پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی
پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی از آغاز تا پایان دوره قاجار در تهران اثر عنایتالله شهیدی، پژوهشی درباره شکل‌گیری، تحول و کارکرد تعزیه به‌عنوان یکی از جلوه‌های پویا و اشکال زنده هنرهای نمایشی و یکی از عناصر میراث‌فرهنگی معنوی ایران.
| پژوهشی در تعزیه و تعزیه‌خوانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهیدی، عنایتالله (نويسنده) بلوکباشی، علی (ويراستار) |
| عنوان‌های دیگر | از آغاز تا پایان دوره قاجار در تهران |
| ناشر | دفتر پژوهشهای فرهنگی ** کميسيون ملی يونسکو در ايران. مرکز انتشارات |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1380ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6269-81-8 |
| موضوع | تعزیه نامه‌ها - تعزیه - تاریخ - نمایش - ایران |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4پ9ش 4212 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در کتاب، موضوع‌های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و ادبی تعزیه و تعزیه‌خوانی در ایران به طور اعم و تعزیه و تعزیه‌خوانی در حوزه جغرافیایی- فرهنگی تهران و نواحی پیرامون آن به طور خاص، به بحث و گفت‌وگو گذاشته شده است. در مواقع و موارد لازم نیز به مسائل و موضوع‌های مربوط به تعزیه‌خوانی در بعضی از شهرها و روستاهای ایران، اشاره شده است[۱].
مطالب، مبتنی بر اسناد و متون دست‌اول مربوط به تعزیه و تعزیه‌خوانی مانند نسخه‌ها، جنگ‌ها، بیاض‌ها، تذکره‌های خطی و چاپی، مقتل نامه‌ها، سوگنامه‌ها و متن‌های مربوط به دوره قاجار، اعم از روزنامه، رساله و کتاب و منابع معتبر شفاهی است. همچنین از پژوهش‌ها و نظرهای دقیق و باریک تعزیه پژوهان ایران و خارجی که در سال‌های اخیر و نوشته‌ها و گزارش‌ها و سفرنامه‌های نویسندگان و سیاحت‌گران و روایت‌ها و گفته‌ها و نظرهای شفاهی تعزیه‌خوانان و رجال سالخورده تعزیه نیز بهره گرفته شده است. بعضی از مطالب کتاب نیز نو و برگرفته از آگاهی‌ها و تجربه‌های تعزیه‌خوانان، به‌ویژه از مشهودات و شنیده‌ها و دریافت‌ها و تجربه‌ها و نظرهای شخصی نویسنده است که در طول سال‌ها، آموخته و به یاد سپرده است[۲].
کتاب در سیزده بخش زیر عنوان‌های تعزیه‌خوانی در دوره پیش از قاجار، در دوره قاجار، تعزیه‌خوانی‌های تهران، شکل‌های تعزیه‌خوانی و مکان‌های برگزاری آن‌ها، اقسام تعزیه و مجالس تعزیه، اجراکنندگان تعزیه، رخت و لباس و اسباب تعزیه، موسیقی تعزیه، منابع ادبی و نمایشی تعزیه نامه‌ها، زبان و ادبیات تعزیه، شیوه گفتار در تعزیه‌خوانی، ضرب‌المثل‌ها، تشبیه‌ها، تمثیل‌ها و اصطلاحات و شرح‌حال تعزیه‌خوانان و تعزیه‌گردانان، فراهم آمده است. هر بخش نیز بر اساس مطالب گوناگون آن، به چند فصل و زیر فصل، تقسیم شده است.
پیشگفتار و مقدمه‌ای که پس از آن با عنوان «تعزیه‌خوانی: حدیث قدسی مصائب در نمایشی آیینی»، همچنین فهرست نمایه‌ها و کتاب‌شناسی پایان کتاب از اجزای دیگری هستند که بخش‌های سیزده‌گانه اثر را تکمیل کرده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.