پرش به محتوا

قواعد الأصول (نورانی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'آيت‌الله،' به 'آيت‌الله')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۵۳: خط ۵۳:
براى علم اصول، تعاريف زيادى از طرف متقدّمين و متأخرين به عمل آمده است، ولى واقعيت آن است كه هيچ‌يك از آنها تعريف حقيقى نبوده، بلكه صرفاً شرح الاسم به شمار مى‌آيند.
براى علم اصول، تعاريف زيادى از طرف متقدّمين و متأخرين به عمل آمده است، ولى واقعيت آن است كه هيچ‌يك از آنها تعريف حقيقى نبوده، بلكه صرفاً شرح الاسم به شمار مى‌آيند.


مرحوم آخوند، موضوع علم اصول را مفهوم كلى منطبق بر موضوعات مسائل آن مى‌داند و نظريه [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] نيز مؤيّد آن است.
مرحوم آخوند، موضوع علم اصول را مفهوم كلى منطبق بر موضوعات مسائل آن مى‌داند و نظريه [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] نيز مؤيّد آن است.


به نظر [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] و نايينى و مرحوم خويى، دلالت لفظ بر معنا وضعى و جعلى است، نه ذاتى.
به نظر [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] و نايينى و مرحوم خويى، دلالت لفظ بر معنا وضعى و جعلى است، نه ذاتى.


در باره حقيقت وضع اختلاف نظر وجود دارد: مرحوم خويى به نظريه تعهّد پاى‌بند است، مرحوم نايينى معتقد به تخصيص و جعل الهى، [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] قائل به ملازمه واقعيّه است و...
در باره حقيقت وضع اختلاف نظر وجود دارد: مرحوم خويى به نظريه تعهّد پاى‌بند است، مرحوم نايينى معتقد به تخصيص و جعل الهى، [[عراقی، ضیاءالدین|محقق عراقى]] قائل به ملازمه واقعيّه است و...


صحت استعمال لفظ در نوع، صنف و مثل، به نظر مرحوم آخوند، بالطبع است، نه بالوضع، چون در غير اين‌صورت لازم مى‌آيد كه لفط مهمل وضع شده باشد.
صحت استعمال لفظ در نوع، صنف و مثل، به نظر مرحوم آخوند، بالطبع است، نه بالوضع، چون در غير اين‌صورت لازم مى‌آيد كه لفط مهمل وضع شده باشد.
خط ۶۳: خط ۶۳:
به نظر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]]در حروف، وضع، عام و موضوعٌ‌له نيز عام است و حروف با اسماء متناسب با خود، از نظر اصل معنا هيچ فرقى ندارند؛ مثلاً كلمه«مِن»، با لفظ«الابتداء» از نظر معنا متّحدند؛ فقط از نظر كيفيت استعمال تفاوت دارند. در اين رابطه، مرحوم محقق اصفهانى، به نظريه ربط و نسبت و ميرزاى نايينى، به مسلك ايجاديّت و... گرويده‌اند.
به نظر [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند]]در حروف، وضع، عام و موضوعٌ‌له نيز عام است و حروف با اسماء متناسب با خود، از نظر اصل معنا هيچ فرقى ندارند؛ مثلاً كلمه«مِن»، با لفظ«الابتداء» از نظر معنا متّحدند؛ فقط از نظر كيفيت استعمال تفاوت دارند. در اين رابطه، مرحوم محقق اصفهانى، به نظريه ربط و نسبت و ميرزاى نايينى، به مسلك ايجاديّت و... گرويده‌اند.


آيا دلالت تابع اراده است؟ به نظر مشهور و [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|صاحب كفايه]] و [[نایینی، محمدحسین|محقق نايينى]] و عراقى و صاحب فصول، دلالت تابع اراده نيست، بلكه ذات معنا، موضوعٌ‌له لفظ است.
آيا دلالت تابع اراده است؟ به نظر مشهور و [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|صاحب كفايه]] و [[نایینی، محمدحسین|محقق نايينى]] و عراقى و صاحب فصول، دلالت تابع اراده نيست، بلكه ذات معنا، موضوعٌ‌له لفظ است.


استعمال لفظ در بيشتر از يك معنا، به نظر مؤلف، محال است، چون تعلق دو لحاظ به ملحوظ واحد و در زمان واحد ممتنع است.
استعمال لفظ در بيشتر از يك معنا، به نظر مؤلف، محال است، چون تعلق دو لحاظ به ملحوظ واحد و در زمان واحد ممتنع است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش