توضیح الکفایة

توضیح الکفایة، مجموعه دروس اصولی و فقیه شیعه معاصر ایرانی، آیت‌الله سید محمدتقی دیباجی اصفهانی (متولد 1324ش) است که مطالب کتاب كفاية الأصول در آموزش علم اصول فقه تألیف آخوند خراسانى (1255-1329ق) را از آغاز تا انجام به‌صورت گسسته (غیرمزجی) شرح می‌کند. این کتاب (آخرین دوره تدریس کفایه استاد) را فرزندشان، سید احمد دیباجی اصفهانی (متولد 1357ش) تحقیق و تنظیم و تحریر کرده است.

توضیح الکفایة
توضیح الکفایة
پدیدآوراندیباجی، سیدمحمدتقی (نويسنده)

آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (نویسنده)

دیباجی، احمد (مقَرر)
عنوان‌های دیگرکفایة الأصول. فارسی. شرح
ناشرنشر ندا
مکان نشرایران - قم
سال نشر1439ق
چاپ1
موضوعاصول فقه شیعه - قرن 14
زبانعربی - فارسی
تعداد جلد6
کد کنگره
ج9ک2 190/2 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • سید احمد دیباجی اصفهانی با تأکید بر آنکه آیت‌الله سید محمدتقی دیباجی اصفهانی این مباحث را در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ش تدریس کرده، افزوده است:
  • سعی ما در این مجموعه بر آن بوده که از اطاله کلام و ایجاز مخل که در علم بلاغت از آفات و عیوب کلام شمرده شده است، اجتناب نموده و متن کفایه و دروس استاد را با عباراتی واضح و روشن توضیح دهیم. اعراب گزاری کلمات مهم متن عربی و آوردن خلاصه‌ای در پایان هر فصل، از دیگر ویژگی‌های این مجموعه است. [۱]

ساختار و محتوا

  • این اثر از 6 جلد به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
  • جلد اول: (مقدمات و اوامر)
  • جلد دوم: (ادامه اوامر و نواهی)
  • جلد سوم: (ادامه نواهی و مفاهیم، عام و خاصّ و مطلق و مقیّد)
  • جلد چهارم: (امارات معتبره عقلی و شرعی و قطع و ظنّ و اصول عملیه: برائت)
  • جلد پنجم: (ادامه اصول عملیه: تخییر تا استصحاب)
  • جلد ششم: (ادامه استصحاب و تعارض ادله و امارات و اجتهاد و تقلید).

نمونه مباحث

  • تمایز العلوم «و قَدْ انقدح بِما ذَكَرْنَا أَنَّ تَمايُزَ الْعُلُومِ إِنَّما هُوَ بِاخْتِلافِ الْأَغْرَاضِ الدَّاعِيَةِ إِلَى التَّدْوِينِ، لا الْمَوْضُوعَاتِ وَ لَا الْمَحْمُولَاتِ، وَ إِلَّا كَانَ كُلُّ بَابٍ - بَلْ كُلُّ مَسْأَلَةٍ مِن كُلِّ عِلْمٍ عِلْماً عَلَى حِدَةٍ - كَمَا هُوَ وَاضِحٌ لِمَنْ کان له أنی تَأَمُّلٍ - فَلَا يَكُونُ الْاخْتِلَافُ بِحَسَبِ الْمَوْضُوعِ أَوِ الْمَحْمُولِ مُوجِباً لِلتَّعَدُّدِ، كَمَا لا يَكُونُ وَحْدَتُهُمَا سَبَباً لِأَنْ يَكُونَ مِن الْوَاحِدِ.»
  • تمایز العلوم مصنف فرماید: تمایز علوم، به اختلاف اغراض است که انگیزه و سبب تدوین آن‌ها می‌شوند؛ پس، تمایز علوم، به اختلاف اغراض است؛ نه اختلاف موضوعات و محمولات آن‌ها و الا باید هر بابی بلکه هر مسأله‌ای از هر علمی، یک علم جداگانه باشد؛ به عنوان نمونه، باید در علم نحو، باب فاعل یک علم و باب مفعول نیز، علم دیگری باشد؛ بلکه، در باب فاعل که مسأله‌ای از مسائل علم نحو است، باید چند علم تدوین بشود: الفاعل مرفوعٌ، الفاعلُ رکنٌ في الکلام و الفاعلُ مضمرٌ أو ظاهرٌ؛ در حالی که چنین فرضی وجود ندارد.... [۲]

پانویس

  1. مقدمه نویسنده، ج1، ص22.
  2. متن کتاب، ج1، ص39- 40.

منابع مقاله

  • مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها