ابن بیری، ابراهیم بن حسین
ابن بیری، ابواسحاق ابراهیم بن حسین بن احمد بن محمد بن احمد بن بیری (1023 یا 1029- 1099ق/1614 یا 1620- 1688م)، فقیه حنفى و مفتى مكه.
ولادت
ابن بیری در مدینه (1023 یا 1029ق) متولد شد.
اساتید
آموزش را نزد عمویش علامه محمد بن بیری و شیخالاسلام عبدالرحمان مرشدی آغاز كرد. سپس ادبیات را از على بن جمال و حدیث را از ابن اعلان آموخت و از بسیاری از استادان آن زمان، اجازه گرفت.
جایگاه علمی
او را در زمره فقیهان بزرگ حنفى و از دانشمندان این مذهب به شمار آوردهاند. عدهای از فقهای حنفى مصر، كتباً اجازه روایت به وی دادند. سرانجام به ریاست و امامت مذهب حنفیه رسید و مفتى مكه شد، و سالها بر این سمت باقى بود.
شاگردان
شماری از استادان از جمله حسن بن على عجیمى و تاجالدین دهان و بسیاری از محدثانى كه به مكه مىآمدند از وی اجازه روایت مىگرفتند.
ابن بیری در دوران حكومت شریف بركات محمد بن سلیمان مغربى كه مردی با نفوذ بود و با او، الفتى نداشت معزول شد. ابن بیری، فرزندی شایسته داشت كه در زمان حیاتش از دنیا رفت، پس از این واقعه، وی از مردم كناره گرفت و به مطالعه و تحریر و تألیف پرداخت.
وفات
وی در روز یكشنبه 16 شوال 1099ق/ 5 اوت 1688م درگذشت و در معلات نزدیك مقبره حضرت خدیجه(ع) مدفون گردید. بروكلمان، سال وفات وی را 1096ق/1685م ذكر كرده است.
آثار
تعداد تألیفات وی را بیش از 70، ذكر كردهاند.
- عمدة ذوي الألباب و البصائر لحل مبهمات الأشیاء و النظایر، نسخههایى از آن در اوقاف بغداد و در مصر و الجزائر، موصل و رامپور موجود است؛
- جامع للمسائل المهمات في الأحكام، معین لمن ابتلي بفصل الخصومات من الفضلاء كه نسخه خطى آن در كتابخانه بریل لیدن موجود است؛
- العجالة في حكم بیع العدة و الأمانة و السؤل و المراد في جواز استعمال المسك و العنبر و الزباد كه نسخه آن دو، در همان كتابخانه موجود است؛
- الأقوال المرضیة في تحقیق حكم الاقتداء بالمخالف و ما كان عمت به البلیة؛
- رد قول العنید بجواز الاقتداء بالمخالف في العید؛
- رسالة الطلاق المعلق بالعباد؛
- رسالة في الفرائض؛
- رفع الأذرعى فيما تدر بالعیار؛
- القول الأزهر فیما یفتى به بقول الإمام زفر كه نسخ آنها در رامپور موجود است.
علاوه بر كتب مذكور، محبى و بغدادی، چند كتاب دیگر او را نام بردهاند. [۱]
پانویس
- ↑ مقیمى، قهار، ج3، ص145
منابع مقاله
مقیمى، قهار، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.