حبیبی، حسن

    از ویکی‌نور
    NUR02404.jpg
    نام حبیبی، حسن
    نام‎های دیگر
    نام پدر باقر
    متولد ۱۵ اسفند ۱۳۱۵ش
    محل تولد تهران
    رحلت دوازدهم بهمن 1391ش
    اساتید
    برخی آثار بررسی تاریخی، سیاسی و اجتماعی اسناد بندر عباس

    گزیده مقالات و اخبار روزنامه‌های مهم درباره خلیج فارس

    یک حرف از هزاران

    در جستجوی ريشه‌ها

    کد مؤلف AUTHORCODE02404AUTHORCODE

    حسن حبیبی (1315-1391ش)، نویسنده، مترجم، سیاست‌مدار و دولتمرد در جمهوری اسلامی و دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و حقوق، عضو کمیته تدوین پیش‌نویس قانون اساسی، نماینده مجلس شورای اسلامی، وزیر دادگستری، عضو و سخنگوی شورای انقلاب، وزیر فرهنگ و آموزش عالی، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، معاون اول رئیس جمهور، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رئیس هیات امناء فرهنگستان‌های جمهوری اسلامی ایران، عضو هیات نمایندگی ایران در کنفرانس عمومی یونسکو، مؤسس و رئیس بنیاد ایران‌شناسی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو دیوان دائمی داوری (لاهه)

    ولادت

    حسن حبیبی در ۱۵ اسفند ۱۳۱۵ش، در تهران به دنیا آمد.

    تحصیلات

    پیش از آنکه به سن مدرسه برود، خواندن و نوشتن را آموخته و خواندن قرآن را شروع کرده بود و از اشعار فردوسی، سعدی و حافظ، ابیاتی را از حفظ داشت.

    کلاس اول و دوم را در یک ‌سال خواند و در سال‌های بعد در کنار درس مدرسه، درس‌های دیگر را که در حوزه‌های علمیه معمول بود، به‌خصوص در تابستان نزد پدرش و یکی دو تن از مدرسان حوزه فراگرفت.

    حبیبی در ۱۳۳۵ خورشیدی وارد دانشگاه شد. در آنجا هم‌زمان در ۲ رشته حقوق و ادبیات، مشغول تحصیل شد. در همان سال نخست دانشگاه برای تمرین زبان عربی، اقدام به ترجمه ۲ کتاب «آداب المتعلمين» و «منية المريد في آداب المفيد و المستفيد» که از کتاب‌های مهم اخلاقی هستند، کرد. در آن زمان احسان نراقی، مسئول مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران شده بود و حبیبی را به آنجا برد تا اینکه مدتی بعد، از همین مؤسسه بورس تحصیلی گرفت و راهی فرانسه شد. در دانشگاه سوربن، دکترای حقوق و جامعه‌شناسی را اخذ کرد. عنوان رساله‌ دکترای جامعه‌شناسی حبیبی، «جامعه ایران بر اساس و از منظر رویه قضایی» بود و رساله دکترای حقوق وی نیز با موضوع «امامت در حقوق شیعه»، دفاع شد؛ رساله‌ای که بعدها کمک شایانی به وی در تدوین پیش‌نویس قانون اساسی کرد[۱].

    وی مقالات زیادی در زمینه‌هایی مانند سینمای کودک و نوجوان، گفتار درباره پیاژه و یا زبان حقوقی تحریر نموده است که در دانشگاه‌ها و آکادمی‌های کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز مطرح و برخی در مجلس‌ها عنوان و به چاپ رسیده است، ولی هنوز در یک جا جمع‌آوری نشده است.

