تکریتی، یحیی بن جریر
| تکریتی، یحیی بن جریر | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابونصر یحیی بن جریر تکریتی |
| نسب | تکریتی |
| نام پدر | جریر |
| محل تولد | تکریت، عراق |
| محل زندگی | تکریت |
| رحلت | زنده در سال 472ق/1072م |
| دین | مسیحی |
| مذهب | یعقوبی |
| پیشه | پزشک |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | یحیی بن عدی بغدادی، یحیی بن زرعه |
| برخی آثار | رساله فی منافع الریاضه و جهه استعمالها، زیج التواریخ، کتاب الفائق، کتاب فی الباه و منافع الجماع و مضاره، المختار من کتب الاختیارات الفلکیه فی علم النجوم، المصباح المرشد الی الفلاح و النجاح الهادی من التیه الی سبیل النجاه(تشیید قواعد الشریعه المسیحیه و القوانین السلیمه کما تقتضیه المله الیعقوبیه)، علم الفقه و اعتقاد ائمه النصاری، قوانین بیعیه، فی الکهنوت |
ابونصر یحیی بن جریر تکریتی، پزشک و منجم(زنده در 472ق/1072م). وی در زمرۀ شاگردان یحیی بن عدی بغدادی و یحیی بن زرعه بود. یحیى احتمالاً از نزدیکان ابن جهیر، وزیر مروانیان(ابونصر و پسرش نظام‌الدین) بوده است، زیرا رسالة في منافع الریاضه و جهة استعمالها را به نام ابونصر تألیف کرده است.
آثار
1. رساله فی منافع الریاضه و جهه استعمالها.
2. زیج التواریخ.
3. کتاب الفائق؛
ابونصر از این دو کتاب در المصباح المرشد یاد کرده است.
4. کتاب فی الباه و منافع الجماع و مضاره.
5. المختار من کتب الاختیارات الفلکیه فی علم النجوم(الاختیارات فی علم النجوم). از این کتاب نسخه‌ای در کتابخانۀ موزۀ بریتانیا(شم 5709) موجود است.
6. المصباح المرشد الی الفلاح و النجاح الهادی من التیه الی سبیل النجاه، در 54 فصل. یحیى در این کتاب بسیاری از اعتقادات مسیحیان دربارۀ توحید، تثلیث، حیات مسیح، اسرار شریعت او و نیز رسوم مسیحیان روزگارش را آورده است. نسخه‌ای از این کتاب با عنوان تشیید قواعد الشریعه المسیحیه و القوانین السلمیه کما تقتضیه المله الیعقوبیه در 40 فصل در کتابخانۀ واتیکان وجود دارد. نسخه‌های دیگری از این کتاب در دیاربکر و سعرد و کتابخانۀ موزۀ بریتانیا موجود است. کتابی از ابن جریر با عنوان علم الفقه و اعتقاد ائمه النصاری که نسخه‌ای از آن در رم وجود دارد، ظاهراً همان المصباح المرشد است. پوکوک بخشی از فصل 30 این کتاب دربارۀ قیامت را در 1655م، در آکسفرد به چاپ رسانید. فصل سی و یکم نیز به کوشش کورتن در 1885م با عنوان فی الکهنوت در لندن به چاپ رسیده است.
کتابی با عنوان قوانین بیعیه نیز به او نسبت داده‌اند. ظاهراً همۀ آثار وی بجز المصباح المرشد و المختار من کتب الاختیارات از میان رفته است[۱]
پانویس
- ↑ فریبا پات، ج 16، ص89-90
منابع مقاله
پات، فریبا، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، سال چاپ 1378