نمایش مبدأ برای آزادی معنوی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR64515J1.jpg
| عنوان =آزادی معنوی
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران =
[[مطهری، مرتضی]] (نويسنده)
|زبان
| زبان =فارسی
| کد کنگره =
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر =صدرا
| مکان نشر =ایران - تهران
| سال نشر =13سده
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE64515AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =64515
| کتابخوان همراه نور =64515
| کد پدیدآور =989
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|آزادی (ابهام‌زدایی)}}
'''آزادی معنوی'''، مجموعه‌ای است مشتمل بر پانزده سخنرانی از استاد [[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مطهری]] (1298-1358ش) که در زمان‌ها و مکان‌های مختلف ایراد شده است. موضوع سخنرانی‌ها مسائل معنوی و مربوط به خودسازی و تزکیه نفس است، اگرچه در خلال سخرانی‌ها گاه به مسائل اجتماعی نیز اشاره شده است.

چند چاپ اول این کتاب به نام «گفتارهای معنوی» منتشر گردید، ولی نظر به اینکه یکی از عناوین سخنرانی‌ها «آزادی معنوی» بود که شامل مطالب سایر سخنرانی‌ها نیز می‌شد، نام کتاب به «آزادی معنوی» تغییر یافت<ref>ر.ک: مقدمه چاپ چهلم، ص8-7</ref>‏.

مطالب کتاب در هشت فصل مرتب شده است و هر فصل شامل یک یا چند سخنرانی است. تاریخ و مکان ایراد هر سخنرانی در ابتدای فصل مربوط ذکر شده است. عناوین فصل‌های کتاب عبارتند از: آزادی معنوی، عبادت و دعا، توبه، هجرت و جهاد، بزرگی و بزرگواری روح، ایمان به غیب، معیار و مکتب انسانیت.

[[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]]، آزادی معنوی را بزرگ‌ترین برنامه انبیا دانسته است؛ چراکه تزکیه نفس، یعنی آزادی معنوی. از دیدگاه ایشان بزرگ‌ترین خسران عصر ما این است که همواره می‌گویند آزادی، اما جز از آزادی اجتماعی سخن نمی‌گویند. از آزادی معنوی، دیگر حرفی نمی‌زنند و به همین دلیل به آزادی اجتماعی هم نمی‌رسند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص37</ref>‏.

نویسنده در فرازی از مباحث کتاب بر نیت جدی بر هجرت و جهاد تأکید می‌کند: پیغمبر اکرم(ص) تکلیف اشخاص را معین کرده، فرموده است تکلیف یک نفر مسلمان این است که در نیت جدی و قصد واقعی او همیشه چنین چیزی باشد که اگر وظیفه‌ای ایجاب کرد هجرت کند، اگر وظیفه‌ای ایجاب کرد جهاد کند. افرادی که نیتشان چنین نیتی است که اگر وظیفه ایجاب کرد هجرت و جهاد کنند، ممکن است بر پایه مهاجرین و مجاهدین واقعی برسند<ref>ر.ک: همان، ص172</ref>‏.

متفکر شهید در انتهای کتاب، پس از بررسی مکاتب مختلف در معرفی مکتب انسانی اسلام می‌نویسد: اسلام یک مکتب انسانی است؛ یعنی بر اساس مقیاس‌های انسانی است؛ بدین‌ معنی که در اسلام آن چیزهایی که مبنی بر تبعیض‌های غلط بین انسان‌هاست، وجود ندارد؛ یعنی در اسلام اقلیم وجود ندارد، نژاد وجود ندارد، خون وجود ندارد، اینها ابداً در اسلام ملاک امتیاز نیست. در اسلام آنچه که ملاک امتیاز انسان‌هاست، همان ارزش‌های انسانی است<ref>ر.ک: همان، ص257</ref>‏.