شرفنامه (تعریب روژبياني)
| شرفنامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بدلیسی، شرف‌الدین بن شمس‌الدین (نویسنده) روژبيانی، محمد جميل بندی (مترجم) |
| ناشر | المدي |
| مکان نشر | سوريه - دمشق |
| سال نشر | مجلد1: 2007م , |
| موضوع | کردان کردستان - تاريخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 59 /ک4ب4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرفنامه، تعریب (ترجمه به عربی) کتاب شرفنامه یا تاریخ کردها معروف به شرفنامه بدلیسی، تألیف امیر شرف خان بدلیسی (در سال 1005 هجری) است، به دست محمد جمیل ملا احمد روژبیانی. همان گونه که مصحح روس نسخه فارسی در یکونیم قرن پیش دریافته و در مقدمه‌اش بر کتاب، تصریح کرده، این اثر، «معتبرترین، مهمترین و قابل ملاحظه‌ترین بخش تاریخ کرد است»؛ چون «حاوی جزئیاتی است که در هیچ جای دیگر ذکر نشده‌اند، مثل سنتها، آداب و رسوم، روایات تاریخی افواهی یا وصف وقایعی که خود مؤلف شاهد آنها بوده است»[۱].
نسخه فارسی، به تصحیح ولادیمیر ولییامینوف زرنوف رسیده و در 1377ش، توسط انتشارات اساطیر به چاپ رسیده است. در این نسخه، شاهد سخن ناشر به قلم عبدالحسین جربزه‌دار، مقدمه مصحح روس ولییامینوف زرنوف (درجمادیالاخر 1276/ژانویه 1860م)، پیشگفتاری از همو و محتوای مطالب هستیم. شرفنامه تصحیح زرنوف در سالهای 1860 تا 1862م، چاپ شد[۲].
مقدمه فرانسوی چاپ سنت‌پترزبورگ، ضمن مقابله با مقدمه عربی چاپ قاهره در این اثر، به فارسی ترجمه شده است[۳].
شرفنامه دو بار به ترکی و یک بار در 1305ش، به دست محمد علی عونی از عرب‌های مصر، به عربی ترجمه شده است[۴].
از تفاوتهای ترجمه عربی ترجمه روژبیانی و نسخه فارسی در این است که نسخه فارسی در دو جلد ارائه شده و ترجمه عربی روژبیانی در یک جلد. همچنین مقدمه‌های کتاب‌ها متفاوت است؛ در نسخه فارسی سخن ناشر و مقدمه مترجم روس را شاهدیم، اما در ترجمه عربی مقدمه‌های چاپ اول و دوم آن به دست محمد جمیل ملا احمد روژبیانی را می‌بینیم و سپس مقدمه محمد علی عونی و ترجمه عربی از فرانسه مقدمه زرنوف را[۵].
مترجم می‌نویسد: در كشف الظنون نوشته شده: در تاریخ شرف خان بدلیسی، معروف به میر شرف، امرا و حکام اکراد ذکر شده‌اند... گرایش غربیان به ترجمه این اثر و ستایشش توسط آنان، از نشانه‌های اهمیت آن است... آنان این اثر را ترجمه و چاپ کرده و بر آن تعلیقه زده‌اند؛ درحالی‌که شرقیان به این کار اولویت دارند؛ ازاین‌رو، ما به چاپ و نشر آن بعد از تصحیحش از روی سه نسخه معتبر همت گماشتیم و حواشی‌ای را که استاد محمد علی عونی بر اعلام وارده در آن زده، هم ذکر کردیم[۶].
در ترجمه عربی کتاب، مقدمه محقق روس کتاب، که در سال 1860 در اثنای چاپ کتاب در سن‌پطرزبورگ به زبان فرانسه بر آن نوشته نیز به عربی ترجمه شده که البته آنچه در آن مقدمه مربوط به ترجمه مؤلف کتاب بوده، در ترجمه عربی این مقدمه، از آن حذف شده است[۷].
در صفحات 84 و 85 کتاب، تصاویر مترجم عربی و کردی کتاب را مشاهده می‌کنیم و پس از آن تا صفحه 95 تصاویری از صفحات اول و آخر نسخه کردی و فارسی و برخی نقشه‌های کردستان و سکه‌های حاکمان آن دوره و... را.
نسخه فارسی، شامل پاورقی‌هایی در مقدمه مصحح آن است که در پاورقی ذکر شده است. در نسخه عربی، هوامشی در انتهای مقدمه‌های کتاب و همچنین انتهای هر فصل از محتوای مطالب کتاب، ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه‌های کتاب.
- بدلیسی، شرف‌الدین بن شمس‌الدین، شرفنامه: تاریخ مفصل کردستان، به اهتمام ولادیمیر ولییامینوف زرنوف، تهران، اساطیر، 1377ش.