در السحابة في من دخل مصر من الصحابة (رضي‌الله‌عنهم)
| در السحابة في من دخل مصر من الصحابة (رضي‌الله‌عنهم) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوسلیمان، خالد عبدالفتاح (محقق) سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة الکتب الثقافیة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1417 ق یا 1997 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | صحابه - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 28/6 /س9د4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در السحابة في من دخل مصر من الصحابة (رضي‌الله‌عنهم) اثر ابوالفضل جلال‌الدين عبدالرحمن سيوطى (متوفى سنه 911ق)، با تحقيق خالد عبدالفتاح ابوسليمان، كتابى است در معرفى و ارائه شرح حالى كوتاه از صحابه‌اى كه وارد كشور مصر شده‌اند.
ساختار
كتاب با زندگى‌نامه مفصلى از مؤلف و دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز شده و اسامى اشخاص، به ترتيب حروف الفبا، تنظيم شده است.
نویسنده در هر مورد، به اسم، كنيه، لقب، اسم پدر، جد، نسب، سن و وفات افراد اشاره نموده و سپس روايات مربوط به آن شخص را ذكر كرده است. در ادامه، به خصوصيات اخلاقى و كرامات آن شخص اشاره شده است.[۱]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، توضيح مختصرى پيرامون اقدامات تحقيقى صورت‌گرفته در كتاب داده شده است.[۲]
نویسنده در مقدمه خويش، توضيح كوتاهى پيرامون انگيزه و شيوه كار خود در تأليف اين كتاب ارائه نموده است.[۳]
پيش از نویسنده، محمد بن ربيع جيزى (كه پدرش از صحابه و همراهان امام شافعى بوده است) كتابى پيرامون صحابه‌اى كه داخل مصر شده‌اند در يك جلد نوشته و در آن، به صد و چهل و اندى نفر اشاره كرده و احاديث ايشان و روايات اهل مصر را ذكر كرده است. اين در حالى است كه برخى از افراد را از قلم انداخته و اين امر باعث شده است تا پس از او، عبدالحكم در كتاب «فتوح مصر» و ابن يونس در «تاريخ مصر» و ابن سعد در طبقاتش آنها را ذكر كنند.
نویسنده سعى كرده است در اين كتاب، ضمن خلاصه كردن كتاب محمد بن ربيع، افراد به‌جامانده از آن را با گذاردن علامت «ك» در كنار آن، اضافه كند[۴]
اولين شخص معرفى‌شده در كتاب، ابرهة بن شرحبيل بن ابرهة بن صباح حميرى مى‌باشد. وى از جمله حكما بوده و عمروعاص او را به‌سوى «الفرما» فرستاد كه موفق به فتح آن گرديد[۵]
بشير بن جابر بن عراب، از ديگر صحابى معرفى‌شده مى‌باشد. درباره وى به اين نكته اشاره شده كه روايتى از او، نقل نشده است.[۶]
از ديگر افراد معرفى‌شده در كتاب، مى‌توان به اشخاص زير اشاره كرد: تبيع بن عامر حميرى، تميم بن إياس بن بكير ليثى، ثابت بن طريف مرادى، جابر بن ابى‌اسامه، حابس بن ربيعه تميمى، حيويل بن ناشرة بن عبدعامر كنفى، خارجة بن حذافة بن غانم بن عامر عدوى و...
از جمله ويژگى‌هاى كتاب، توضيح اعراب اسامى و تذكر نحوه قرائت صحيح آنها و نيز ذكر تاريخ و نحوه اسلام آوردن افراد مى‌باشد.
وضعيت كتاب
فهرست «آيات»، «اطراف الحديث»، «اطراف الاثر»، «اشعار» (به ترتيب قوافى)، «اعلام»، «مدن، قبايل، بقاع، مساجد و غزوات» و فهرست موضوعات، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و در آنها، علاوه بر ذكر منابع[۷]، به توضيح برخى از مطالب متن پرداخته شده است.[۸]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.