الأنوار لأعمال الأبرار
| الأنوار لأعمال الأبرار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اردبیلی، یوسف بن ابراهیم (نويسنده)
مطلق، فاضل خلف مفضی (محقق) علی، حسین عبدالله (مقدمه‌نويس) |
| ناشر | ایراس (وابسته به مؤسسه فرهنگی مطالعاتی روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز) |
| مکان نشر | کویت - حولی |
| سال نشر | 1427ق - 2006م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف4الف8 176/3 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأنوار لأعمال الأبرار اثر یوسف بن ابراهیم اردبیلی (متوفی حدود 779ق)، کتابی است فقهی در فقه شافعی که با تحقیق فاضل خلف مفضی مطلق و مقدمه حسین عبدالله علی، منتشر شده است.
این کتاب كه به دلیل اهمیت آن، سبب ماندگاری نام اردبیلی شده، در حقیقت مجموعه‌ای از مسائل و فتاوی بر پایه فقه شافعی است كه بر اساس هفت اثر معروف مذهب شافعی، یعنی «الشرح الكبیر»، «الشرح الصغیر»، «الروضة»، «شرح اللباب»، «المحرر»، «الحاوی» و «التعلیقة» تدوین شده است[۱].
اردبیلی در نحوه برخورد با مسائل، بر مندرجات آثار فوق تكیه نموده و چنانكه در مسأله‌ای اختلاف وجود داشته، به نظر اكثریت گرایش یافته است. او برای تمایز نظریات مؤلفان، برای هر كتاب از یک علامت اختصاری استفاده كرده است[۲].
مؤلف در این اثر به تكمیل مراجع خود نیز پرداخته و صریحاً بیان كرده است كه یكی از هدف‌های وی در تألیف این كتاب، بیان مسائلی است كه به نظر او سخت نیازمند بررسی بوده و در این آثار از قلم افتاده، یا مبهم مانده است. وی در گردآوری این دسته مسائل نیز بر مهم‌ترین كتاب‌های فقها و علمای شافعی، از جمله: «تهذیب»، «تعلیقه» و «فتاوی» نووی، «نهایة المطلب» جوینی، «الوسیط و البسیط» ابوحامد غزالی، «الحاوی» ماوردی، «فتاوی» قفال، «المهذب» ابواسحاق شیرازی و «التذكرة» بیضاوی تكیه دارد[۳].
کتاب با مقدمه کوتاهی از حسین عبدالله علی در اشاره به موضوع و اهمیت آن، آغاز شده[۴] و به دنبال آن، دو مقدمه از محقق و مؤلف آمده است. در مقدمه محقق، ضمن اشاره به شروح نوشته شده برای کتاب، اقدامات تحقیقی صورت گرفته در آن توضیح داده شده[۵] و در مقدمه مؤلف، موضوع کتاب، به صورت مختصر، تشریح شده است[۶]. مطالب کتاب نیز در قالب ابواب فقهی، از «کتاب الطهارة» تا «کتاب العتق» سامان‌دهی شده است.
از آنجا كه این کتاب، مجموعه‌ای از نظریات و آراء علمای شافعی را دربر دارد، به زودی در سرزمین‌های اسلامی رواج یافت و به عنوان كتابی مرجع مورد استفاده فقها قرار گرفت و از جمله متون متداول مورد مطالعه دانش‌پژوهان شمرده شد، چندانكه نسخه‌های خطی فراوانی از آن بر جای مانده است. همین امر و نیز سنگینی متن سبب شد كه در طی قرون، حواشی مختلفی بر آن نوشته شود و حتى در شرح آن از شروح دیگر منابع فقه شافعی همچون «اسنی المطالب» زكریای انصاری و «تحفة المحتاج» ابن حجر هیتمی نیز استفاده شود. «الكمثرى» از جمله این شروح است كه در سده 12ق تألیف شده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمات کتاب.
- صادقی، مریم، «دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1375.