نمایش مبدأ برای إثبات عذاب القبر

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR64809J1.jpg
| عنوان = إثبات عذاب القبر
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[بیهقی، احمد بن حسین]] (نويسنده)
[[ق‍ض‍اه‌، ش‍رف‌ م‍ح‍م‍ود]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =/ب9الف2 222/6 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = دار الفرقان
| مکان نشر = اردن - عمان
| سال نشر = 1413ق - 1992م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE64809AUTOMATIONCODE
| چاپ = 3
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 64809
| کتابخوان همراه نور = 64809
| کد پدیدآور = 1500
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''إثبات عذاب القبر'''، اثر [[بیهقی، احمد بن حسین|ابوبکر احمد بن حسین بیهقی]] (384-458ق)، کتابی است در رد متکلمانی که عذاب و تنعم در قبر را انکار می‌کنند.

در میان شرح‌حال‌نویسان، تنها [[حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله|حاجی خلیفه]] در «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]»، از این کتاب یاد کرده و از آن نام برده است و دلیل این امر، آن است که چون [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]]، تألیفات بسیار زیادی داشته، در کتاب‌های تراجم و شرح حال، تنها به آثار مهم او اشاره شده و در این میان، از سایر تصنیفات او، نامی برده نشده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص17-18</ref>.

اکثر نویسندگان و مصنفینی که در باب سنت، اقدام به تألیف آثار و تدوین کتب نموده‌اند، باب یا فصلی از کتب خویش را به احادیث و روایات مربوط به سؤال و جواب در قبر و عذاب‌ها یا نعمت‌های آن، اختصاص داده‌اند، به‌علاوه آنچه را در ضمن ابواب دیگر، همچون: طهارت، غیبت، شهادت، تفسیر و یا دعا، ذکر کرده‌اند. در این میان، در بین علمای سلف، تنها بیهقی است که کتاب مستقل و مبسوطی در اثبات عذاب یا نعمت‌های قبر به رشته تحریر درآورده و پیش از او، کسی اقدام به چنین کاری نکرده بود و بنابراین اثر حاضر را می‌توان نخستین کتاب مستقل نوشته‌شده در این موضوع دانست<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>.

[[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] در این کتاب، به گردآوری احادیث مستندی پرداخته است که در این موضوع، بدان دست یافته است. وی بااینکه بیشترین احادیثی که در این باب، از پیامبر(ص) موجود بوده را در کتاب خویش، جمع‌آوری نموده، بااین‌حال، می‌توان به احادیث دیگری در این باب اشاره نمود که وی از آنها غافل بوده و در کتاب حاضر، ذکری از آنها به میان نیامده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

با مطالعه و بررسی دقیق روایات کتاب، می‌توان دریافت که بیشتر روایات آن، از طریق شیخین ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]] و [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]) و یا یکی از آنها، روایت شده است که این امر، نشان از اهمیت و درجه اعتبار احادیث آن دارد<ref>ر.ک: همان</ref>.

روایات کتاب، در قالب 31 باب در موضوعات مختلف تنظیم شده است که از جمله آنها، می‌توان به: مورد سؤال واقع شدن مؤمنین و کفار در قبر، بشارت مؤمنین به نعمت و وعید کفار به عذاب، نزول ملائکه در هنگام مرگ برای بشارت مؤمن و وعید کافر، بازگشت روح به بدن هنگام سؤال و عذاب منافقین در قبر قبل از عذاب جهنم، اشاره نمود<ref>ر.ک: همان</ref>.