ذم المسكر و معه ذم البغي

ذم المسكر و معه ذم البغي
پدیدآوران	ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد (نويسنده) سعدنی، مسعد عبدالحمید (محقق)
ناشر	مکتبة القرآن
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	13سده
چاپ	1
موضوع	آشامیدنی‌های الکلی,آشامیدنی‌های الکلی,ظلم,احادیث اخلاقی,اخلاق اسلامی ,احادیث اهل سنت,-- احادیث,‏‫-- تحریم (فقه)‬,-- تحریم, -- احادیث, --‏‫ قرن ۳ ق.‏‬‬
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۲۴۸/‮الف‬۲ذ۸‬
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ذم المسکر و معه ذم البغی، تألیف محدث بزرگ ابن ابی‌الدنیا (متوفی 208-281ق)، مشتمل بر دو رساله‌ حدیثی در مذمت خمر و مسکر و نیز مذمت بغی و تجاوز به حقوق دیگران است. کتاب با دو مقدمه و تحقیق مسعود عبدالحمید سعدنی منتشر شده است.

خمر آن‌گونه که در احادیث و آثار آمده دارای مفاسد بزرگی است و به حق ام‌الخبائث نامیده شده و کسی که آن را بنوشد همه محارم الهی را انجام داده است. به همین جهت نویسنده با نگارش این اثر تلاش کرده است که امت اسلامی را از ارتکاب به این کار بیم دارد.‏

در ابتدای اثر، شرح‌حال مختصری از مؤلف با ذکر آثار و تاریخ وفاتش مشاهده می‌شود.‏

از این اثر، شمس‌الدين، محمد بن احمد ذهبى (673-748ق) در «سیر أعلام النبلاء»، ابن کثیر (701-774ق) در «تفسیر القرآن العظیم» و اشبیلی در «فهرسه ابن خیر الإشبیلی» یاد کرده‌اند؛ لذا انتساب آن به ابن ابی‌الدنیا، قطعی است.‏ پیش از ورود به متن اثر، سند روایی کتاب نیز مشاهده می‌شود.‏

متن رساله «ذم المسکر» مشتمل بر 74 حدیث و اثر است که با ذکر سند ارائه شده و البته توسط محقق کتاب شماره‌گذاری و موضوع‌بندی شده است.

در یکی از روایات این کتاب از رسول‌الله(ص) نقل شده که «کسی که خمر بنوشد خداوند تا چهل روز از او راضی نخواهد شد پس اگر بمیرد کافر مرده است و اگر توبه کند خداوند توبه او را می‌پذیرد و اگر دوباره مرتکب شرب خمر شود بر خداوند واجب است که به او «طینه الخبال» بنوشاند. عرض شد یا رسول‌الله: طینه الخبال چیست؟ فرمود: چرک و خونابه‌ اهل آتش».

در نیمه دوم کتاب، رساله «ذم البغی» ارائه شده است. ‏ در ابتدای این رساله نیز محقق در مقام تبیین مقام لغوی بغی برآمده و آن را تجاوز از حد یا تسلط و ظلم به دیگران و سعی به فساد بین مردم و تجاوز از حلال به حرام معنا کرده است.

آنچه سبب شده که ابن ابی‌الدنیا، رساله مستقلی در این موضوع بنویسد، آگاهی او به عواقب ناگوار بغی بر فرد و اجتماع بوده است و لذا در این رساله مردم را به مذمت و ترک آن توجه داده است.

اشاره به نام این رساله در کتاب «سیر أعلام النبلاء» ذهبی (673-748ق) و نیز «الإصابة فی تمییز الصحابة» ابن حجر عسقلانی (773-852ق) حکایت از صحت انتساب این رساله به ابن ابی‌الدنیا دارد.

این رساله نیز حاوی 41 حدیث و اثر با ذکر سند است که همانند رساله پیشین عناوین و شماره‌های آن توسط محقق کتاب به انجام رسیده است. در حدیث پنجم از رسول الله(ص) روایت شده است: «ای مردم از بغی پرهیز کنید که عقوبتی از عقوبت بغی نزدیکتر نیست».

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.