نمایش مبدأ برای الأنس في شرح عيوب النفس

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR25096J1.jpg
| عنوان = الأنس في شرح عيوب النفس
| عنوان‌های دیگر = عیوب النفس و مداواتها. شرح
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[خروبی، محمد بن علی]] (نويسنده)

[[زروق، احمد بن احمد]] (نويسنده)

[[ادریس، محمد طیب]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  ‎‏/س‎‏4‎‏ ‎‏ع‎‏9023‎‏ 289 BP 
| موضوع =اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق عرفانی - قرن 9ق - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - زروق، احمد بن احمد، 846 - 899ق. عیوب النفس و مداوات‏ها - نقد و تفسیر - شاذلیه - شعر عرفانی عربی - قرن 9ق. - تاریخ و نقد
|ناشر 
| ناشر = دار الکتب العلمية
| مکان نشر = لبنان - بیروت
| سال نشر = 2011م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE25096AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 25096
| کتابخوان همراه نور = 25096
| کد پدیدآور = 16461
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''الانس فی شرح عیوب النفس''' تألیف [[خروبی، محمد بن علی|محمد بن علی خروبی طرابلسی]] (888-963ق)، شرح رساله «[[عیوب النفس]]» شیخ [[زروق، احمد بن احمد|احمد زروق]] (درگذشته 899ق) صوفی سده نهم هجری قمری و از مهم‌ترین آثار اوست. تحقیق کتاب به قلم نوه شیخ [[زروق، احمد بن احمد|احمد زروق]]، محمد طیب ادریس است.

[[خروبی، محمد بن علی|محمد بن علی خروبی]] کتب شیخ احمد زروق، به‌ویژه آثار متعلق به طریقه صوفیه زروقیه را شرح کرده است؛ این آثار عبارت‌اند از: الوظیفة الزروقیه، اصول الطریق و عیوب النفس.  او این کتاب را برای سالکین و مریدین خصوصا سالک و صوفی مبتدی شرح کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص347</ref> 

شرح عیوب النفس بزرگ‌ترین دلیل بر شیخ بودن خروبی و علو مرتبه او در علم سلوک و تصوف و مهم‌ترین دلیل بر التزام وی به شیوه شیخ [[زروق، احمد بن احمد|احمد زورق]] است. مهم‌ترین نکاتی که در خلال این شرح برای ما مسجل می‌شود عبارت است از: شدت اعجاب خروبی از استاد خود، [[زروق، احمد بن احمد|احمد زروق]] و وضوح تأثیرپذیری از تفکر و شیوه فقهی او؛ کثرت استطراد و استرسال در کلام؛ بسنده کردن خروبی به اهمیت اقتدا در طریق تصوف به استاد عالم و آگاه به بیماری‌های نفوس و شیوه علاج آن‌ها. از دیدگاه او علم و ورع دو شرط در کمال استاد هستند؛ با علم، اعمال دینی صحیح و با ورع وظایف دینی کامل می‌شود.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>

شرح کتاب به شیوه رایج «قال – اقول» با ذکر بخشی از عبارات متن و ذکر شرح در ذیل آن در سال 962ق تألیف شده است. معنای آن این است که خروبی این کتاب را در اواخر عمرش و پس‌ازآنکه از شیوخ طریقه زروقیه در مغرب عربی شده، نوشته است. گروهی از علمای عصرش که از آن جمله علمای فاس هستند، این طریقه را از او گرفته‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 347</ref>

شارح، عیوب هر نفسی را به‌حسب آن می‌داند. او سبب نام‌گذاری نفس را نفاست و شرافت آن می‌داند؛ چراکه از عالم علوی لطیف نورانی و طاهر زکی موصوف به اوصاف حمیده است. عیوب زمانی برای نفس رخ می‌دهد که از عالم علوی به عالم سفلی هبوط کند.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>

شارح در خاتمه کتاب اهمیت این شرح را این می‌داند که خروبی در آن به شیوه معلم، مربی و مرشدی رفتار کرده که دست سالک را گرفته و او را به درب سلوک می‌رساند. او به مرید مبتدی درراه تصوف کیفیت غلبه بر مکرهای نفسانی را می‌آموزد.<ref>ر.ک: خاتمه محقق، ص347</ref>