روش‌شناسی علوم اجتماعی

روش‌شناسی علوم اجتماعی ، مجموعه دروس مدرّس، نویسنده و پژوهشگر فعال در عرصه کلام، فلسفه و عرفان، عبدالحسین خسروپناه (متولد 1345ش) به بررسی چگونگی پژوهش در علوم رفتاری - اجتماعی (جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و...) می‌پردازد و دیدگاه خودش «روش‌شناسی حِکمی – اجتهادی» را تبیین می‌کند. پژوهشگر معاصر، مهدی عاشوری این کتاب را تحریر و تنظیم کرده است.

روش شناسی علوم اجتماعی
پدیدآوران	خسروپناه، عبدالحسین (نويسنده) عاشوری، مهدی (ويراستار) مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران. دفتر مطالعات دانش‌آموختگان حکمت و فلسفه ایران (سایر)
ناشر	مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1394ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-7009-36-9
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9ر5خ 101 AZ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• عبدالحسین خسروپناه، با تأکید بر اینکه:

1. تحول علوم انسانى در اين عصر از ضرورت‌هاى جوامع اسلامى است و تحول علوم انسانى در سه عرصه بهينه‌سازى و بومى‌سازى و اسلامى‌سازى تحقق مى‌يابد.
2. تحول علوم انسانى در هر سه عرصه به فلسفه علوم انسانى مبتنى بر مبانى اسلامى نياز دارد، چون علوم انسانى متعارف نيز مبتنى بر فلسفۀ معينى هستند.

• افزوده است:

1. نگارنده به همين دليل، نگاشته‌هايى با عنوان‌هاى فلسفه علوم انسانى، در جستجوى علوم انسانى اسلامى، انسان‌شناسى اسلامى و اينك، روش‌شناسى علوم اجتماعى را به محضر استادان حوزه و دانشگاه تقديم كرده است.
2. كتاب روش‌شناسى علوم اجتماعى به تبيين روش‌شناسى حكمى - اجتهادى مى‌پردازد كه يكى از كاربست‌هاى رئاليسم شبكه‌اى است.

ساختار و محتوا

• این اثر از 2 مقدمه و 4 بخش و 16 گفتار به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
• مقدمه نویسنده (انگیزه، اهداف و معرفی اجمالی اثر حاضر)
• مقدمه محقق (چگونگی نگارش و آشنایی با فصول این کتاب)

1. بخش اول: فلسفه و روش (5 گفتار)
2. بخش دوم: فلسفه‌های تبیین‌گرا (4 گفتار)
3. بخش سوم: فلسفه‌های تفهّم‌گرا (4 گفتار)
4. بخش چهارم: رئالیسم و روش‌شناسی حِکمی – اجتهادی (3 گفتار).

نمونه مباحث

• در پديده‌هاى انسانى علاوه بر علل بيرونى، دلايل درونى، اراده، نيت، قصد، فضايل و رذايل درونى نيز در صدور افعال مؤثر هستند. فهم اين انگيزه‌ها، نيازمند فعاليتى تفسيرى و هرمنوتيكى است كه مبانى و شرايط اعتبار آن در فلسفه تفسير به دست مى‌آيد. فهم صحيح در يك سطح، شناخت مقاصد و انگيزه‌هاى فاعل و در سطحى ديگر، شناخت معناى فرهنگى و زمينه‌اى خود افعال است كه توسط مفسِّر فهميده مى‌شود. در اين فهم، مفسِّر داراى برخى پيش‌فرض‌ها است؛ ولى فهمى معتبر است كه پيش‌فرض‌هاى بايسته بكارگرفته شود و از پيش‌فرض هاى نبايسته پرهيز شود.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.