پژوهش چگونه باید سامان یابد؟

پژوهش چگونه باید سامان یابد؟ تألیف دانالد گیلیس، ترجمه مصطفی تقوی و زهره کریم‌میان؛ این کتاب به بررسی نظام‌های مختلف سازماندهی پژوهش در بریتانیا می‌پردازد و با نقد دو نظام موجود، پیشنهادی جدید برای ساماندهی پژوهش‌های علمی ارائه می‌دهد.

پژوهش چگونه باید سامان یابد؟
پژوهش چگونه باید سامان یابد؟
پدیدآورانگیلیس، دانالد (نویسنده)

تقوی، مصطفی (مترجم)

کریم‌میان، زهره (مترجم)
ناشراختران
مکان نشرتهران
سال نشر1396
چاپاول
شابک978-964-207-122-7
موضوعتحقیق - انگلستان
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
Q ۱۸۰/الف۸گ۹ ۱۳۹۶

ساختار

کتاب در سه بخش اصلی تنظیم شده است: نقد طرح پژوهش‌سنجی، نقد سامانه معیارمحور، و پیشنهاد سامانه جدید برای سازماندهی پژوهش‌ها.

گزارش کتاب

کتاب «پژوهش چگونه باید سامان یابد؟» نوشته دانالد گیلیس، استاد بازنشسته دپارتمان مطالعات علم و فناوری کالج دانشگاهی لندن، به مسئله مهم سازماندهی پژوهش‌های علمی می‌پردازد. نویسنده که پیشتر آثاری در حوزه فلسفه علم منتشر کرده، در این کتاب به بررسی دو نظام رایج ارزیابی پژوهش در بریتانیا می‌پردازد و نظامی جایگزین پیشنهاد می‌دهد.

بخش اول کتاب به نقد «طرح پژوهش‌سنجی» می‌پردازد که از سال 1986 تا 2008 در بریتانیا اجرا می‌شد. این طرح مبتنی بر نظام همتاداوری بود و نویسنده استدلال می‌کند که علاوه بر هزینه‌بر بودن، احتمالاً باعث کاهش کیفیت پژوهش‌ها نیز شده است (ص 25-40).

در بخش دوم، نویسنده «سامانه معیارمحور» که از سال 2009 جایگزین طرح قبلی شد را مورد نقد قرار می‌دهد. این سامانه بر شاخص‌هایی مانند تعداد استنادات تکیه دارد. گیلیس معتقد است این نظام جدید نه تنها بهتر از نظام قبلی نیست، بلکه ممکن است نتایج بدتری نیز به همراه داشته باشد (ص 65-80).

بخش سوم کتاب که سازنده‌تر است، نظام جدیدی برای سازماندهی پژوهش پیشنهاد می‌دهد. نویسنده ادعا می‌کند این نظام هم از نظر هزینه کارآمدتر است و هم کیفیت پژوهش‌ها را بهبود می‌بخشد. او برای ارزیابی نظام پیشنهادی خود از «آزمون‌های تاریخی» استفاده می‌کند و نشان می‌دهد که اگر این نظام در گذشته وجود داشت، به پیشرفت‌های مهم علمی مانند نظریه نسبیت اینشتین یا کشف پنی‌سیلین توسط فلمینگ کمک می‌کرد (ص 120-150).

کتاب با بررسی موردی چند دستاورد بزرگ علمی نشان می‌دهد که نظام‌های فعلی ارزیابی پژوهش اگر در گذشته وجود داشتند، ممکن بود مانع از تحقق این دستاوردها شوند. این اثر برای سیاستگذاران علمی، مدیران پژوهشی و محققانی که به مباحث سیاستگذاری علم علاقه‌مندند، منبع ارزشمندی محسوب می‌شود.[۱]

پانويس

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات

وابسته‌ها