    مناصب و مسئولیت‌ها

    1. عضو و سخنگوی شورای انقلاب؛
    2. وزیر فرهنگ و آموزش عالی؛
    3. نماینده تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی؛
    4. وزیر دادگستری؛
    5. عضو شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و عضو هیئت‌رئیسه آن (1368)؛
    6. عضو حقوق‌دان شورای نگهبان (1380-1368)؛
    7. معاون اول رئیس‌جمهوری اسلامی ایران (1380-1368)؛
    8. نخستین رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛
    9. رئیس کمیسیون فرهنگ تعلیمات و تحقیقات مجلس شورای اسلامی (دو سال اول و دوره اول)؛
    10. عضو شورای عالی آموزش ‌و پرورش (در سمت وزیر فرهنگ و آموزش عالی)؛
    11. استاد دانشگاه؛
    12. عضو ستاد انقلاب فرهنگی؛
    13. رئیس کمیسیون لوایح؛
    14. رئیس کمیسیون فرهنگی هیئت دولت؛
    15. رئیس هیئت‌امنای فرهنگستان‌های جمهوری اسلامی ایران؛
    16. عضو هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس عمومی یونسکو (1987)؛
    17. عضو کمیته دهه جهانی توسعه فرهنگی یونسکو (1989-1987)؛
    18. مؤسس و رئیس بنیاد ایران‌شناسی؛
    19. عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛
    20. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام؛
    21. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی؛
    22. عضو هیئت‌امنای کتابخانه مجلس شورای اسلامی؛
    23. عضو کمیسیون ملی یونسکو (ایران)؛
    24. عضو دیوان دائمی داوری (لاهه).

    جوایز و نشان‌ها

    از نشان‌ها و جوایزی که به حسن حبیبی اهدا شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    1. دکترای افتخاری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران؛
    2. نشان عالی استقلال؛
    3. استادی افتخاری دانشگاه دولتی ترکمن (ترکمنستان)؛
    4. استادی افتخاری دانشگاه علوم انسانی بیشکک (قرقیزستان)؛
    5. مدال دانشگاه دولتی تفلیس (گرجستان)؛
    6. دکترای افتخاری آکادمی علوم ارمنستان؛
    7. دکترای افتخاری دانشگاه دولتی تاجیکستان[۲].

    وفات

    دکتر حسن حبیبی، در بامداد دوازدهم بهمن 1391ش، بر اثر ایست قلبی، در بیمارستان شهید باهنر تهران درگذشت[۳].

    آثار

    ایشان در طول خدمت و تحصیل خود، به ترجمه و تألیف اثرهای مختلفی در زمینه‌های حقوق، جامعه‌شناسی، فلسطین، جنگ و... دست زده است؛ آثاری همچون:

    1. اسلام و بحران عصر ما؛
    2. امامت در حقوق شیعه؛
    3. ترجمه تقسیم کار اجتماعی؛
    4. ترجمه کتاب آداب المتعلمين؛
    5. ترجمه کتاب اخلاق نظری و علم آداب؛
    6. ترجمه کتاب استعمار صهیونیستی در فلسطین؛
    7. ترجمه کتاب اسلام و مسلمانان در روسیه؛
    8. ترجمه کتاب المنقذ من الضلال؛
    9. ترجمه کتاب دو سرچشمه اخلاق و دین؛
    10. ترجمه کتاب دیالکتیک و جامعه‌شناسی؛
    11. ترجمه کتاب سون تزو؛
    12. ترجمه کتاب عهدین، قرآن و علم؛
    13. ترجمه کتاب منية المريد في آداب المفيد و المستفيد؛
    14. ترجمه مبانی جامعه‌شناسی حقوقی گورویچ؛
    15. جامعه ایران بر اساس و از منظر رویه قضائی؛
    16. جامعه‌شناسی حقوقی؛
    17. جامعه، فرهنگ، سیاست؛
    18. کتاب حسب‌حال یا دو کوه؛
    19. مجموعه کرامه؛
    20. مجموعه مقالات در آیینه حقوق؛
    21. مقاله انقطاع فرهنگی؛
    22. مقاله فرهنگ استعماری و روابط بین‌المللی؛
    23. مقاله نظام اسلامی بر مبنای فقاهت یا التقاط؛
    24. مقاله یادداشت‌هایی درباره هنر؛
    25. منطق حقوقی و انفورماتیک؛
    26. مولوی، انسان متعهد[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: پایگاه اینترنتی خبرگزاری جمهوری اسلامی
    2. ر.ک: پایگاه اینترنتی راسخون
    3. ر.ک: پایگاه اینترنتی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
    4. ر.ک: پایگاه اینترنتی راسخون

    منابع مقاله

    1. پایگاه اینترنتی خبرگزاری جمهوری اسلامی
    2. پایگاه اینترنتی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
    3. پایگاه راسخون

    وابسته‌ها