نمایش مبدأ برای احوال و اخبار برمکیان

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR128481J1.jpg
| عنوان = احوال و اخبار برمکیان
| عنوان‌های دیگر = دو رساله از دو نویسنده ناشناخته (محتملا در قرن ششم)
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[مؤلف ناشناخته (قرن 6ق.)]] (نويسنده)
[[محدث، سید میرهاشم]] (مصحح)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =3الف 569 DSR 
| موضوع =برمکیان (خاندان) - نثر فارسی - قرن 6ق.
|ناشر 
| ناشر = بنياد موقوفات دکتر محمود افشار
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1390ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE128481AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = ‏‫‭‭978-600-5942-12-5
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 128481
| کتابخوان همراه نور = 128481
| کد پدیدآور = 12624
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''احوال و اخبار برمکیان'''، دو رساله از دو نویسنده ناشناخته (محتملا قرن ششم هجری قمری)، در تاریخ و زندگی برمکیان است و توسط [[محدث، سید میرهاشم|میرهاشم محدث]] تصحیح شده است.

کتاب حاضر، بهترین نمونه انشای نثر فارسی از قرن ششم است. ازآنجایی‌که دو نوشتار مورد بحث، فاقد نام خاصی بوده‌اند، مصحح به جهت آنکه این دو مستقل از یکدیگر باشند، یکی را «اخبار برمکیان» و دیگری را «احوال برمکیان» نام نهاده است.

گفته شده است تاریخ نگارش آنها 597 هجری قمری بوده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص3-4</ref>.

نوشته اول با عنوان «اخبار برمکیان»، حاوی هفتادویک گزارش از این خاندان است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص136</ref> و علاوه بر گزارش‌های مستند و متقن آن، یگانه متنی شناخته‌شده است که پس از [[مروج الذهب و معادن الجوهر|تاریخ مسعودی]] و چند نوشته معدود نظیر آن، همه‌ی خصوصیات املایی قرن ششم را دارد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص4</ref>.

نوشته دوم که عنوان «احوال برمکیان» یافته، حاوی پنجاه‌وسه حکایت پیرامون برمکیان است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص221</ref>. گفته شده است نوشته دوم که به نام و جهت ابوبکر بن علی و ویژه کتابخانه او نگاشته شده، از انشای افضل کرمانی ساخته شده است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص4</ref>.

کتاب حاضر، دارای نثری شیواست و اطلاعاتی ارزشمند را از وضعیت اجتماعی و اخلاقی مردم و همچنین رفتار خلفای عباسی و سجایای اخلاقی ایرانیان در عصر نگارش کتاب به دست می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref> و علاوه بر فواید ادبی و تاریخی و اجتماعی، اطلاعاتی از نام مکان‌ها و کتاب‌ها را داده است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>.

علاوه بر ارزش معنوی و جهات علمی، مانند جمله‌بندی و صورت صرفی و نحوی کلمات و سبک انشا و روانی و سلاست عبارات که در کمترین متن قدیمی و کهن به‌وضوح نمایان است، وجود برخی اشعار فارسی و همچنین اشعار نادر عربی در وصف برمکیان، به‌همراه تازگی برخی لغات عربی و کاربرد برخی کلمات عربی در معانی تازه، قابل توجه است<ref>ر.ک: همان، ص5 و 6 و 7 و 17</ref>.

آوردن بای تأکید بر سر برخی کلمات،‌ مانند «بنمی‌گذاشت» یا «بنگذارد»<ref>ر.ک: همان، ص8</ref> و آوردن ضمیرهای نادر و جمع مانند «نداشتمانی» و«بخشیدمانی»<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> و آوردن «تا» به‌جای «دال» در ضمیر مخاطب، مانند «کردیت»، «بودیت»<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و آوردن «بای» موصوله به‌جای «به» و کاربرد واژه «سوی» به‌جای «برای» و «به جهت»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> و برخورداری از اصطلاحات و لغات نادر و...<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>، از جمله خصوصیات نگارشی کتاب است.

مصحح با مقابله دو نسخه موجود از کتاب در کتابخانه مجلس شورای اسلامی با رمز «الف» و کتابخانه ملی با رمز «ب»، به تصحیح کتاب پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>. وی ضمن اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: متن کتاب، ص25</ref> و بیان معانی برخی از واژگان در پاورقی کتاب<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>، فهرست‌های فنی مفیدی را در آخر کتاب تنظیم نموده است.