ادب الکبیر و ادب الصغیر

ادب الکبیر و ادب الصغیر
پدیدآوران	ابن‌مقفع، عبدالله بن دادویه (نويسنده) وحید گلپایگانی، محمد (مترجم)
ناشر	[بی نا]
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	1375ش
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	اخلاق - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - اندرز نامه‌‏های عربی - متون قدیمی تا قرن 14 - نثر عربی - قرن 2 ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏الف‎‏4533 3352 ‏PJA‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ادب الکبیر و ادب الصغیر، ترجمه فارسی دو اثر ابن ‌مقفع، عبدالله بن دادویه (ح 106-142ق‌/724-759م‌)، به قلم محمد وحید گلپایگانی (معاصر)، در اخلاق رعیت و پادشاه است.

موضوع کتاب

اولین نوشتار، درباره «حکمرانان و آداب فرمانروایی» و «در همنشینی و گفتگو با فرمانروایان» و دومین نوشتار در باب «دوستی و دوستان» است. ادب کبیر به‌‌همراه «ادب صغیر» در اخلاق رعیت و پادشاه نگاشته شده است. البته بخش اعظم کتاب مربوط به اخلاق فردی است. بخش‌های عمده ادب صغیر و بخش دوم ادب کبیر (باب دوستان)، همگی درباره اخلاق عامّه مردم است. بدین‌گونه، اخلاق و سیاست بر این دو اثر سایه افکنده است.

ترجمه‌های الأدب الكبير و الأدب الصغير

از آنجایی‌که درباره این دو اثر در وب‌سایت ویکی‌نور تحت عنوان «الدرة اليتيمة»، مقاله وجود دارد، در اینجا فقط به توضیح درباره ترجمه کتاب می‌پردازیم.

از این دو اثر ترجمه‌هایی صورت گرفته است. ترجمه کاملِ این اثر مربوط به غلامرضا خسروی حسینی در سال 1348ش، تحت عنوان «آیین رهروی و رهبری» است.

پیش از این ترجمه، دو ترجمه دیگر از رساله «الأدب الكبير» در دست می‌باشد که نخستین آن مربوط به شیخ محمدهادی بن محمدحسین قائنی است که در سال 1323ق، تألیف و در ذیل عهدنامه مالک اشتر در سال 1316 هجری شمسی چاپ شده است.

ترجمه دیگری از بخش‌هایی از کتاب «الأدب الكبير»، به قلم ذبیح بهروز (وثوق‌الدوله) تحت عنوان «آیین بزرگی» به چاپ رسیده است.

اخیرا نیز ترجمه‌ای از زین‌العابدین فرامرزی، با عنوان «آیین کهتران و مهتران»‌ توسط انتشارات دانشگاه قم، در سال 1392 به چاپ رسیده است.

وحید گلپایگانی، مقدمه‌ای را در شرح زندگانی ابن مقفع، جایگاه وی و بررسی نسبت زندیق به او در پانزده صفحه نگاشته است.

مترجم یادآور می‌شود که ترجمه را بر اساس نسخه‌ای که چاپ بیروت است (که صفحه اول و آخر آن ضمیمه می‌باشد)، انجام داده و از نسخه دیگری که در قاهره چاپ شده و شباهت زیادی به این نسخه داشته، استفاده کرده است.

مترجم سعی نموده با قلمی سلیس و روان و با مقاطع تقریبا هماهنگ، عبارات را ترجمه کند.

کتاب حاضر و الدرة اليتيمة

لازم به یادآوری است که در برخی چاپ‌ها، عنوان این کتاب، الدرة اليتيمة، نام‌گذاری شده است، اما محققان و کسانی که آثار ابن مقفع را در مجموعه‌هایی، چاپ کرده‌اند، در این امر مناقشه نموده‌‌اند.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. ابن ‌مقفع، عبدالله بن دادویه، «الدرة اليتيمة»، با مقدمه شکیب ارسلان، مصر، مكتبة المحمودية التجارية، چاپ یکم، بی‌تا.
3. ابن ‌مقفع، عبدالله بن دادویه، «آثار ابن المقفع»، لبنان، بیروت، دار مكتبة الحياة، چاپ یکم، بی‌تا.
4. ابن ‌مقفع، عبدالله بن دادویه، «الآثار الكاملة»، محقق طباع، عمر فاروق، لبنان، بیروت، دار الأرقم بن أبي‌الأرقم، چاپ یکم، 1418ق/ 1997م.
5. خسروی حسینی، غلامرضا، «آیین رهروی و رهبری (ترجمه ادب الکبیر و ادب الصغیر)، ایران، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی، چاپ یکم، 1348.
6. ذبیح، بهروز (مترجم)، «آیین بزرگی»، دادبه پارسی (ابن مقفع)، ایران، تهران، چاپخانه بانک ملی، چاپ چهارم، 1337.
7. زریاب، عباس، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1392.
8. قاینی بیرجندی، محمدهادی، «متن نامه مبارکه امیرالمؤمنین علی(ع) به مالک اشتر، به‌همراه متن و ترجمه ادب الکبیر»، تهران، تبریز، کلاله خاور، سروش، ۱۳۱۶ش.

وابسته‌ها

الدرة اليتيمة