امامت علی(ع) در آينه عقل و قرآن
| امامت علی(ع) در آينه عقل و قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مغنیه، محمدجواد (نویسنده) ایرانی قمی، اکبر (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | امام علی بین العقل و القرآن |
| ناشر | سازمان تبليغات اسلامی، مرکز چاپ و نشر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1379 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7126-08-5 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - امامت علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضایل |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 223/54 /م6 الف8041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
امامت على(ع) در آینه عقل و قرآن، ترجمه کتاب «إمامة علی(ع) بین العقل و القرآن» اثر عربى محمدجواد مغنیه مى‌باشد که به قلم اکبر ایرانى قمى، به فارسی، برگردان شده است.
موضوع کتاب، بررسى گوشه‌هایى از شخصیت حضرت على(ع)، از دیدگاه عقل و قرآن مى‌باشد.
ساختار
کتاب با مقدمه مترجم آغاز و مطالب در ده عنوان کلى، تنظیم شده است.
ساختار مشخصى در ارائه مطالب، به چشم نمى‌خورد.
گزارش محتوا
در مقدمه مترجم، با استفاده از کتاب شریف «نهج‌البلاغة»، گوشه‌هایى از شخصیت امام على(ع)، به تصویر کشیده شده است.[۱]
در عنوان اول، به بررسى این عبارت پرداخته شده است که: «هیچ پیشوایى جز حق نیست». به اعتقاد نویسنده، این مطلب، یعنى «امامى جز عقل نیست» و این امر، حقیقتى است که قرآن آن را نازل و پیامبر(ص)، بدان تصریح کرده است و بدیهى است که عقل، چیزى نیست که با چشم دیده و یا با گوش، شنیده شود، بلکه نیرویى است که در نهاد انسان نهفته و فقط آن را درک مى‌کنیم و اما امامت عقل؛ یعنى همان امامت حق که عقل، امر به پیروى از آن مى‌کند. پس هر که همواره با حق باشد، حق نیز با اوست و خود او، به حکم عقل و دین، امام است و پیامبر(ص) داراى این ویژگى بوده و به شهادت شیعه و عامه، آن حضرت این مطلب را در مورد حضرت على(ع) نیز فرموده است.[۲]
در عنوان دوم، به دنبال بررسى رابطه امامت با عقل، به این پرسش پاسخ داده شده است که آیا راه شناخت توحید، نبوت و امامت، عقل است یا نه؟.[۳]
نویسنده، معتقد است از آنجا که تجربه امور ماوراء طبیعى و متافیزیک، محال است، پس راهى جز عقل براى شناخت خالق وجود ندارد و استدلال بر وجود خداوند توسط وحى نیز، صرف مدعاست، بنابراین، تنها عقل راه حصول معرفت الهى است و لذا قرآن از انسان‌ها مى‌خواهد که با دلیل عقلى به وجود خالق پى ببرند.[۴]
وى بر این باور است که باید از زاویه اخلاق، صفات، ویژگى‌ها و تعالیم پیامبر(ص)، به مسئله نبوت پرداخت و این دیدگاهى است که وجود مبارک حضرتش را اثبات مى‌کند و اگر از بُعد دیگرى جز نبوت، به تفسیر شریعت و تعالیم الهى او بپردازیم، تفسیرى ناصواب و غیر معقول، خواهد بود.[۵]
پیرامون ارتباط عقل با امامت، نویسنده معتقد است این ارتباط، عین ارتباط با اجراى احکام الهى و حدود شرعى و سنت رسول خدا(ص) و احیاى ارزش‌هایى که توسط ظالمان مرده و... است و در یک کلمه، حکم عقل به ثبوت و لزوم امامت، همان حکم عقل به پسندیده بودن علم و عدل و نکوهیدن جهل و ظلم است.[۶]
عدل الهى هستى شگفت‌انگیز، عقل موجودى شگفت‌آور، اتمام حجت، ابلاغ پیام، شیوه احسن در تبلیغ، توانایى مکلف و دیدگاه اهل سنت، از دیگر مطالب مطرح‌شده در این بخش از کتاب مى‌باشد.[۷]
نویسنده در سومین عنوان، ابتدا به بیان شباهت‌هاى میان حضرت عیسى(ع) و حضرت على(ع) پرداخته.[۸]و سپس، بعد از بررسى شخصیت پیامبر(ص)، به مقایسه میان پیامبر(ص) و حضرت على(ع) پرداخته است.[۹]
به نظر نویسنده، مسئله نیاز مردم به پیشوا و رهبرى که امور اجتماعى - سیاسى آنان را رسیدگى کند، دلیل و برهانى نمى‌خواهد؛ زیرا طبیعت اجتماع، به‌خودى‌خود، چنین امرى را مى‌طلبد و این حقیقتى است که هر انسانى ذاتا و بدون اقامه برهان و قیاسى، آن را مى‌فهمد، لذا در عنوان چهارم، به مسئله جانشین پیامبر(ص) و نیاز مردم به پیشوا، پرداخته شده است.[۱۰]
در عنوان پنجم، با اشاره به این مطلب که حوادث تاریخى که پیشینیان در تاریخ ثبت و عقاید دینى و نظرات و آراء کلامى که به دیگر مذاهب و فرق نسبت داده‌اند، همگى بى‌اساس و نادرست است، به بحث پیرامون کتاب «نشئة الفکر الفسلفی فی الإسلام»، نوشته دکتر على سامى نشار، استاد فسلفه اسلامى در دانشگاه اسکندریه قاهره، پرداخته شده و به گوشه‌هایى از گفته‌هاى وى که پر از تناقضات و گزافویى‌هاست، اشاره شده است.[۱۱]
در ششمین عنوان، به رابطه میان على(ع) و قرآن پرداخته شده و به گوشه‌هایى از افتخارات و جانبازى‌هاى آن حضرت، در راه قرآن، اشاره شده است. از جمله مباحث مطرح‌شده در این قسمت از کتاب، عبارتند از: ضربت امام على(ع) در جنگ خندق؛ قرآن و فلسفه؛ هدف فلسفه از دیدگاه امام(ع)؛ فلسفه از دیدگاه امام على(ع)؛ امام و مادى‌گرایى؛ عقل در نظرگاه امام؛ امام و نظریه کانت؛ امام على(ع) استاد همگان؛ غیب‌گویى‌ها و آرزوهاى انسانیت.[۱۲]
در عنوان هفتم، ویژگى‌هاى امام على(ع)، توضیح داده شده است. این ویژگى‌ها عبارتند از: على(ع) برادر پیامبر(ص)؛ صاحب نجواى على(ع)؛ پیشتاز امت؛ صاحب گوش‌هاى شنوا و آگاه؛ بخشنده اموال؛ وارث قرآن؛ راهنماى امت؛ بازخواست از ولایت على(ع) و.[۱۳]
از کوزه همان برون تراود که در اوست؛ مناظره مأمون با دانشمندان؛ شیعه کیست و تولد امام(ع) و فرزندان او(ع)، سایر عناوین مطرح‌شده در کتاب مى‌باشد.
ترجمه کتاب، نسبتا روان و در مواردى مى‌توان گفت که تا حدى، به‌صورت تحت‌اللفظى، مى‌باشد.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است.
پاورقى‌ها توسط مترجم نوشته شده و در آن‌ها، به توضیح برخى کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.