علم القلوب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۵۹: خط ۵۹:




برخى معتقدند اين‌كه اين اثر به ابوطالب مكى نسبت داده شده، از آن روست كه در سراسر آن، نقل اقوال مكى و استشهاد به سخنان او، بيش از گفته‌هاى ساير بزرگان صوفيه است؛ ليكن از جهات ديگر، قبول اين انتساب، بسيار دشوار به نظر مى‌رسد، زيرا اولاً در هيچ يك از منابع قديم در ذكر احوال و آثار مكى، از اين كتاب نامى ديده نمى‌شود؛ ثانيا در مقايسه آن با مطالب «قوت القلوب»، اختلافات اساسى ميان آن دو موجود است: 1. در «علم القلوب» به هيچ يك از آراء خاص سالميه اشاره‌اى نيست و ذكرى از ابوعبدالله و ابوالحسن بن سالم در آن نيامده است؛ 2. ابوطالب در «قوت القلوب» از سهل بن عبدالله تسترى با تكريم و به عنوان «عالمنا» ياد مى‌كند، در حالى كه در «علم القلوب»، تنها به صورت «سهل بن عبدالله» يا «سهل» به نام او اشاره مى‌رود؛ 3. در «قوت القلوب» هيچ‌گونه ذكرى از [[حلاج، حسین بن منصور|حسين بن منصور حلاج]] ديده نمى‌شود، در حالى كه در «علم القلوب»، چندين بار به اقوال و آراء او استشهاد شده است.
برخى معتقدند اين‌كه اين اثر به ابوطالب مكى نسبت داده شده، از آن روست كه در سراسر آن، نقل اقوال مكى و استشهاد به سخنان او، بيش از گفته‌هاى ساير بزرگان صوفيه است؛ ليكن از جهات ديگر، قبول اين انتساب، بسيار دشوار به نظر مى‌رسد، زيرا اولاً در هيچ يك از منابع قديم در ذكر احوال و آثار مكى، از اين كتاب نامى ديده نمى‌شود؛ ثانيا در مقايسه آن با مطالب «قوت القلوب»، اختلافات اساسى ميان آن دو موجود است: 1. در «علم القلوب» به هيچ يك از آراء خاص سالميه اشاره‌اى نيست و ذكرى از ابوعبدالله و ابوالحسن بن سالم در آن نيامده است؛ 2. ابوطالب در «قوت القلوب» از سهل بن عبدالله تسترى با تكريم و به عنوان «عالمنا» ياد مى‌كند، در حالى كه در «علم القلوب»، تنها به صورت «سهل بن عبدالله» يا «سهل» به نام او اشاره مى‌رود؛ 3. در «قوت القلوب» هيچ‌گونه ذكرى از [[حلاج، حسین بن منصور|حسين بن منصور حلاج]] ديده نمى‌شود، در حالى كه در «علم القلوب»، چندين بار به اقوال و آراء او استشهاد شده است.


علاوه بر اين‌ها، در اين كتاب در چند مورد، از «قوت القلوب» به گونه‌اى سخن رفته است كه از آن آشكارا برمى‌آيد كه مؤلف شخص ديگرى است؛ ولى به هر حال، شكى نيست كه اين كتاب، از تأليفات صوفيانه سده چهارم قمرى است، زيرا نام هيچ يك از بزرگان سده‌هاى بعد، در آن ديده نمى‌شود <ref>دايرة المعارف، ج5، ص631</ref>.
علاوه بر اين‌ها، در اين كتاب در چند مورد، از «قوت القلوب» به گونه‌اى سخن رفته است كه از آن آشكارا برمى‌آيد كه مؤلف شخص ديگرى است؛ ولى به هر حال، شكى نيست كه اين كتاب، از تأليفات صوفيانه سده چهارم قمرى است، زيرا نام هيچ يك از بزرگان سده‌هاى بعد، در آن ديده نمى‌شود <ref>دايرة المعارف، ج5، ص631</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش