تلقي النبي صلی‌الله‌عليه‌وسلم ألفاظ القرآن الكريم
| تلقي النبي صلی‌الله‌عليه‌وسلم ألفاظ القرآن الكريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امام، احمد بن علی (مقدمه‌نويس) زندانی، عبدالمجید عزیز (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسة تأصیلیة لکیفیة تلقی النبي(ص) ألفاظ القرآن الکریم عن جبرئیل علیه‌السلام عن الله |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - وحی وحی و الهام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 220/3 /م3ت8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تلقي النبي صلی‌الله‌عليه‌وسلم ألفاظ القرآن الكريم تألیف عبدالسلام مقبل المجيدى، كتاب پيرامون دريافت وحى توسط پيامبر(ص) از طرف جبرئيل، نوشته شده است.
مؤلف اين موضوع را از زواياى گوناگون به صورت گسترده مورد بحث قرار داده و مطالب را در پنج فصل بيان كرده است:
فصل اول:در اين فصل پيرامون جايگاه جبرئيل بحث نموده است.
اهميت اين بحث از آن جهت است كه جبرئيل معلم پيامبر(ص) بوده و قرآن را بر آن حضرت نازل مى‌كرده، لذا ویژگی‌هاى جبرئيل را مورد بحث قرار داده، آنها را دو دسته تقسيم مى‌كند:
ویژگی‌ها و صفات خَلقى كه در اين رابطه صفاتى همچون ملك، روح، سرعت در نزول، و ویژگی‌هاى خُلقى همچون:كريم، مُطاع، امين مورد بررسى قرار گرفته است.
فصل دوم:اين فصل مربوط است به رابطه و اتصال جبرئيل(ع) با پيامبر(ص).از آنجا كه پيامبر بشر مى‌باشد و جبرئيل ملك براى ارتباط آن حضرت با ملك، لازم است كه حضرت آمادگى اين‌ارتباط را داشته باشد تا بتواند وحى را دريافت نمايد.
لذا در اين فصل اين موضوع را مورد بررسى قرار داده و مى‌گويد پيامبر(ص) براى دريافت وحى بايد دو نوع آمادگى داشته باشد يكى جنبۀ الهى(و روحى) ديگرى آمادگى جسمى و قدرت بدنى، كه با استفاده از آيات قرآنى آنها را توضيح مى‌دهد.
فصل سوم:اين فصل مهمترين بحث اين كتاب است كه حدود يك سوم از مطالب كتاب را به خود اختصاص داده و بحثى است مشكل و پيچيده. مؤلف در خصوص اين فصل مى‌گويد: فصل اول و دوم مقدمه‌ايى هستند براى
فصل سوم همانگونه كه فصل چهارم و پنجم تكميل كنندۀ اين فصل مى‌باشند.اين فصل دربارۀ چگونگى دريافت وحى از طرف جبرئيل(ع) است كه شامل چند مبحث مى‌باشد مبحث اول پيرامون نحوۀ آمدن جبرئيل خدمت پيامبر(ص) هنگام نزول و تعليم قرآن، است مبحث دوم دربارۀ هنگامى است كه جبرئيل بر پيامبر(ص) نازل مى‌شد و با او ارتباط برقرار مى‌كرد و اينكه پيامبر چگونه وحى را دريافت مى‌كند، كه در اين رابطه توضيح مى‌دهد كه پيامبر در اين صورت از حالت بشرى خارج شده، جبرئيل آيات را بر قلب مبارکش نازل مى‌كند.
مبحث سوم:در اين مبحث اين سئوال را جواب مى‌دهد كه آيا نازل شدن‌جبرئيل توقيفى است و به اذن خدا صورت مى‌گيرد يا اينكه جبرئيل هر زمان بخواهد نازل مى‌شود؟با ذكر آياتى توضيح مى‌دهد كه نزول جبرئيل توقيفى و به اذن خداست.
در مبحث چهارم دربارۀ برخى از نشانه‌هاى تلاش و كوشش پيامبر(ص) در هنگام تلقى وحى از جبرئيل(ع)قبل از نزول آيات الهى، بحث شده است
مبحث پنجم:در اين بخش حالات پيامبر(ص)هنگام دريافت وحى مورد بررسى قرار گرفته است.
