کاظمی خراسانی، محمدعلی
| نام | کاظمی، محمدعلی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | محمدعلی
کاظمی، محمدعلی ق‍اب‍چ‍ی، محمدعلی کاظمی، محمدعلی |
| نام پدر | شيخ حسن |
| متولد | 1891 م |
| محل تولد | سامراء |
| رحلت | 1365 ش یا 1946 م |
| اساتید | ميرزا محمدتقى شيرازى
ميرزا محمد بن شيخ كاظم |
| برخی آثار | كتاب الصلاة (للنائيني) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05369AUTHORCODE |
محمدعلی بن شيخ حسن بن شيخ محمد جمالى قابچى كاظمى (1309-1365ق)، دانشمندى بزرگ و عالمى نام‌آور و مدرسى مشهور از فقهاى عصر حاضر در حوزه علمیه نجف اشرف است.
ولادت
وى در شهر سامرا در سال 1309ق، در خانواده‌اى اهل علم و دانش ديده به جهان گشود. پدرش شيخ حسن، عالمى بزرگ و فقيه و اصولى توانا و از شاگردان برجسته ميرزاى شيرازى بود و مادرش علويه جليله، نوه علامه سيد صادق طباطبايى، معروف به سنگلجى صاحب مقبره مشهور در شاه عبدالعظيم در شهر رى مى‌باشد. او دو برادر ديگر به نام‌هاى ميرزا مهدى و حاج محمدجواد نيز داشت، اما در ميان آنان تنها او راه علم و دانش را اختيار نمود.
خاندان
محمدعلى كاظمى از خاندانى بزرگ و سرشناس به نام خاندان جمالى بود. پدربزرگش شيخ محمد از شرافت خدمتگزارى حرم امام موسى بن جعفر و امام جواد(ع) در كاظمين برخوردار بود. از شخصيت‌هاى برجسته اين خاندان مى‌توان به شيخ عباس كه از چهره‌هاى علمى و برجسته كاظمين و نجف اشرف مى‌باشد، اشاره نمود. وى پدر دكتر محمدفاضل جمالى است كه از شخصيت‌هاى فرهنگى و سياسى معروف عراق بشمار مى‌آيد.
تحصیلات
محمدعلى كاظمى، تحصيلات خود را از خراسان و از شهر مشهد مقدس آغاز نمود. وى علوم مقدماتى را از محضر پدر بزرگوار و از ديگر اساتيد حوزه علمیه مشهد مقدس فراگرفت. سطوح فقه و اصول را در محضر سيد آقا حسين قمى و ميرزا محمد بن شيخ كاظم به پايان رسانيد. در سال 1338ق، در سن 29 سالگى براى ادامه تحصيلات به درخواست پدرش عازم حوزه علمیّه نجف اشرف در عراق شد. وى ابتدا به شهر كربلا رفت و دو ماه از محضر ميرزا محمدتقى شيرازى رهبر انقلاب عراق بهره برد و سپس به نجف اشرف رفت و در درس علماى آن حوزه شركت كرد تا بهترين آنان را انتخاب نمايد و بالاخره درس علامه نائينى را برگزيد. وى شبانه‌روز خود را وقف درس‌هاى فقه و اصول آن دانشمند بزرگ كرد و تقريرات درس اصول ايشان را به نام «فوائد الأصول» به رشته تحرير درآورد و تقريرات درس خارج فقه، كتاب الصلاة و كتاب التجارة ايشان را نيز نگاشت.
پس از مدتى وى از برجسته‌ترين شاگردان علامه نائينى در حوزه علمیّه نجف اشرف و از مشهورترين اساتيد آن حوزه بشمار آمد. وى در زمان حيات استاد، درس ايشان را براى ديگر شاگردان تقرير مى‌كرد.
شخصيت علمى و اجتماعى
محمدعلى كاظمى، از ستارگان درخشان دانش و داراى علم و فضلى فراوان بود. وى از برجسته‌ترين شاگردان علامه نائينى بشمار مى‌آمد كه در علم و عمل به ايشان اقتدا كرده و از نبوغ و استعدادى ذاتى، بيانى شيرين و قلمى روان برخوردار بود. او در زمان حيات استاد خود از مدرسان حوزه علمیّه نجف اشرف بشمار مى‌آمد و در ميدان‌هاى علمى، دانشمندى مشهور بود كه از جايگاهى رفيع و احترامى سزاوار برخوردار بود. بعد از وفات علامه نائينى ديدگان طلاب و فضلاى حوزه متوجه او گشت و جمع فراوانى از عاشقان علم پروانه‌وار به دور او جمع شدند؛ چراكه عنايت و توجه و اعتماد علامه نائينى را به ايشان ديده بودند. مجالس درس ايشان در نجف اشرف از بزرگ‌ترين و باکیفیت‌ترين مجالس درس بود. وى شبانه‌روز در حال بحث و درس و يا مذاكره با علما بود و هر شب به‌همراه جمعى از علما در كنار مقبره استاد به مذاكرات علمى مى‌پرداخت و تا هنگام بسته شدن درهاى حرم اين جلسه ادامه پيدا مى‌كرد.
اساتيد
- پدر بزرگوارش شيخ حسن بن محمد جمالى كاظمى خراسانى؛
- سيد آقا حسين قمى؛
- ميرزا محمد بن شيخ محمدكاظم خراسانى؛
- ميرزا محمدتقى شيرازى؛
- علامه ميرزا محمدحسين نائينى.
وفات
سرانجام اين عالم انديشمند پس از عمرى خدمت به اسلام و مسلمين و تلاش فراوان در راه علم و دانش پس از سه بار سكته قلبى در عصر روز پنج‌شنبه يازدهم ربيع‌الاول سال 1365ق، ديده از جهان فروبست و جهان علم و دانش و عالم تشيع را در سوگ خود نشاند. شاگرد او سيد جعفر بن محمد مرعشى او را غسل و كفن نمود و در مقبره استاد بزرگوارش علامه نائينى به خاک سپرد. روحش شاد و يادش گرامى باد.
آثار
- فوائد الأصول؛
- كتاب الصلاة؛
- كتاب التجارة؛
- رسالة في الصلاة؛
- رسالة في اللباس المشكوك.
منابع مقاله
- نقباء البشر، جلد 4، صفحه 1386.
- رجال الفكر و الأدب.
- معارف الرجال، جلد 1، صفحه 286.