گلشن راز «متن و شرح»

    از ویکی‌نور
    گلشن راز «متن و شرح»
    گلشن راز «متن و شرح»
    پدیدآورانشبستری، محمود بن عبدالکریم (نويسنده)

    ترکه اصفهانی، علی بن محمد (شارح)

    دزفولیان، کاظم (گردآورنده)
    عنوان‌های دیگر"متن و شرح" براساس قدیمترین و مهمترین شروح گلشن راز؛ شرح صاین‌الدین علی ترکه اصفهانی... ** گلشن راز. شرح ** متن و شرح گلشن راز
    ناشرطلايه
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشر1382ش
    چاپ1
    شابک964-7751-38-9
    موضوعشبستری، محمود بن عبد الکریم، 687 - 720ق. گلشن راز - نقد و تفسیر - شعر عرفانی - قرن 8ق. - تاریخ و نقد - شعر فارسی - قرن 8ق. - تاریخ و نقد
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏گ‎‏708‎‏4‎‏ 5502 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    گلشن راز، متن و شرح مشتمل بر منظومه عرفانی عارف و شاعر قرن هشتم هجری شیخ محمود شبستری (687-720ق) و پنج شرح مهم این کتاب است. این اثر به اهتمام کاظم دزفولیان منتشر شده است.

    شروح ارائه شده در این کتاب به ترتیب عبارتند از:

    1. شرح صاین‌الدین علی ترکه اصفهانی (متوفی 836ق): این شرح مشتمل بر ترکیبات و عبارات و اصطلاحات فراوانی است و بدین‌جهت نثر آن مصنوع و متکلف است.[۱]
    2. شرح شاه داعی الی الله شیرازی (متوفی 870ق) موسوم به نسائم گلشن: از شروح خوب و ارزنده گلشن راز است که مطالب خود را غالباً به‌صورت موجز و دور از اطناب نوشته و مانند شرح صاین‌‌الدین غالباً دو یا چند بیت را با همدیگر معنی و شرح کرده است.[۲]
    3. شرح شیخ محمد لاهیجی (متوفی 912ق) موسوم به «مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز»: جامع‌ترین و بهترین شرح گلشن راز و تنها شرحی است که تمام ابیات را بیت به بیت شرح و معنی کرده است.[۳]
    4. شرح الهی اردبیلی (متوفی 950ق): این شرح تا حدود زیادی تحت تأثیر مفاتیح الاعجاز لاهیجی بوده و شارح گاه عیناً مطالب مفاتیح الاعجاز را در کتاب خود نقل کرده است.[۴]
    5. شرح بابا نعمت‌الله نخجوانی (متوفی 920ق): از شروح نسبتاً خوب گلشن راز است که خیلی مختصر هر بیت را در دو یا چند جمله ساده شرح نموده و گاهی چند بیت را با همدیگر توضیح داده است.[۵]

    دزفولیان در ذکر سبب گزینش این شروح چنین می‌نویسد: «در مقایسه‌ای که بین شروح به دست آمده انجام یافت، نتیجه گرفتم که بجز چند شرح آغازین –از نظر قدمت تاریخی- بقیه شروح حرف تازه‌ای ندارند».[۶]‏ در مقدمه کتاب فهرستی از چند ده شرح بر گلشن راز به اختصار معرفی شده است.[۷]

    نویسنده در این کتاب سعی کرده لب کلام هر شرح را در مورد هر بیت بنویسد تا خواننده هم با دیدگاه شارحین مختلف آشنا گردد و هم معنی جامع و مفید هر بیت را بر اساس مهم‌ترین شروح به‌دست آورد.[۸]

    فهرست آیات، احادیث، اقوال، واژگان، ترکیبات، اصطلاحات و اعلام متن و شرح و کشف الابیات در پایان کتاب درج شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص47
    2. ر.ک: همان، ص51-50
    3. ر.ک: همان، ص54
    4. ر.ک: همان، ص58
    5. ر.ک: همان، ص63
    6. ر.ک: پیشگفتار، ص8
    7. ر.ک: مقدمه، ص43-41
    8. ر.ک: پیشگفتار، ص8

    منابع مقاله

    پیشگفتار و مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها