تلخيص الخلاف و خلاصة الاختلاف
| تلخیص الخلاف و خلاصه الاختلاف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صیمری، مفلح بن حسن (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | خلاصة الاختلاف
خلاصة الاختلاف - منتخب الخلاف الخلاف. تلخیص |
| ناشر | مکتبة آیت‌الله المرعشي النجفي(ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1408 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه تطبیقی فقه جعفری - قرن 5ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 169/7 /ط9 خ8016 1367 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تلخيص الخلاف و خلاصة الاختلاف، تألیف شيخ مفلح بن حسن صيمرى (متوفى حدود 900 ق)، خلاصه‌ای از كتاب الخلاف في الاحكام يا مسائل الخلاف شيخ طوسى قده (م 460 ق) است.
مطالب كتاب
تلخيص الخلاف در دو مجلد چاپ شده است. جلد اوّل از كتاب الطهارة تا كتاب الطهارة و جلد دوّم از كتاب الفرائض تا كتاب قضاء و شهادات را در بردارد در پايان نيز كتاب العتق و توابع آن ذكر شده است.
وى در ابتداى هر مسئله كه اجماع فرقه اماميّة بوده است علامت(ج) گذاشته است و مى‌نويسد:ثم رأيت ان اعلم على رؤوس المسائل التى اجمع عليها الفرقة علامة(ج) استظهارا في التنبيه عليه و الاشارة اليه، هذا بعد ان فكرت و دبرت و قدمت و اخرت
سبک نگارش
مؤلف در پايان كتاب در صفحه 609 در مورد حذف بعضى از روايات مى‌نويسد:و تركت ما اورده في كتاب الصلاة من الاخبار الواردة من طرق الخاصة لانّه لم يجر في باقى الكتب الى آخر الكتاب على تلك العادة، و هى مذكورة مشهورة في مواضعها من الكتب المختصة بالاخبار مثل تهذيب الاحكام، و الاستبصار، و اسقطت من مودعات كتبه المسائل المعادة، و من اثناء مسائله زيادات تعد من باب التطويل و الاسهاب، اذ تستعنى عن ذكرها افهام ذوى الالباب لتناسب جميع ابواب الكتاب.
نقايص
اگر چه در موارد زيادى مؤلف به مسائل فقهى نظم بخشيده و جايگاه مدوّنى را براى آنان انتخاب نموده است اما به علت اختصار و ايجازى كه در مطالب كتاب ايجاد كرده است نقايصى را نيز بوجود آورده كه به بعضى اشاره مى‌شود.
در موارد زيادى بسيارى از روايات و ادله و مستندات و براهین اماميه در فتاواى فقهى آنان و همينطور ادله اصول فقه و نظائر آن حذف شده و مؤلف صرفا به ذكر نظر اماميه پرداخته است كه موجب ضعيف نشان دادن ادله و براهین آنان شده است.
از طرف ديگر وى گاهى به تغيير محل مسائل فقهى اكتفا نكرده است بلكه در همان حال دلائلى از آيات قرآن كريم و روايات را حذف نموده است كه اين موجب سردرگمى خواننده براى انطباق مسائل كتاب با كتاب الخلاف شيخ مى‌شود.
بر خلاف آنچه در مقدمه كتاب آمده است كه، فكلّ مسألة عوّل فيها على اجماع الفرقة لم اذكر استدلاله الاّ اذا اقترن بذلك الاجماع في سواه مما اريد ذكراه فاذكره و اياه، در بسيارى از مسائل كه شيخ طوسى ادله‌اى را علاوه بر اجماع ذكر كرده حذف شده است.
چاپ
اين كتاب در سه جلد توسط كتابخانه آیت‌الله مرعشى در سال 1408ق چاپ شده است و نسخه‌اى از آن در كتابخانه حسینیّه در نجف اشرف موجود است.
منابع مقاله
الذريعة4:422
طبقات أعلام الشيعة، بخش علماى قرن نهم، ص138
رياض العلماء 215/5
اعيان الشيعة 133/10