طبقات الأولياء
| طبقات الأولیاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطا، مصطفی عبدالقادر (محقق) ابن ملقن، عمر بن علی (نویسنده) |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1427 ق یا 2006 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | عارفان - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 278 /الف2ط2 1385 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
طبقات الأولياء، تأليف سراج‌الدين ابوحفص عمر بن على بن احمد مصرى، معروف به ابن ملقن (متوفى 804ق)، شرح حالى است از صوفيه از ابتدا تا قرن هشتم كه به زبان عربى نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه محقق آغاز و اسامى افراد، به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.
مطالب كتاب دربردارنده مجموعا 245 شرح حال از صوفيه است كه در دو قسمت: خود طبقات و ذيول آن‌ها مرتب شده است[۱]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ابتدا پژوهش مختصرى پيرامون اصالت تصوف در اسلام صورت گرفته و ضمن تعريف تصوف و تصوف اصيل در اسلام، به شرح حال نویسنده و بيان اقدامات تحقيقى صورت‌گرفته در كتاب، پرداخته شده است[۲]
مؤلف در اين كتاب، شرح حال صوفيان را تا قبل از قرن هشتم، به‌صورت الفبايى بيان كرده و فصل آخر كتاب خود را به اولياى قرن هشتم اختصاص داده و شهاب‌الدين قونوى (787ق) را به‌عنوان آخرين صوفى اين قرن مطرح كرده است. مؤلف در ذيل شرح حال صوفيان، علاوه بر ذكر بعضى از عبارات نغز آن‌ها[۳]، به كلام بزرگان، معاصران و مصاحبان و اصحاب در مورد آن شخص، اشاره كرده است.
به‌عنوان مثال نویسنده، كتاب را با شرح حال ابواسحاق ابراهيم بن ادهم آغاز كرده و ضمن ارائه زندگى‌نامه مختصرى از وى، به مصاحبت او با سفيان ثورى و فضيل بن عياض در مكه اشاره كرده است و سپس، كلام بزرگانى همچون ابراهيم بن بشار، سهل بن ابراهيم، ابوعلى شقيق بن ابراهيم بلخى و مصاحبت ايشان با ابراهيم ادهم را متذكر شده است[۴]
از ديگر صوفيان مذكور در كتاب كه مى‌توان از ايشان نام برد، عبارتند از: ابواسحاق ابراهيم بن احمد خواص كه هم‌عصر جنيد و نورى بود[۵]؛ ابراهيم بن شيبان حجه قرميسينى كه سه سال با عبدالله مغربى مصاحبت داشت[۶]؛ ابراهيم بن سعد علوى استاد ابوالحارث اولاسى[۷]؛ احمد بن ابوحوارى عبدالله بن ميمون ابوالعباس دمشقى كه جنيد لقب ريحانه اهل دمشق را به او داده بود[۸]؛ ابوحامد احمد بن خضرويه بلخى كه از اكابر خراسان بود[۹]و...
وضعيت كتاب
فهرست محتويات و اعلام مذكور در متن، در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از مطالب متن پرداخته شده است.
پانويس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. صفرى فروشانى، نعمت‌الله، «پيشينه طبقات‌نگارى در ميان مسلمانان»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: كتاب ماه دين، شماره 55، ارديبهشت 1381، (18 صفحه، از 66 تا 83)، به آدرس: