فرخ، محمود

فرخ، محمود
نام پدر	سید احمد معروف به جواهری
ولادت	شب 23 جمادی‌الثانیه سال 1314ق، مطابق با 1276ش
محل تولد	مشهد
رحلت	3 فروردین 1360ش
پیشه	شاعر، نویسنده
منصب	ریاست دفتر آستان قدس رضوی، نمایندگی مردم قوچان در دوره‌های دوازدهم و سیزدهم مجلس شورایِ ملی
اطلاعات علمی
اساتید	محمدحسین شیرازی
برخی آثار	مجمل فصیحی روضه خلد مشهد در آغاز قرن چهارده خورشیدی

محمود فرخ خراسانی (1274/1276-1360ش)، شاعر، نویسنده و مصحح معاصر که هنر او در قصیده و سبک خراسانی است. تصحیح «مجمل فصیحی»، از جمله آثار اوست.

ولادت

فرخ در شب 23 جمادی‌الثانیه سال 1314ق، مطابق با 1276ش، در مشهد به دنیا‌ آمد‌. پدرش‌ سید احمد معروف به جواهری، از گوهرشناسان و گوهرفروشان معروف آن‌ سامان بود.

تحصیلات

وی در اوائل عهد ناصر‌الدین‌ شاه نزد شیخ محمدحسین شیرازی که ادیبی خوش‌نویس‌ بود، مقدمات را بیاموخت‌ و نزد‌ پدر‌ آنها را تکمیل کرد و بعد یکسره به تتبع و تحقیق مشغول‌ شد. جوانی فرخ با آغاز نهضت انقلاب مشروطیت‌ ایران قران‌ یافت‌، ولی‌ تعصب پدر مانع از آن بود که پسر به نشر آزادی پروبالی بگشاید؛ ازآن‌رو‌ گاهی به مطالعه و زمانی به مغازله، عمر سپری می‌کرد؛ تا سال 1306ش، به زمان‌ نیابت‌ تولیت‌‌ محمدولی خان اسدی، رئیس دفتر و کارگزینی استان قدس رضوی شد‏.

وی دارای مشاغل مختلفی ، از جمله:‌ ریاست دفتر آستان قدس رضوی، نمایندگی مردم قوچان در دوره‌های دوازدهم و سیزدهم مجلس شورایِ ملی بود.

شعر و شاعری

فرخ در انواع سخن، شعر جید دارد‌، ولی‌ هنر‌ او‌ در‌ قصیده‌ و به‌خصوص در سبک‌ خراسانی است. خصیصه دیگر او اخوانیات است؛ شاید کمتر شاعری تا این حد مفاوضات و مقاولات و مشاعرات داشته باشد. شعر فرخ از مقتضیات زمان متأثر است‌ و هنر او در ریختن‌ اندیشه‌های نو در قالب کهن سبک ماوراءالنهری است.

اهمیّت و اعتبار فرخ تا بدانجا بود که بزرگ‌مرد کم‌نظیری همچون مجتبی مینوی به‌مناسبت هفتادمین سال تولد فرخ، ارج‌نامه‌ای برای او تدوین کرد‌ و آن‌ را «هفتادسالگی فرخ» نام نهاد و در سال ١٣٤٤ منتشر کرد که هنوز بهترین منبع در شناخت او و در آشنایی با میزان تأثیرگذاری‌اش بر دیگران بشمار می‌‌رود‏.

وفات

تاریخ وفات فرخ خراسانی، 3 فروردین 1360ش، ذکر شده است.

آثار

1. روشنان دانشگاه‏؛
2. مثنوی فروزنده و منتخب آثار و شرح احوال استاد‌ منشی‌باشی‌ نصرت؛
3. خلاصه احوال و منتخب آثار اوحدی اصفهانی؛
4. تصحیح مجمل‌ فصیحی‌ خوافی (در سه جلد)؛
5. سه جلد سفرنامه و مجموعه یادداشت‌های شخصی به نام «گزارش عمر»‏.

منابع مقاله

1. کامران، مرتضی، «شاعران گزیده معاصر: استاد محمود فرخ خراسانی»، گوهر، مرداد 1354، شماره 29، ص356 تا 360.
2. ساکت، سلمان، «محمود فرخ و دانشگاه فردوسی مشهد»، بخارا، خرداد و تیر 1398- شماره 131 (‎11 صفحه - از 417 تا 427).
3. دانش؛ نخستین مجله خراسان، نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه‌ها موزه‌ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی

وابسته‌ها

مشهد در آغاز قرن چهارده خورشیدی

روضه خلد

مجمل فصیحی