نمایش مبدأ برای القرآن الكريم و أثره في الدراسات النحوية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR73087J1.jpg
| عنوان = القرآن الكريم و أثره في الدراسات النحوية
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مکرم، عبدالعال سالم]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /م۸ق۴ 82/2 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = المکتبة الأزهرية للتراث
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 13ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE73087AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 73087
| کتابخوان همراه نور = 73087
| کد پدیدآور = 2016
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''القرآن الكريم و أثره في الدراسات النحوية'''  اثر [[مکرم، عبدالعال سالم|عبدالعال سالم مکرم]] (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، در موضوع اثرگذاری قرآن بر مطالعات نحوی است.

این اثر رساله دکترای نویسنده است که پس از دفاع به شکل کتاب منتشر گردیده و از یک مقدمه و دو باب تشکیل شده است. 

در مقدمه کتاب در مورد وثاقت نص قرآن <ref> ر.ک: مقدمه، ص2</ref> صحبت شده و به سه مرحله از مراحل آن - توثیق قرآن در عهد رسول خدا(ص) <ref> ر.ک: همان </ref>، و توثیق قرآن در عهد ابوبکر <ref> ر.ک: همان، ص6</ref> و توثیق قرآن در عهد عثمان <ref> ر.ک: همان، ص11</ref> - پرداخته شده است. 

همچنین در این مقدمه به برخی از شبهات و مناقشاتی که در باره قرآن از سوی برخی از مستشرقین و دیگران گفته شده پاسخ داده شده است. <ref> ر.ک: همان، ص4</ref> <ref> ر.ک: همان، ص24</ref> <ref> ر.ک: همان، ص31</ref> 

در فصل اول از باب اول درباره اثر قرآن در پیدایش و تکوین علم نحو تا عصر [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] سخن گفته است. <ref> ر.ک: متن، ص45</ref> 

پیدایش صرف و نحو عربی ارتباط تنگاتنگی با قرآن کریم دارد و بدون آن، این علم به وجود نمی‌آمد. علمی که توانست بر همه علوم زبان و ادبیات عربی تسلط یابد. <ref> ر.ک: همان </ref>  

ارائه آرا پیشینیان <ref> ر.ک: متن، ص49</ref> و متأخرین در پیدایش علم نحو <ref> ر.ک: متن، ص53</ref> و زمان پیدایش این علم که به‌احتمال زیاد به دست ابی الاسود پدیدآمده است، از دیگر مباحث این فصل از کتاب است. 

برای اولین‌بار در تاریخ نحو، از زمانی که به دست [[ابوالاسود دئلی]] شروع شد تا به دست سیبویه به کمال خود رسید، این حرکت در این دوره تاریخی دارای حلقه مفقوده‌ای است که لازم است شناسایی شود. 

در فصل دوم این باب به تأثیر قرآن بر مکاتب نحوی و برنامه‌های درسی آنها پرداخته است و به این نتیجه رسیده که قرآن کریم بر نحو در این مدارس و  برنامه‌های آن تأثیر بسزایی داشته است. <ref> ر.ک: همان، ص87</ref> 

فصل اول از باب دوم درباره منابع نحو قرآنی است، ایشان به چند منبع پرداخته که از مهم‌ترین آن‌ها، کتاب‌های تفسیر <ref> ر.ک: همان، ص215</ref>، کتاب‌های غریب <ref> ر.ک: همان، ص242</ref>، کتاب‌های معانی قرآن <ref> ر.ک: همان، ص250</ref> و کتاب‌های اعراب قرآنی <ref> ر.ک: همان، ص262</ref>   است.
 
در فصل دوم به بیان نمونه‌های نحو قرآنی پرداخته است. نمونه‌هایی از نحو قرآنی را بر اساس سبک، قواعد صیغه‌های آن و اصول قرائت یادآوری کرده است. <ref> ر.ک: همان، ص306</ref>

فهرست محتوا در آغاز و کتابنامه، فهرست اعلام، قبائل و جای‌ها در پایان کتاب آمده است.