نمایش مبدأ برای أصول الضبط و كيفيته على جهة الاختصار

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR99531J1.jpg
| عنوان = أصول الضبط و كيفيته على جهة الاختصار
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابوداود، سلیمان بن نجاح]] (نويسنده)
[[شرشال، احمد بن احمد]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره = 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = 
| مکان نشر = 
| سال نشر = 1427ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE99531AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 99531
| کتابخوان همراه نور = 99531
| کد پدیدآور = 1987
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''أصول الضبط و كيفيته علی جهة الاختصار'''، اثر [[ابوداود، سلیمان بن نجاح|ابوداود سلیمان بن نجاح]] (متوفی 496ق)، کتابی است در بیان اصول و کیفیت نگارش مصحف که مؤلف آن را، ذیل و تلخیص اثر دیگر خود در علم رسم قرآن کریم، تحت عنوان «[[مختصر التبيين لهجاء التنزيل]]» قرار داده است.

اثر حاضر، یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های تألیف‌شده در علم ضبط، کتابت و نگارش مصحف و ثبت ویژگی‌های حروف کلمات قرآن کریم از قبیل فتحه، ضمه، سکون، تشدید، مد و مانند آن از علامات و اصطلاحات مربوطه است <ref>ر.ک: مقدمه وزیر شئون اسلامی و اوقاف و دعوت و ارشاد (كلمة معالي الوزير)، ص1</ref>.

از جمله مزایای کتاب این است که نویسنده آن، برای نخستین بار در آن، اصطلاح «ضبط القرآن» را با این عنوان و معنا در یک کتاب به‌کار برده است؛ درحالی‌که نویسندگان پیش از او، از اصطلاح «النقط» برای آثاری که با این موضوع به رشته تحریر درمی‌آوردند، استفاده می‌نمودند<ref>ر.ک: مقدمه دبیر کل فرهنگستان ملک فهد (كلمة الأمانة العامة)، ص3</ref>.

[[ابوداود، سلیمان بن نجاح|ابوداود]] کتاب بزرگ و حجیمی را تحت عنوان «كتاب التبيين لهجاء التنزيل»، در انواع علوم و فنون قرآن و تفسیر نوشته که در آن، به رسم و نگارش و هجای مصاحف نیز پرداخته و سپس، به خواهش دوستان بخش مربوط به رسم و نگارش را از کتاب مذکور جدا کرده و در ذیل آن، اصول ضبط (اثر حاضر) را آورده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق (دراسة الكتاب)، ص13</ref>.

اهمیت این کتاب در توصیف دقیقی است که به‌صورت علمی و عملی از چگونگی نقطه‌گذاری قرآن و اعراب آن با نقطه و شکل و چگونگی آن، نموده است؛ لذا جایگاه رفیعی را در میان سایر آثار مشابه، به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.

مؤلف، مطالب کتاب خود را بدون مقدمه، از بحث پیرامون حرکات و تنوین آغاز نموده و پس از آن، به ذکر مباحث مربوط به اختلاس و اشمام از قول استاد خود ابوعمرو دانی پرداخته و مخالفت خود با آن را ابراز نموده است. سپس به ذکر انواع علامت سکون و مباحث مربوط به باب تشدید و کیفیت آن روی آورده و در مورد آن، از مکتب اهل مدینه پیروی کرده است. در ادامه نیز به مباحثی همچون الف وصل و احکام مربوط به آن، باب مد و مواضع آن، حروف زاید، حروف مخففه و... پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص16-17</ref>.