نمایش مبدأ برای النقود و المكاييل و الموازين

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR89640J1.jpg
| عنوان = النقود و المكاييل و الموازين
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين]] (نويسنده)
[[سامرائی، رجاء محمود]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =CJ ۳۴۱۰‬/م۸ن۷‬  
| موضوع =سکه‌های عربی,وزن‌ها و اندازه‌های عربی,سکه‌های اسلامی,پول,سکه شناسی - کشورهای عربی,سکه‌ها - کشورهای عربی
|ناشر 
| ناشر = دار الرشيد للنشر
| مکان نشر = عراق
| سال نشر = 1981م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE89640AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 89640
| کتابخوان همراه نور = 89640
| کد پدیدآور = 13637
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''النقود و المكاييل و الموازين'''، اثر [[مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج العارفين|عبدالرئوف بن تاج‌العارفین بن على مناوى]] (952-1031ق)، کتابی است درباره نقدهای رایج و پیمانه‌ها و میزا‌ن‌ها که با تحقیق [[سامرائی، رجاء محمود|رجاء محمود سامرایی]]، منتشر شده است.

کتاب با مقدمه‌ای از محقق در شرح حال مؤلف و اشاره به ساختار و محتوای آن، آغاز و مطالب در سه فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است:

در فصل نخست، به بررسی معنای لغوی درهم پرداخته شده و وزن آن نسبت به سایر مقیاس‌ها مانند «مثقال»، «استار»، «دانق»، «حبه» و «اوقیه» مقایسه و بررسی شده است. در این فصل همچنین درباره رطل مصری و درهم شامی و مقدار آنها، بحث شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص19</ref>.

در فصل دوم، به بحث پیرامون دراهمی پرداخته شده است که در اصطلاح، به آنها «الدراهم البغلية»، «السود الوفية»، «الطبریة» و «الفتق» گفته می‌شده و همچنین، از درهم‌هایی به نام «الجوارقية» بحث به میان آمده و به بیان این موضوع پرداخته شده است که پول و نقد اعراب در زمان جاهلیت، فقط از جنس طلا و نقره بوده است. وی معتقد است که وزن درهم و دینار در میان اعراب، در زمان جاهلیت، با وزن آنها در زمان اسلام، برابر و مساوی بوده است. ایشان به‌واسطه اوزان و مقیاس‌هایی که بینشان متداول بود، با یکدیگر، معامله می‌کردند؛ به‌عنوان مثال، «رطل» در اصطلاح، دوازده «اوقیه» بوده و «النش» نصف «اوقیه» و «النواة» پنج درهم<ref>ر.ک: همان</ref>.

وی در این فصل همچنین درباره وزن «مثقال» نسبت به «الحبة» بحث نموده و معتقد است که از زمان پیدایش واژه مثقال به‌عنوان یک واحد سنجش اوزان، معنای آن در جاهلیت و اسلام هیچ تفاوتی باهم نداشته است. در این فصل از اوزان سکه‌هایی که در اصطلاح، به آنها «الطبرية»، «البغلية» و «الدرهم الخوارزمي» گفته می‌شد، نیز بحث شده است. همچنین به ضرب سکه در عراق در زمان عبدالملک بن مروان و تغییر نقش آن در زمان حکومت منصور، اشاره شده است. همچنین، از دراهم مکروه و علت کراهت استفاده از آنها، سخن به میان آمده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>.

فصل سوم، به بحث پیرامون نقود اسلامی و نقود رایج در مصر و محاسبه درهم و دینار و...، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>.