واعظ قزوینی، محمدرفیع
| واعظ قزوینی، محمدرفیع | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ملا محمدرفیع واعظ قزوینی |
| لقب | رفیع‌الدین |
| ولادت | ذی‌حجه 1027ق |
| محل تولد | صفی‌آباد قزوین |
| رحلت | رمضان سال 1089ق- پنج‌شنبه هفتم آبان ۱۳۰۴ش |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | خلیل بن غازی قزوینی |
ملا محمدرفیع واعظ قزوینی، مدير و سردبير روزنامه «نصيحت» قزوين، شاعر نامدار سده یازدهم هجری (1027- 1089ق)، صاحب دیوان اشعار و از شاگردان ملا خلیل بن غازی قزوینی (متوفی 1089ق) بوده است.
نام و نسب
ملا محمدرفیع، ملقب به رفیع‌الدین، گاهی ملا رفیع یا میرزا رفیع و در افواه ملا رفیعا، مشهور به واعظ قزوینی و متخلص به واعظ از مردم صفی‌آباد قزوین و نواده ملا فتح‌اللّه واعظ قزوینی بود.
توضیح آنکه بعضی چون شیخ محمد بن حسن عاملی (متوفی 1104ق)، میرزا محمدباقر موسوی خوانساری اصفهانی (متوفی 1313ق)، شیخ عباس قمی (متوفی 1359ق) و شیخ آغابزرگ طهرانی (متوفی 1348ش)، وی را فرزند مولانا یا ملا فتح‌اللّه قزوینی نوشته‌اند، اما ظاهر آن است که به شیوه قدما، چون جدش از پدر نامورتر بوده، او را به جد منتسب ساخته‌اند؛ چه، تذکره‌نویس معاصر وی، میرزا محمدطاهر نصرآبادی اصفهانی در ذکر علما و فضلای آن عصر بیاورده که: «واعظ قزوینی، اسم شریفش میرزا رفیع است، نواده ملا فتح‌اللّه واعظ قزوینی است»[۱].
تولد
سال تولد او را ارباب تألیف یاد نکرده‌اند، اما سید حسن حاج سیدجوادی قزوینی می‌نویسد: «در یکی از دست‌نویس‌های جلد دوم أبواب الجنان، زادروز واعظ، شهر ذی‌حجه 1027ق، به قلم آمده است».
سرگذشت و اساتید
از پدر و مادر و جد و خاندان و روزگار کودکی واعظ آگاهی نداریم، جز اینکه می‌دانیم از شاگردان دانشمند و فقیه و متکلم و مفسر معروف، ملا خلیل بن غازی قزوینی، مشهور به آخوند ملا خلیلا یا آخوند (متوفی 1089ق) بوده است. واعظ تا پایان زندگانی ارتباط خود را از استاد خویش نگسست[۲].
وفات
از شگفتی‌ها آنکه بنا به روایات مشهور، درگذشت این استاد و شاگرد هردو در یکسال روی نموده است؛ چراکه بنا بر نقل «الأمل الآمل» و «روضات الجنات» و «الكنی و الألقاب» و «هدية الأحباب»، درگذشت واعظ به رمضان سال 1089ق، روی نموده است و صاحب «الذريعة» و صاحب «ريحانة الأدب» نیز همین سال را برای فوت او ملحوظ داشته‌اند[۳].