پله پله تا ملاقات خدا، دربارۀ زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین رومی
| پله پله تا ملاقات خدا: درباره زندگي، انديشه و سلوک مولانا جلال‌الدين رومي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زرین‌کوب، عبدالحسین (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | پله پله تا ملاقات خدا |
| ناشر | علمي |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1374ش. |
| چاپ | هشتم |
| موضوع | مولوی، جلال‌الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - نقد و تفسير شعر فارسي - قرن 7ق. - تاريخ و نقد |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | 8پ4ز / 5305 PIR |
پله پله تا ملاقات خدا، دربارۀ زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین رومی تألیف دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، این کتاب، در یازده فصل، به بررسی و تحلیل زندگانی، اندیشه و سلوک مولانا پرداخته و بسیاری از جنبه‌ها و ابعاد گوناگون حیات او به خصوص وضع خانواده، مکاشفات دوران کودکی، مهاجرت، زهد، مشایخ، ریاضت، هیجانات و تحولات عمیق روحی، عشق، وجد، سماع و شعر او را با نثری زیبا و رسا بازگو کرده است.
در این کتاب، زندگی مولانا، آمیخته با خیال و تا حدودی داستان‌گونه و افسانه‌وار به تصویر کشیده شده است.
البته نگارنده، بر این باور است که زندگی مولانا چنان با مألوفات حیات عادی و محیط دنیای ما، ناآشنا می‌نماید که ذهن خواننده از پیش خود به دورنمای این زندگی زنگ تخیل و افسانه می‌بخشد و بسیاری از جزئیات آن را جز از خلال افسانه و خیال قابل ادراک نمی‌یابد.
اثر حاضر از نظر شیوه و سبک نگارش با سایر آثار نگارنده، به ویژه نسبت به دو اثر معروف بحر در کوزه و سرنی، بسیار متفاوت است؛ جمله‌ها کوتاه، عبارت پردازی‌ها ساده و روان و برای همه قابل فهم است.
رعایت ایجاز و اجتناب از اطناب و ارجاع‌های پی در پی به کتاب‌ها و منابع دیگر، استفادۀ مکرر از علایم و نشانه‌ها که از ویژگی‌های بارز و شناخته شدۀ نویسنده است، در این اثر رعایت نشده و مؤلف تعمدا خواسته است که خود را از قید و بند چنین مواردی برهاند. زیرا این اثر، در اصل به درخواست جوانان و خوانندگان عادی نگارش یافته که مکرر از وی می‌خواسته‌اند که برای مولانا، زندگی‌نامۀ ساده‌ای بنویسد که در آن از نشانه‌ها و ارجاع‌ها به منابع نایاب خبری نباشد.
نگارنده به مطالبات این عده از مخاطبانش پاسخ مثبت می‌دهد و می‌کوشد این کتاب را در خور فهم آنان بنویسد.
عنوان کتاب، ظاهرا با اندکی تغییر، برگرفته از این بیت مثنوی است: «از مقامات تبتل تا فنا/ پله پله تا ملاقات خدا». همان‌گونه که از این عنوان بر می‌آید، در این اثر به جنبه‌های روحانی و معنوی مولانا بیشتر توجه شده و رخدادهای زندگی او که قدم به قدم همراه با سلوک روحانی و صعود به مدارج کمال و عروج به لقای پروردگار است، به‌خوبی گزارش شده است.
مؤلف می‌گوید: همان‌طوری که سیمای مولانا در نزد یارانش در درون هاله‌ای از قدس جلوه می‌کرد، این نگاه در این اثر انعکاس یافته و در حقیقت از منظر آن‌ها به مولانا نگریسته شده است.
مطالب کتاب نیز بیشتر برگرفته از گفتار و آثار یاران و پیروان مولاناست و رسالۀ سپهسالار، مناقب العارفین افلاکی، معرف بهاءولد، ولدنامه، معارف محقق ترمذی و مقالات شمس از منابع عمدۀ آن به شمار می‌آید.
عناوین فصل‌های یازده‌گانه کتاب عبارت است از: بهاءولد و خداوندگار؛ هجرت یا فرار (از بلخ)؛ لالای پیر در قونیه؛ طلوع شمس ؛ غیبت بی‌بازگشت؛ رقص در بازار؛ حسام‌الدین و قصه مثنوی؛ عبور به ماوراء شعر؛ از مقامات تبتل تا فنا؛ سال‌های پایان؛ یادداشت‌ها و کتابنامه.
در پایان کتاب، فهرست منابع و مآخذ، لغات و تعبیرات، عبارات عربی، نام‌ها و فهرست مطالب درج شده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص50-51
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.