آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت

آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت
پدیدآوران	نصیری، علی (نویسنده)
ناشر	جامعة المصطفی العالمیة
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1388 ش یا 1430 ق
چاپ	2
شابک	‎978-964-8961-50-8
موضوع	احادیث - مأخذ حدیث - تاریخ محدثان اهل سنت - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی محدثان شیعه - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏Z‎‏ ‎‏1010‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏آ‎‏5
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، شیعه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

آشنايى با جوامع حديثى شيعه و اهل سنت، اثر على نصيرى (متولد 1344ش) است كه در آن، به‌صورت مستند و تحليلى به معرفى و بررسى سيزده جامع حديثى شيعه و هجده جامع حديثى اهل سنت از روزگاران قديم تا دوران معاصر بر اساس اولویت و تا حدودى توالى تاريخى پرداخته و ویژگى‌ها و امتيازات و همچنين نقدها و كاستى‌هاى هریک را شرح داده و نيز شرح‌حال و جايگاه علمى هریک از نویسندگان جوامع مذكور را توضيح داده است. اين اثر به زبان فارسی رسا و شيوا نوشته شده است.

ساختار

اثر حاضر از مقدمه ناشر و همچنين مقدمه نویسنده و متن اصلى کتاب (شامل: 1. كليات؛ 2. شناخت‌نامه کتاب كافى؛ 3. شناخت‌نامه من‌ لايحضره‌ الفقيه؛ 4. شناخت‌نامه تهذيب الأحكام و استبصار؛ 5. شناخت‌نامه وافى و وسائل الشيعة؛ 6. شناخت‌نامه بحار الأنوار و مستدرك الوسائل؛ 7. شناخت‌نامه جوامع حديثى متأخر شيعه؛ 8. شناخت‌نامه موطّأ مالك و مسند ابن حنبل؛ 9. شناخت‌نامه صحيح بخارى؛ 10. شناخت‌نامه صحيح مسلم و سنن ابى‌داود؛ 11. شناخت‌نامه سنن ترمذى، نسايى و ابن ماجه قزوینى؛ 12. شناخت‌نامه ساير جوامع حديثى اهل سنت)، تشكيل شده است. زبان و ادبيات این اثر، امروزى، روان و زيبا است. نویسنده از منابع قابل توجهى (172 کتاب) از آثار معتبر عربى و فارسی از انديشمندان قديم و جديد برای تولید اثر حاضر بهره برده است. شيوه نویسنده در این اثر، آموزشى و كاربردى است و به همین جهت، نخست مباحثى كلى در مورد مفهوم جامع و تقسيم‌بندى جوامع حديثى و... مطرح كرده و بعد با ارائه مثال‌هاى فراوان به معرفى کتاب‌ها و نویسندگان جوامع حديثى شيعه و اهل سنت پرداخته است.

گزارش محتوا

درباره محتواى این اثر چند نكته گفتنى است:

