نمایش مبدأ برای ج‍وی‍ا ت‍ب‍ری‍زی‌، داراب‌‌ب‍ی‍گ‌

{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = ج‍وی‍ا ت‍ب‍ری‍زی‌، داراب‌ ب‍ی‍گ‌
| تصویر = NUR75424.jpg
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام کامل =میرزا داراب جویای تبریزی
| نام‌های دیگر =
| لقب =
| تخلص =گویا
| نسب =
| نام پدر =ملا سامری
| ولادت =
| محل تولد =کشمیر
| کشور تولد =هندوستان 
| محل زندگی =
| رحلت =
| شهادت =
| مدفن =
| طول عمر =
| نام همسر =
| فرزندان =
| خویشاوندان =
| دین =اسلام 
| مذهب =شیعه
| پیشه =
| منصب =
| پس از =
| پیش از =
| اساتید ={{فهرست جعبه عمودی | [[محمدسعید اشرف مازندرانی]] | [[ملا علی‌رضا تجلی]]}}  
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی =
| دانشگاه =
| حوزه =
| علایق پژوهشی =
| سبک نوشتاری =
| آثار =
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE75424AUTHORCODE
}}
'''میرزا داراب جویای تبریزی''' (متوفی ۱۱۱۸ق/ ۱۷۰۶م)، معروف به جویای تبریزی و جویای کشمیری، فرزند ملا سامری، از شاعران پارسی‌گوی سده ۱۲ق/۱۸م، در شبه قاره هند است.

==نسب و زادگاه==
اجدادش تبریزی بودند و به هند مهاجرت کردند. میرزا داراب و برادرانش میرزا کامران، متخلص به «گویا» و میرزا فتح‌علی، متخلص به «تسکین» هر ۳ در کشمیر زاده شدند<ref>ر.ک: صراف‌زاده، فریده، ج18، ص758</ref>.

==اساتید==
میرزا داراب از جمله شاگردان [[محمدسعید اشرف مازندرانی]] و [[ملا علی‌رضا تجلی]] (متوفی ۱۰۸۵ق/ ۱۶۷۴م) بود و با شاعران بزرگ زمان خود، از جمله [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]]، [[کلیم کاشانی]] و [[سالک قزوینی]] دوستی داشت.

==شهرت==
جویا پس از [[غنی کشمیری]]، از معروف‌ترین شاعران کشمیر است و ازاین‌رو به کشمیری نیز معروف شد.

==مذهب و ممدوحان==
او در شعر، خود را پیرو [[صائب، محمدعلی|صائب]] می‌داند. شماری از شاعران هند در قرن ۱۲ق، از پرورش‌یافتگان جویا بوده‌اند. به روزگار جویا حکومت کشمیر در دست علی‌ابراهیم‌خان قرار داشت که امیری ادب‌پرور و مانند جویا شیعه‌مذهب بود. به‌جز او دو تن دیگر از حکمرانان کشمیر به نام‌های حفظ‌الله‌‌خان و فاضل‌خان نیز از حامیان جویا بودند و جویا هر ۳ را در شعر خود ستوده است. اورنگ زیب و پسرش شاه عالم بهادرشاه نیز از ممدوحان جویا بشمار می‌آمدند.

==مذهب==
وی شیعی‌مذهب بوده و به مدح امیران علاقه چندانی نداشته و بیشتر به وصف مناقب امامان بزرگ شیعه پرداخته و در این کار گاهی به استقبال از شعر شاعران بزرگ پیش از خود رفته است. از جمله این استقبال‌ها، قصیده‌ای است در مدح امام مهدی‌(ع).

برخی از تذکره‌نویسان نوشته‌اند که وی اهل سنت و جماعت را هجو کرده است و شعرای سنی نیز هجویه‌های او را پاسخ داده‌اند.

==وفات==
جویا به روزگار عالم‌گیر در ۱۱۱۸ق/۱۷۰۶م، در کشمیر درگذشت. ماده تاریخ وفات او «سخن‌پرور» است.

جویا در تمام فنون سخن طبع‌آزمایی کرده، اما اهمیت و شهرت وی در غزل‌سرایی است. او را باید از شاعران سبک هندی، به‌ویژه پیرو صائب تبریزی دانست. غزلیات او بر شیوه صائب جلوه‌گاه اندیشه‌های عارفانه و حکیمانه، آمیخته با احساسات عاشقانه است.

==آثار==
کلیات جویا با مقدمه و تصحیح محمدباقر، در هند به چاپ رسیده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
صراف‌زاده، فریده، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1381.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[کلیا‌ت‌ جویا‌ تبریزی]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1402 توسط محسن عزیزی]]