فلسفه دين

فلسفه دین ، از آثار دانشوران غربی معاصر، کیت ای. یاندل، ولفهارت پانن برگ، ویلیام جی. وینرایت و آلوین پلنتیجا با ترجمه فارسی و نقد دانشوران ایرانی؛ (سیدمرتضی حسینی شاهرودی، رحمت‌الله کریم‌زاده، عمران هاشمی، حسن رضایی خاوری و جواد رقوی) با نظارت علمی سیدمرتضی حسینی شاهرودی به بررسی عقلی و فلسفی دین، ایمان، کثرت‌گرایی دینی، تفاوت ادیان، امکان صدق و نجات‌بخشى همه ادیان (الهی و بشری) می‌پردازد.

فلسفه دين
پدیدآوران	یاندل، کیت (نويسنده) پانن برگ، ولفهارت (نویسنده) وین رایت، ویلیام ج. (نویسنده) پلنتينجا، آلوين‎ (نویسنده) دانشگاه علوم اسلامی رضوی. گروه پژوهشی ترجمه (مترجم) حسيني شاهرودي، مرتضي (مترجم) کریم‌زاده، رحمت‌الله (مترجم) رضایی خاوری،‌ حسن (مترجم) رقوی، جواد (مترجم) حسيني شاهرودي، مرتضي (زير نظر)
ناشر	دانشگاه علوم اسلامی رضوی
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1392ش
چاپ	3
شابک	‎978-964-7673-17-4
موضوع	دین - فلسفه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/8ف2ی 51 BL
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• گروه پژوهشی ترجمه دانشگاه علوم اسلامی رضوی: اثرى كه در پيش‌رو داريد، كتابى است كه گروه پژوهشى ترجمه، به دليل اهميت آن در تبيين عقلانى مسائل دينى، اقدام به ترجمه و نقد آن كرده است. در اثر حاضر، سعى بر آن است تا باورهاى دينى مختلف فهميده و سپس ارزيابى شود. هدف عمده در اين كتاب، اثبات امكان ارزيابى عقلانى باورهاى دينى است. اين اثر، هم داراى مقالات ترجمه‌اى است و هم مقالات تأليفى و در واقع، ترجمه‌اى همراه با نقد و بررسى است.
• ناظر علمی (سیدمرتضی حسینی شاهرودی):

1. اين اثر، به حكم اينكه ارائه اثرى دربارۀ موضوعات مربوط به فلسفۀ دين نشان‌دهندۀ بلندهمتى و دورنگرى است، نشان مى‌دهد كه نويسنده يا نويسندگان و گروه پژوهشى حامى آنها از آزادانديشى برخوردارند و تصميم گرفته‌اند راههاى انديشه و استدلال را بپيمايند و انگاره‌هاى مسلّم و مشهور در برخى از موارد ناشناخته را تفسير، تصحيح، اصلاح و تكميل كنند.
2. اثر حاضر همچنين نشان‌دهندۀ توجه پديدآورندگان آن به گفت‌وگوى برون‌دينى است كه فلسفۀ دين را به حوزه‌هاى مختلف فكرى پيوند مى‌دهد.
3. جامعۀ جهانى و نيز فيلسوفان دين با پرسشهاى بنيادى فراوانى روبه‌رو هستند كه پاسخ به هر يك از آنها بر آگاهيهاى برون‌دينى بسيارى استوار است.

ساختار و محتوا

• این اثر از 3 بخش و 15 فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

1. بخش اول: (مباحثى كلى در باب فلسفۀ دين)
   1. فصل اول: (معرفى انواع دين، اشارۀ كوتاهى به اسلام و تفصيل بيشتر درباره مسيحيت و بيش از آن در باب شاخه‌هاى اديان شرقى)
   2. فصل دوم: (مفاهيم توحيدى يونانى، سامى، آيين هندو و نيز ايده‌هاى الحادى و نقد و بررسى آنها)
   3. فصل سوم: (برخى از آيينهايى را كه در فصل پيش به منزلۀ مفاهيم توحيدى قلمداد شده‌اند، از جهتى ديگر، به عنوان مفاهيم غير توحيدى مطرح كرده و رابطۀ آنها با واقعيت نهايى را تبيين نموده است.) #بخش دوم: (مهم‌ترين عناوين مربوط به مبانى ايمان)
   4. فصل اول: (مسئلۀ ايمان و عقل و پرسشهاى مربوط به بنياد عقلانى و ادعاهاى اساسى اديان توحيدى و نيز نظريات ناهمسوى مربوط به اين مسئله)
   5. فصل دوم: («مقدمه‌اى بر عقل و ايمان»، نقدى است بر فصل اول.)
   6. فصل سوم: (ايمان و عقل از منظرى ديگر، دربارۀ ايمان، علم‌گرايى، باور دينى و غير دينى، باور ممكن و ضرورى، تأييدپذيرى و ابطال‌پذيرى، انواع عقلانيت و مانند آن)
   7. فصل چهارم: (سخن‌رانى ولفهارت پانن‌برگ در مورد رابطۀ عقل و ايمان و اقسام عقل)
   8. فصل پنجم: (عقلانيت و اعتقاد دينى و نقدى بر دليل‌گرايى و ارتباط آن با مبناگروى، تبیین ديدگاه آكويناس و مسئلۀ واقعا پايه بودن اعتقاد به خدا و اقسام گزاره‌هاى پايه)
   9. فصل ششم: (مسئلۀ دين و اخلاق، ارزشهاى دينى و اخلاقى از ديدگاه سنتهاى توحيدى و غير توحيدى، ديدگاههاى جبرانگارى منطقى و غير منطقى و اختيارگرايى، جبرانگارى توحيدى و «علم پيشين الهى و اختيار بشر»)
   10. فصل هفتم: (به مثابۀ نقد و بررسى فصلهاى پيشين است.)
2. بخش سوم: كثرت‌گرايى دينى و تكثر اديان و نقد دیدگاه‌ها
   1. فصل اول: (كثرت‌گرايى دينى و ديدگاههاى جان هيك و برخى از پيامدهاى كثرت‌گرايى)
   2. فصل دوم: (نقدی فراگير بر مقالۀ «كثرت‌گرايى» كيت ياندل)
   3. فصل سوم: (كثرت اديان و امكان صدق همۀ آنها و سه ديدگاه انحصارگرايى، شمول‌گرايى و تكثرگرايى)
   4. فصل چهارم: (نقد نويسنده بر فصل پيشين؛ مسائلى چون صدق و كذب اديان، معيار داورى دربارۀ حقانيت آنها، انواع دين، تفاوت دين و معرفت دينى، و موضوع كثرت‌گرايى و تبیین و نقد انحصارگرايى، شمول‌گرايى و كثرت‌گرايى)
   5. فصل پنجم: (تكثر اديان؛ نسبى‌گرايى، اعتقاد گزاره‌اى، ناتوانى در شناخت واقعيت، نجات‌بخشى اديان و ميزان آن، نقد و بررسى ديدگاه كثرت‌گرايى وين رايت).

نمونه مباحث

• یکی از معیارها برای تشخیص تفاوت میان دین‌ها: دین (الف) با دین دیگر (ب) متفاوت است اگر دین الف مشکلی را تشخیص دهد که دین ب تشخیص ندهد، یا دین ب مشکلی را تشخیص دهد که دین الف تشخیص ندهد. این مطلب به شناخت و تمایز دین‌هایی مانند مسیحیت، هندوئیسم (ادویتا ودانتا)، جاینیسم و بودیسم (تراوادا) کمک می‌کند.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.