1. ناشر در مقدمه‌اش كه آن را در تاريخ 1388ش، نوشته، تأكيد كرده است: «نوشتار حاضر با عنوان آشنايى با جوامع حديثى شيعه و اهل سنت برای دانش‌پژوهان دوره كارشناسى ارشد (گرايش علوم قرآن و حديث) نگارش يافته و به تحليل، بررسى و معرفى جوامع حديثى شيعه و اهل سنت مى‌پردازد»  .
2. نویسنده در مقدمه‌اش - كه آن را در تاريخ 1384/2/20ش، در قم نوشته - چنين آورده است: «جوامع حديثى، مهم‌ترين اسناد مكتوبى هستند كه قول، فعل و تقرير معصومان(ع) را به تصویر مى‌كشند... در این کتاب كه به پيشنهاد دفتر برنامه‌ريزى و فناورى آموزشى «جامعة المصطفى(ص) العالمیة» و به‌عنوان متن درسى مقطع كارشناسى ارشد نگاشته شده است، افزون بر مطالعات و منابع پيشين، به بررسى متون جوامع حديثى، به‌ویژه كتب اربعه و صحاح سته پرداخته و با استفاده از كتبى كه پيرامون آنها نوشته شده است، تلاش گرديده است تا تصویر روشن‌تر و جامع‌ترى از آنها ارائه شود...».وى در ادامه تأكيد كرده است كه: «معرفى هریک از جوامع حديثى با رعايت سه محور صورت گرفته است: 1. ارائه زندگى‌نامه صاحبان هریک از جوامع حديثى، معرفى اساتيد، شاگردان و تبيين جايگاه علمى و حديثى آنان؛ 2. معرفى ساختارى جوامع حديثى با معرفى جلدها، شرح‌ها و كارهاى صورت‌گرفته پيرامون هریک از آنها؛ 3. معرفى محتوايى جوامع حديثى با تبيين شيوه مؤلف، ویژگى‌ها و امتيازات و نيز نقدها و كاستى‌هاى کتاب...»  .
3. یکى از نكته‌هاى جالبى كه نویسنده ذكر كرده، این است: «حجت‌الاسلام رى‌شهرى از حديث‌پژوهان معاصر است كه با تأسيس مؤسسه تحقيقاتى دارالحديث و نيز دانشكده علوم حديث در سال‌هاى اخير در كنار انتشار برخى از آثار روايى و نشر احاديث و علوم حديث، گام‌هاى مؤثرى برداشته است... او با مطالعه مكرر بحار الأنوار و با تنظيم الفبايى روايات بر اساس این منبع روايى، به منابع روايى اهل سنت، به‌ویژه کتاب كنز العمال متقى هندى مراجعه كرده و حاصل كار را بنا به توصيه شهيد مطهرى و با شتاب بيشتر در انتشار آن اقدام كرده است...»  .
4. نویسنده در مطلبى تحت عنوان «مسند ابن حنبل در بوته نقد»، چنين نوشته است: «به‌رغم آنكه احمد بن حنبل از اعتبار کتاب خود دفاع كرده و گفته است: «من این کتاب را به‌عنوان راهنماى مسلمانان تدوین كرده‌ام كه اگر مردم در سنتى از رسول‌خدا(ص) اختلاف كردند، به آن مراجعه كنند و اگر در آن نيافتند، باطلش انگارند»، اما بر این کتاب نقدهایی وارد شده است كه بخشى از آن عبارت است از: 1. کتاب مسند در زمان حيات مؤلف و با نظارت خود او تكمیل نشده است؛ فزونى‌هایى كه توسط فرزند او عبدالله و نيز شاگرد او ابوبكر قطيعى انجام گرفته، شاهد آن است...؛ 2. تسامح احمد بن حنبل در روايات فضايل، در عمل به انعكاس روايات مجعول انجامیده است؛ 3. بناى احمد بن حنبل بر گردآورى مجموعه‌اى از روايات، اعمّ از صحيح و ضعيف بوده تا این میراث از بين نرود و قضاوت در مورد صحت و سقم آن را به ديگران واگذارده است... در برابر این نقدها برخى از محدثان معتقدند كه شمار احاديث جعلى در مسند ابن حنبل، سه يا چهار مورد يا كمتر از شمار انگشتان دست است...  .

وضعيت کتاب

برای کتاب حاضر، افزون بر فهرست تفصيلى مطالب  .، فقط فهرست منابع.، تنظيم شده و متأسفانه ساير فهرست‌هاى فنى (مانند آيات، روايات، اعلام و امكنه و...) فراهم نشده است. کتاب حاضر، مستند است و نویسنده، ارجاعاتش را به‌صورت پاورقى در پایان هر صفحه آورده است. این پاورقى‌ها، معمولاً ارجاعى است و نویسنده نام کتاب مورد استناد و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده  .

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.