موسوعة ابن إدریس الحلي
| موسوعة ابن إدریس الحلي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ادریس، محمد بن احمد (نویسنده) خرسان، سید محمدمهدی (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-397-352-0 |
| موضوع | اسلام - مجموعه‌ها
تفاسیر شیعه - قرن 6ق. علی بن حسین(ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - نقد و تفسیر فقه جعفری - قرن 6ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 14 |
| کد کنگره | BP 181/7 /الف2س4 1387 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب «أجوبة المسائل و رسائل في مختلف فنون المعرفة»، مشتمل بر دويست و چهل و يك مسئله پيرامون مسائل مختلف فقهى و غير فقهى مى‌باشد.
اين مسائل از طرف عالم بزرگ شيعه مرحوم ابن ادريس حلى مطرح گرديده و توسط شاگرد وى، شيخ جعفر بن احمد بن حسين بن قمرويه حائرى، جمع‌آورى و به زبان عربى نوشته شده است.
ساختار
مسائل مذكور بعد از بيان مقدمه‌اى از سوى محقق، يكى پس از ديگرى بيان شده‌اند.
گزارش محتوا
اولين مطلبى كه مؤلف در ضمن اين مسائل به ذكر آن پرداخته، مسئله اجماع و نگاه اماميه به اين دليل شرعى مى‌باشد.
ايشان مى‌فرمايند: نظر ما اين است كه حجيت اجماع به خاطر داخل بودن نظر معصوم(ع) در ميان مجمعين است.
اگر كسى بگويد اجماع بدون توجه به رأى معصوم(ع) ارزش واعتبار دارد، به خطا رفته است.
وى در ادامه، نظر چندين نفر از بزرگان ما را بيان مى‌كند كه همگى قائل به اين نظريه مى‌باشند.
دومين مسئله درباره خنثى است. آيا به هنگام تقسيم ارث، خنثى مذكر محسوب مى‌شود يا مؤنث؟ مؤلف در جواب، ابتدا خنثى را به دو صورت خنثاى مشكله و غير مشكله تقسيم كرده و مى‌فرمايد: اگر خنثى هيچ آلت مردانگى و زنانگى نداشته باشد، در مورد وى به قرعه عمل مى‌شود و اگر هر دو نوع آلت را دارا باشد، چنانچه تنها از يك آلت بول كند، حكم صاحب همان آلت را دارد و چنانچه از هر دو بول كند، هر كدام كه زودتر بول از آن خارج مى‌شود ملاك است و چنانچه شروع بول از هر دو، هم‌زمان صورت بگيرد، هر كدام كه ديرتر بولش قطع مى‌شود، ملاك مى‌باشد و اگر شروع و پايان بول از هر دو، هم‌زمان باشد، مورد بحث و اختلاف است؛ مرحوم شيخ طوسى فرموده: نيمى از ارث مرد و نيمى از ارث زن نصيب چنين شخصى خواهد شد و...
مسئله سوم در مورد تنازعى است كه در مورد مالى صورت مى‌گيرد كه در دست يكى از دو طرف بوده، لكن هر دو براى گفته خود بينه دارند.
مسئله بعدى در مورد مردى است كه خطاب به هر چهار زن خود گفته: و الله لا وطئتكن كلكن؛ يعنى به خدا قسم همه شما را وطى نخواهم كرد، حال اگر يكى از آنها را يا سه‌تاى آنها را وطى كند چه حكمى خواهد داشت؟...
مسئله پنجم درباره تصحيح لفظ دومه الجندل است؛ مؤلف با استناد به كلام چند تن از بزرگان لغت به تبيين اين مسئله پرداخته است.
يكى از مسائل اختلافى در ميان فقها، حكم طلاق سه باره در مجلس واحد مى‌باشد كه آيا اثر سه طلاقه بر آن مترتب مى‌شود يا خير به خاطر بودنش در مجلس واحد ارزش و اعتبارى نخواهد داشت؟
مسئله هفتم در مورد شخصى است كه در ركعت دوم نماز ظهرش سلام داده، بعد فراموش كرده و نماز عصر را خوانده است، حال كه متذكر شده نماز عصرش چه حكمى خواهد داشت؟
حكم غسل جنابت و اينكه آيا اين غسل واجب است يا مستحب، مطلب ديگرى است كه درباره آن توضيح داده شده است.
مسئله نهم در مورد استخدام كودكى است كه نه تنها بالغ نشده بلكه به سن ده سالگى هم نرسيده است.
آيا اين استخدام در وضو و امثال ذلك، حكم استخدام يك شخص را خواهد داشت يا نه؟ حكم همين بچه در خريد و فروش عنوان مسئله بعدى مى‌باشد.
تا اين‌جا ده مسئله اول كتاب بود كه غالباً بحث از احكام مشكل‌دار فقهى است.
در ادامه عنوان پاره‌اى از مسائل كتاب را كه داراى اهميتى خاص مى‌باشند، ذكر مى‌نماييم:حكم كسى كه با پول حلال مخلوط به حرام بدون دادن خمس به حج رفته، حكم وكالت در تزويج دختر باكره‌اى كه پدر ندارد، اكتفا به شاهد واحد در دين، وصيت و وكالت، بحثى راجع به تعداد ائمه اطهار عليهم‌السلام كه دوازده نفر مى‌باشند، بحثى در ثواب زيارت امام حسين(ع)؛ به اين معنا كه چگونه ممكن است براى ثواب زيارت نواده پيامبر(ص) ثوابى بيش از ثواب حج و عمره لحاظ شود؟ بلند گفتن بسمله در نماز كه از موارد اختلافى بين شيعه و سنى است، نيت وجوب در نمازهاى واجب، حرمت پوشيدن حرير و استفاده از طلا براى مردان، حكم خواندن عقد مادر و دختر با يك عقد، مراعات ترتيب در غسل جنابت، حكم شيشه‌اى كه به وسيله كفار ساخته شده است، حكم حمل شىء نجس در نماز، حكم روزه يوم الشك، حكم وضو در مكان غصبى، استبراى كنيزى كه مولايش با وى نزديكى كرده و حالا خواستگارى او را از مولايش مى‌خواهد، سلام دادن مأموم قبل از امام و....