نمایش مبدأ برای العفو و الإعتذار

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR72191J1.jpg
| عنوان = العفو و الإعتذار
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بصری، محمد بن محمد]] (نويسنده)
[[ابوصالح، عبدالقدوس]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  ع7 ۳۷۰۹ PJA 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار البشير
| مکان نشر = عمان
| سال نشر = 1414ق - 1993م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE72191AUTOMATIONCODE
| چاپ = 3
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 72191
| کتابخوان همراه نور = 72191
| کد پدیدآور = 56542
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''العفو والاعتذار''' اثر [[بصری، محمد بن محمد|ابوالحسن محمد بن عمران عبدی بصری رقام]]، کتابی است پیرامون بخشش و عذرخواهی و فضیلت آن.

عنوان کتاب، به‌خوبی نمایانگر موضوع آن است. [[بصری، محمد بن محمد|بصری]] فصل اول کتاب خود را به توضیح معنای «عفو و اعتذار» اختصاص داده و همین فصل را عنوان کتاب خود قرار داده و به‌تفصیل، به شرح آن پرداخته است.

مطالب کتاب، در قالب ده باب تنظیم شده و در هر باب، تعدادی از اخبار و روایات مرتبط با موضوع و در تأیید آن، ذکر گردیده است. حجم این اخبار و روایات، متفاوت است، به‌گونه‌ای که برخی کوتاه بوده؛ اما برخی، چندین صفحه را به خود اختصاص داده است. در ضمن این اخبار و گزارش‌ها، اشعار و قطعات شاعرانه زیادی ذکر گردیده است، زیرا مجرمان می‌دانستند که با شعر، بهتر از نثر می‌توانند اشتیاق حاکمان بر عفو خویش را برانگیزند<ref>مقدمه محقق، ص7- 8</ref>.

خواننده کتاب نمی‌تواند ذهنیت و توانایی نویسنده که در تخصیص چنین اثری طولانی به موضوعی خاص ظاهر می‌شود را تحسین نکند، درحالی‌که کتب حدیثی زمان او، موضوعات متفاوتی را بدون هماهنگی و مشخصات خاصی، ترکیب و عرضه می‌کردند. همچنین ذهنیت او در نام‌گذاری دقیق کتاب و تقدیم عفو بر عذرخواهی به دلیل فضیلت آن، قابل‌تحسین است، هرچند در ظاهر این امر متناقض بوده و در واقعیت، عذرخواهی مقدم بر عفو و بخشش است. به همین ترتیب، نمی‌توان دقت او در تقسیم کتاب با یک موضوع واحد به ده باب را نادیده گرفت، زیرا برای کسی که ذهن منظم و تحلیلی ندارد، ارائه و ایجاد مرزهای جداکننده بین این ابواب، باتوجه‌به این که از موضوع موردبحث که همان «عفو و اعتذار» است، فراتر نرود، آسان نخواهد بود<ref>همان، ص8</ref>.

شاید بتوان مهم‌ترین ویژگی روشی نویسنده در نگارش کتاب را توانایی او در مقاومت در برابر بلای انحراف از موضوع دانست؛ مساله‌ای که در نویسندگان زمان او و پیش از ایشان، بسیار شایع و فراوان بوده و تقریبا به روشی عمدی تبدیل شده بود<ref>همان</ref>.

شایسته می‌نماید که اثر حاضر را به دلیل خصوصیات و ویژگی‌های خاص آن، گوهری گران‌بها از تراث ادبی پیشینیان دانست و ارزش و اهمیت آن را از جنبه‌های مختلف لغوی، اجتماعی و ادبی، موردبررسی قرار داد<ref>ر.ک: همان، ص11- 15</ref>.