یحیی بن معین
| یحیی بن معین | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | یحیی بن معین بن عون بن زیاد مری غطفانی |
| ولادت | 158ق |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 233ق |
| مدفن | مدینه |
| اطلاعات علمی | |
| علایق پژوهشی | از بزرگان حدیث و مورخ رجال حدیث |
| اساتید | عبدالرزاق بن همام صنعانی |
| معاصرین | |
| برخی آثار | |
یحیی بن معین بن عون بن زیاد مری غطفانی (158- 233ق)، یکی از محدثان حنفی‌مذهب قرن سوم قمری و از دانشمندان علم حدیث و رجال، از معاصرین امام بخاری و احمد بن حنبل، از اساتید ابومنصور یحیی بن احمد بن زیاد شیبانی و صاحب کتاب «التاريخ».
ولادت
وی در سال 158ق، در شهر بغداد به دنیا آمد و در همان شهر، رشد نمود[۱].
شخصیت علمی
او از بزرگان حدیث و مورخ رجال حدیث بشمار می‌رفت. ذهبی از او به «سید الحفاظ» یاد می‌کند. او در زمان خود آگاه‌ترین شخص در جرح و تعدیل راویان حدیث بود و در این مورد، محل رجوع همگان بود. وی از فقه ابوحنیفه پیروی می‌کرد. امام بخاری درباره او چنین می‌گوید: «جز در محضر یحیی بن معین، هرگز خود را کوچک نیافتم». امام احمد بن حنبل نیز درباره‌اش اظهار می‌دارد: «هر حدیثی که یحیی بن معین، راوی آن را نشناسد، حدیث نیست»[۲].
شیوخ و اساتید
وی محضر اساتید فراوانی را درک نموده است؛ به‌گونه‌ای که احمد سیف در مقدمه «تاريخ الدوري»، در حدود 140 شخص را به‌عنوان شیخ و استاد وی، نام برده است. برخی از این افراد، عبارتند از:
- عبدالرزاق بن همام صنعانی؛
- هشام بن یوسف صنعانی؛
- مروان بن معاویه فزاری؛
- عبدالرحمن بن مهدی؛
- عبدالواحد بن واصل، ابوعبیده سدوسی؛
- اسحاق بن یوسف ازرق[۳].
شاگردان
شاگردان و افرادی که از وی، اخذ روایت کرده‌اند نیز بسیار زیاد می‌باشند که از جمله معروف‌ترین آنها، می‌توان از ابومنصور یحیی بن احمد بن زیاد شیبانی، نام برد[۴].
وفات
وی در مدینه، در سال 233ق، دار فانی را وداع گفت[۵].
آثار
آثار برجای‌مانده از وی، عبارتند از:
- حديث يحيی بن معين، برواية أحمد بن الحسن الصوفي؛
- حديث يحيی بن معين، برواية أحمد بن علي المروزي؛
- حديث يحيی بن معين، برواية يحيی بن أحمد الشيباني؛
- التاريخ[۶].
پانویس
منابع مقاله
- دمفو، عبدالله محمدحسن، «جزء فيه أحاديث يحيی بن برواية أبي‌منصور يحيی بن أحمد الشيباني»، با تحقیق عبدالله محمدحسن دمفو، مدینه، دارالمآثر، چاپ اول، 1420ق.
- ترمانینی، عبدالسلام، «دایرةالمعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام»، ترجمه جمعی از پژوهشگران با نظارت و اشراف سید علیرضا واسعی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، 1387.
وابسته‌ها
سؤالات أبي‌إسحاق إبراهيم بن الجنيد في الجرح و التعديل
سؤالات ابن الجنيد ليحيی بن معين
سؤالات عثمان بن طالوت البصري للإمام أبي‌زكريا يحيی بن معين
سؤالات إبن الجنيد أبو إسحاق، إبراهیم بن عبدالله الختلي لأبي زکریا، یحیی بن معین
تاریخ عثمان بن سعید الدارمي عن أبي زکریا یحیی بن معین في تخریج الرواة و تعدیلهم
العلل و معرفة الرجال عن أبي زکریا یحیی بن معین رحمة الله (158ه - 233ه)
من كلام أبي زكريا يحيى بن معین (158 - 233ھ) في الرجال
موسوعة أقوال يحيى بن معين في رجال الحديث و علله
حدیث یحیی بن معین (الفوائد)(الجزء الثاني من)