مبحث ششم:در اين مبحث پيرامون حديثى كه از ابن عباس در ذيل آيۀ شريفۀ:«لا تحرك به لسانك لتعجل به»نقل شده مبنى بر اينكه پيامبر(ص)قبل از نزول آيات لبهاى خود را حركت مى‌دادند... سخن گفته، اين حديث را از جهات مختلف مورد بررسى قرار مى‌دهد.
مبحث هفتم مربوط است به دو واژۀ تلقى و تلقين، كه ابتدا تلقى را از نظر لغت و اصطلاح تعريف نموده، آنگاه توضيح مى‌دهد كه قرآن تلقين است نه الهام، و در پايان حكم تلقين و قواعد آن را ذكر نموده است
مبحث هشتم پيرامون چگونگى قراءة قرآن پيامبر(ص) نزد جبرئيل‌و عرضه بر ايشان مى‌باشد.
مبحث نهم در مورد حديث مدارسه (و معارضه) مى‌باشد كه در ابتدا اصل حديث را نقل نموده كه حضرت فرمودند:هر سال جبرئيل قرآن را بر من عرضه مى‌نمود و در سال آخر دو مرتبه آن را عرضه كردند... سپس پيرامون دلالت حديث مطالبى را ذكر كرده است
فصل چهارم:اين فصل مربوط است به دريافت الفاظ قرآن كريم توسط پيامبر(ص).كه در اين باره توضيح مى‌دهد كه پيامبر الفاظ قرآن را از جبرئيل دريافت نموده و لازم است كه آن را حفظ نموده، و به صورت دقيق به مردم ابلاغ نمايد.
فصل پنجم:در اين فصل شبهات و اشكالاتى كه پيرامون دريافت وحى، وارد شده، مورد بررسى قرار داده مى‌گويد اين شبهات به دو جهت برمى‌گردد و مى‌توان آنها را به دو دسته تقسيم نمود:يكى عوامل خارجى و شبهاتى كه مى‌گويند وحى كننده ممكن است ساحر يا جن باشد كه بر پيامبر تاثير مى‌گذارد و لذا حضرت گمان مى‌كند كه كلمات از طرف جبرئيل است.
ديگرى عوامل داخلى، از اين جهت كه پيامبر(ص) بشر است واز خصوصيات بشر اين است كه فراموشى، غفلت و سستى عارض او مى‌شود.وى با بررسى اين شبهات و نقد آنها با استفاده از آيات متعدد جواب آنها را مى‌دهد.
ویژگی‌ها
- كتاب به صورت جالب، دسته‌بندى شده به گونه‌ایى كه هر فصل شامل چند بحث و هر بحث شامل چند مطلب مى‌باشد
- از منابع فراوانى استفاده شده است.
- در پاورقى ارجاعات متعددى وجود دارد كه مباحث را به يكديگر ارجاع داده است.
- مطالب كتاب سير منطقى دارد، بگونه‌ایى كه فصل اول و دوم مقدمه براى فصل سوم، و فصل چهارم و پنجم مكمل فصل سوم مى‌باشند
- مطالب به صورت عميق بيان شده و هر موضوع با روشهاى مختلف تجزيه و تحليل شده است
- بيشتر مطالب بيان شده جنبۀ تازگى داشته و با قالب‌ها و عناوين جديدى مطرح شده است.
- ديدگاه‌هاى مختلف را مورد نقد و بررسى قرار داده است
- در برخى از موارد، مطالب مشكل را با، پرسش و پاسخ توضيح داده است.
اشكالات
- متن كتاب غلطهاى تايپى زيادى دارد
- نوع قلم‌هاى به كار رفته جهت خط مناسب نيست و قرائت آن، خوانندگان را خسته و ملول مى‌كند
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 357 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:
- نوع كاغذ:اعلاء
- جلد:شوميز
- نوبت چاپ:اول
- تاريخ انتشار:سال 1421 هجرى قمرى
- ناشر: مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر و التوزيع-بيروت
- داراى فهرست:
- الف: منابع و مصادر
- ب: موضوعات كتاب
- مؤلف:عبدالسلام مقبل المجيدى
- داراى مقدمه‌ايى از مؤلف
- كتاب: تلقي النبي(ص) ألفاظ القرآن الكريم