۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سلمی، محمد بن حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '. '
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
سلمى براى كسب حديث و تصوف سفرهاى بسيارى كرد،و به عراق،رى،همدان، مرو،حجاز،و شهرهاى ديگر جهان اسلامى رفت،و سرانجام در نيشابور رحل اقامت افكند.از شيوخ او ابوالحسن دار قطنى در حديث و تفسير،و ابونصر سرّاج طوسى صاحب اللمع،و ابوالقاسم نصر آبادى(وفات،372 ه.ق.)و ابوعمرو اسمعيل بن نجيد، در تصوّف نامبردارند،جز اين‌ها نيز از(28)عالم و صوفى ديگر نيز كسب علم و معرفت كرده است . | سلمى براى كسب حديث و تصوف سفرهاى بسيارى كرد،و به عراق،رى،همدان، مرو،حجاز،و شهرهاى ديگر جهان اسلامى رفت،و سرانجام در نيشابور رحل اقامت افكند.از شيوخ او ابوالحسن دار قطنى در حديث و تفسير،و ابونصر سرّاج طوسى صاحب اللمع،و ابوالقاسم نصر آبادى(وفات،372 ه.ق.)و ابوعمرو اسمعيل بن نجيد، در تصوّف نامبردارند،جز اين‌ها نيز از(28)عالم و صوفى ديگر نيز كسب علم و معرفت كرده است. | ||
سلمى از دودمانى مشهور و متمكّن در نيشابور بوده است و گفته‌اند«او را كتب خانه‌يى بزرگ بوده كه در آنجا كتابهاى زياد و نادرى جمع كرده بوده كه برخى از آنها كمياب بوده،و دانشمندان نيشابور و شيوخ آن شهر از نفايس كتب آن عاريه مى‌گرفتند.» | سلمى از دودمانى مشهور و متمكّن در نيشابور بوده است و گفته‌اند«او را كتب خانه‌يى بزرگ بوده كه در آنجا كتابهاى زياد و نادرى جمع كرده بوده كه برخى از آنها كمياب بوده،و دانشمندان نيشابور و شيوخ آن شهر از نفايس كتب آن عاريه مى‌گرفتند.» | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
از آثار مهم او نخست بايد از حقايق التفسير نام برد كه با نوشتن آن از همان زمان حيات مخالفان و موافقان بسيارى پيدا كرد.[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و ابن تيميّه و واحدى و [[ذهبى]] و [[سيوطى]] بر او حمله كرده‌اند.اتّهام مخالفان او از دو جهت بود:(1)سلمى حقايق التفسير را براى صوفيان تأليف كرده؛(2)احاديثى براى صوفيان وضع كرده است.واحدى مى‌گفت«اگر آنچه را كه سلمى در اين كتاب گرد آورده تفسير بداند،كافر شده است». [[ذهبى]] مى‌گفت«در حقايق التفسير مطالبى هست كه اصلا درست نمى‌نمايد،برخى از پيشوايان آنها را از جملۀ زندقۀ باطنيّه،و برخى عرفان و حقيقت مى‌شمارند،به خدا پناه مى‌بريم از ضلالت و از سخن گفتن به هواى نفس و جهالت» .و سيوطى(وفات،911 ه.ق.)آن را تفسيرى«ناپسنديده»قلمداد كرده است. | از آثار مهم او نخست بايد از حقايق التفسير نام برد كه با نوشتن آن از همان زمان حيات مخالفان و موافقان بسيارى پيدا كرد.[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و ابن تيميّه و واحدى و [[ذهبى]] و [[سيوطى]] بر او حمله كرده‌اند.اتّهام مخالفان او از دو جهت بود:(1)سلمى حقايق التفسير را براى صوفيان تأليف كرده؛(2)احاديثى براى صوفيان وضع كرده است.واحدى مى‌گفت«اگر آنچه را كه سلمى در اين كتاب گرد آورده تفسير بداند،كافر شده است». [[ذهبى]] مى‌گفت«در حقايق التفسير مطالبى هست كه اصلا درست نمى‌نمايد،برخى از پيشوايان آنها را از جملۀ زندقۀ باطنيّه،و برخى عرفان و حقيقت مى‌شمارند،به خدا پناه مى‌بريم از ضلالت و از سخن گفتن به هواى نفس و جهالت». و سيوطى(وفات،911 ه.ق.)آن را تفسيرى«ناپسنديده»قلمداد كرده است. | ||
اما از اهل ظاهر كه بگذريم، بسيارى از عالمان دين و بويژه عارفان و صوفيان،آن را پسنديده،و براى مطالب آن محمل تراشيده‌اند.مثلا سبكى گفته است«ابو عبدالرحمن به ذكر تأويلات صوفيّه بسنده كرده.و قرآن حامل وجوه بسيار است،و سلمى راوى بوده،و نقل كنندۀ كفر،كافر نباشد». و نيز بر خلاف اين مخالفت‌ها،اين تفسير در زمان خود مؤلّف از اقبال بزرگان و مردم برخوردار بوده،چنانكه ابوحامد اسفراينى آن را استماع كرده است.و امير نصر بن سبكتگين آن را پسنديده،و ابونعيم اصفهانى و ابوعبد اللّه حاكم(وفات،405 ه.ق.)هر دو سلمى را بسيار ستوده‌اند،و حتّى حاكم گفته است«اگر ابوعبد الرحمن از ابدال نباشد، پس در روى زمين هيچ ولىّ وجود ندارد.» | اما از اهل ظاهر كه بگذريم، بسيارى از عالمان دين و بويژه عارفان و صوفيان،آن را پسنديده،و براى مطالب آن محمل تراشيده‌اند.مثلا سبكى گفته است«ابو عبدالرحمن به ذكر تأويلات صوفيّه بسنده كرده.و قرآن حامل وجوه بسيار است،و سلمى راوى بوده،و نقل كنندۀ كفر،كافر نباشد». و نيز بر خلاف اين مخالفت‌ها،اين تفسير در زمان خود مؤلّف از اقبال بزرگان و مردم برخوردار بوده،چنانكه ابوحامد اسفراينى آن را استماع كرده است.و امير نصر بن سبكتگين آن را پسنديده،و ابونعيم اصفهانى و ابوعبد اللّه حاكم(وفات،405 ه.ق.)هر دو سلمى را بسيار ستوده‌اند،و حتّى حاكم گفته است«اگر ابوعبد الرحمن از ابدال نباشد، پس در روى زمين هيچ ولىّ وجود ندارد.» | ||