نمایش مبدأ برای جستاری در تاریخ حدیث (بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR64676J1.jpg
| عنوان = جستاری در تاریخ حدیث (بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[شهرستانی، علی]] (نويسنده)
[[بخش فرهنگی موسسه حضرت امام هادی(ع)]] (سایر)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =  /ش۹ ت۲۰۴۱ 106/5 BP 
| موضوع =حدیث - نقد و تفسیر - حدیث - تاریخ - از آغاز تا 13ق.
|ناشر 
| ناشر = يوسف فاطمه (علیه‌السلام)
| مکان نشر = ایران - مشهد مقدس
| سال نشر = 1390ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE64676AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 64676
| کتابخوان همراه نور = 64676
| کد پدیدآور = 1488
| پس از = 
| پیش از = 
}}
{{کاربردهای دیگر| تاریخ حدیث (ابهام زدایی)}} 
'''جستاری در تاریخ حدیث''' اثر [[شهرستانی، سید علی|سید علی شهرستانی]]، در بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث.

از آنجایی که پیش‌نیاز مباحث کتاب، به دست دادن تصویری از شبه جزیره عربستان، به لحاظ جغرافیایی، فرهنگی، دینی و... می‌باشد، کتاب با پیشگفتار در همین موضوع آغاز شده است، بدین جهت ابتدا جغرافیای شبه جزیره معرفی گردیده و سپس، ضمن موقعیت عربستان و تمدن‌های همسایه، به بحث پیرامون تأثیر یهود بر عرب شبه‌جزیره و هراس پیامبر(ص) از یهود، پرداخته شده است<ref>پیشگفتار، ص15- 39</ref>.

مطالب در دو باب مطرح شده است: باب نخست، دوره نهادینه‌سازی (عصر تأصیل) و باب دوم، عصر تدوین؛ مقصود از باب نخست، دوره شکل‌گیری مفاهیم و انتقال از جاهلیت تا پایان زمان جانشینان است و دوره تدوین، تدوین حدیث پیامبر(ص) در عهد عمر بن عبدالعزیز است<ref>همان،ص14</ref>.

مقصود نویسنده از دوره نخست، عصر پی‌ریزی شالوده‌ها و مفاهیم ویژه‌ای پس از پیامبر(ص) است؛ زیرا معتقد است برخی اعراب آنچه را پیامبر(ص) آورد، نپذیرفتند و به منزلت ایشان و اینکه آن حضرت، فرستاده خداست، معتقد نبودند و یا ایمان ناقصی به آن داشتند. به همین جهت، اینان یا پیامبر(ص) و احادیث آن حضرت را از نگاه یک بشر عادی که در ناراحتی چیزی می‌گوید که در حالت عادی به زبان نمی‌آورد، می‌نگریستند و در مقابل، از بعضی دیدگاهشان درمی‌یابیم که ایمان آن‌ها به اصولی است که ریشه در جاهلیت داشت و آن‌ها را استوار می‌ساختند؛ مانند نژادپرستی عربی و توجه زیاد به انساب و سایر افکار جاهلی. نویسنده بررسی ژرف این دیدگاه نسبت به پیامبر(ص) و بازشناسی ریشه‌های جاهلی آن را در پنج مرحله زیر، واکاوی کرده است:
# عرب و حدیث حضرت محمد بن عبدالله(ص) پیش از بعثت؛
# حدیث رسول خدا(ص) پس از بعثت تا هنگام وفات (سال 11ق)؛
# حدیث پیامبر(ص) در دوران جانشینان: در عهد ابوبکر (سال 11- 13ق)، در عهد عمر بن خطاب (سال 13- 23ق)، در عهد عثمان بن عفان (سال 23- 35ق)، در عهد علی بن ابی‌طالب(سال 35- 40ق)؛
# حدیث پیامبر(ص) در عهد اموی (سال 40- 63ق)؛
# حدیث پیامبر(ص) در عهد مروانی (سال 64- 132ق)<ref>ر.ک: همان، ص19- 20</ref>.

نویسنده پس از شناساندن مراحل پنج‌گانه، بحث را به عصر تدوین و آنچه درباره منع تدوین حدیث مطرح نموده، پیوند داده است<ref>همان، ص20</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
مقدمه کتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[منع تدوین الحدیث]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:فهرست ها. کشف الحدیث ها، واژه نامه ها. غریب لغات الحدیث، سازمان ها. انجمن ها. دارالحدیث ها، کنگره ها]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1402 توسط فریدون سبحانی]]