مصارع العشاق
مصارع العُشّاق، از آثار شاعر، اديب، محدّث، قرائتشناس و فقیه حنبلی قرن پنجم هجری قمری، ابومحمد جعفر بن احمد بن حسین مشهور به سرّاج قاری (متوفای ۵۰۰ق)، است که اخبار، حکایات، سخنان و اشعار مرتبط به عاشقان، دلشکستگان یا واصلان را بیان میکند و از هر سخنی، راست و دروغ و خرافه و حقیقت، بهره میگیرد و از تکرار قصهها پرهیزی ندارد. ادیب و مصحح مسیحی لبنانی معاصر، کرم بستانی (۱۲۶۷ـ۱۳۴۵ش) مقدمهای بر این کتاب نوشته و شخصیت و آثار سراج قاری و اثر حاضر را با اختصار معرفی کرده است.
| مصارع العشاق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سراج، جعفر بن احمد (نويسنده) |
| ناشر | دار صادر |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1428ق |
| چاپ | 3 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /م6 4055 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- سراج قاری، بدون مقدمه وارد بحث اصلی شده و اهداف و چگونگیهای نگارش کتابش را ناگفته گذاشته است.
- کرم بستانی، با تأکید بر آنکه سراج قاری در این اثر همه مطالب مربوط به انواع عاشقان را جمع کرده، افزوده است:
- گاه در بین روایات و اخبار کتاب حاضر سخنانی مییابیم که امروزه عقل آن را نمیپذیرد مانند روایت پرندهای که از کمر به بالا بهصورت مردی بود و از وسط به پایین، زاغی با دم و پا.
- اخبار و روایاتش آمیزهای از جاهلی و اسلامی و اموی و عباسی است ولی مبتذل نیست و پاک است و عفاف و خوف از خدا و عذاب آخرت بر آن سیطره دارد و حتی قصهای که در آن شمّهای از پستی و سقوط اخلاقی دیده میشود، با توبه و استغفار و عذرخواهی پایان مییابد.
- روح و فرهنگ دینی و گرایش صوفیانه بر بسیاری از قصههای این کتاب مانند بزنگاههای عاشقان خدا و کرامات آنان و بهشتجویان، حاکم است و اشعاری که سراج قاری نقل میکند، پاکیزه است جز 4 بیت... [۱]
ساختار و محتوا
نمونه مباحث
- «نظرةٌ بتبسّمٍ» به معشوقه گفتند: این عاشق توست که سر ناسازگاری دارد! گفت: با نگاهی و لبخندی از روی مهر، در چشمبرهمزدنی کارش بسازم. [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.