۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الأصول الستة عشر من الأصول الأولية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
در مقدمه مفصل كتاب، بسيارى از مطالب مهم در مورد اصول حديثى و كتاب حاضر بيان شده است. مؤلف، مى‌فرمايد: آنچه ما را بر آن داشته تا به فكر جمع‌آورى چنين مجموعه‌اى بيفتيم، از بين رفتن بعضى از منابع اصلى ما در حديث و كلمات معصومين(ع) مى‌باشد كه با توجه به اهميت حديث در احكام شرعى ما، نبايد چنين اتفاقى مى‌افتاد. ايشان، از مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نقل مى‌كند كه اين سرنوشت بسيارى از اديان الهى بوده است كه با فاصله گرفتن از عهد تشريع و از بين رفتن منابع اصليشان، دچار گمراهى شده و رفته‌رفته با آموزه‌هاى دينى خود بيگانه شده‌اند. مؤلف، چنين وضعيتى را تهديدى براى ما مسلمانان برشمرده كه وظيفه سنگين صيانت از اصول و منابع اوليه‌مان را چندين برابر مى‌كند. | در مقدمه مفصل كتاب، بسيارى از مطالب مهم در مورد اصول حديثى و كتاب حاضر بيان شده است. مؤلف، مى‌فرمايد: آنچه ما را بر آن داشته تا به فكر جمع‌آورى چنين مجموعه‌اى بيفتيم، از بين رفتن بعضى از منابع اصلى ما در حديث و كلمات معصومين(ع) مى‌باشد كه با توجه به اهميت حديث در احكام شرعى ما، نبايد چنين اتفاقى مى‌افتاد. ايشان، از مرحوم [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] نقل مى‌كند كه اين سرنوشت بسيارى از اديان الهى بوده است كه با فاصله گرفتن از عهد تشريع و از بين رفتن منابع اصليشان، دچار گمراهى شده و رفته‌رفته با آموزه‌هاى دينى خود بيگانه شده‌اند. مؤلف، چنين وضعيتى را تهديدى براى ما مسلمانان برشمرده كه وظيفه سنگين صيانت از اصول و منابع اوليه‌مان را چندين برابر مى‌كند. | ||
اصول اربعمائة، ديگر مطلبى است كه به تفصيل در مقدمه توضيح داده شده است؛ اين اصول، به نظر [[شيخ مفيد]]، مجموعه‌اى از مصنفات اماميه از زمان امير المؤمنين(ع) تا زمان امام حسن عسكرى(ع) و مشتمل بر چهار صد كتاب بودند. اينكه در مورد بعضى از روات گفته شده كه«له اصل»، ناظر به همين مطلب مى‌باشد. مرحوم طبرسى مى‌گويد: اين اصول، در واقع پاسخ‌هاى [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] به چهار صد سؤالى است كه از محضرشان شده است. | اصول اربعمائة، ديگر مطلبى است كه به تفصيل در مقدمه توضيح داده شده است؛ اين اصول، به نظر [[شيخ مفيد]]، مجموعه‌اى از مصنفات اماميه از زمان امير المؤمنين(ع) تا زمان امام حسن عسكرى(ع) و مشتمل بر چهار صد كتاب بودند. اينكه در مورد بعضى از روات گفته شده كه«له اصل»، ناظر به همين مطلب مى‌باشد. مرحوم طبرسى مى‌گويد: اين اصول، در واقع پاسخ‌هاى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] به چهار صد سؤالى است كه از محضرشان شده است. | ||
تراث اسلامى، در سه مرحله دچار دگرگونى و ضياع شده‌اند كه عبارتند از: | تراث اسلامى، در سه مرحله دچار دگرگونى و ضياع شده‌اند كه عبارتند از: | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
مرحله اول: اين مرحله، با وفات رسول خدا(ص) و منع از كتابت و تدوين حديث آغاز شد؛ | مرحله اول: اين مرحله، با وفات رسول خدا(ص) و منع از كتابت و تدوين حديث آغاز شد؛ | ||
مرحله دوم: اين مرحله، بعد از شهادت [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] و قوت گرفتن عباسيان تا زمان [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] مى‌باشد؛ | مرحله دوم: اين مرحله، بعد از شهادت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و قوت گرفتن عباسيان تا زمان [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] مى‌باشد؛ | ||
مرحله سوم: اين مرحله، از زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و بعد از استيلاى سلجوقيان پديد آمد. | مرحله سوم: اين مرحله، از زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و بعد از استيلاى سلجوقيان پديد آمد. | ||
اين مطلب كه اين اصول، چگونه شناسايى شده‌اند و محتواى اين مجموعه چيست و رواتش چه كسانى هستند؟ در قسمت ديگرى از مقدمه مشخص گرديده است. اولين آشنايى با مجموعه مذكور، به زمان صفويه كه [[علامه مجلسى]] بخشى از روايات مزبور را در كتاب [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)|بحار الانوار]] آورد، برمى‌گردد. ظاهر اين است كه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، مؤلف«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»، به مجموعه ياد شده دست‌رسى نداشته است؛ لا اقل تا قبل از زمان تأليف اين اثر گران‌قدر، زيرا هيچ اشاره‌اى به روايات آن در وسائل ننموده است. | اين مطلب كه اين اصول، چگونه شناسايى شده‌اند و محتواى اين مجموعه چيست و رواتش چه كسانى هستند؟ در قسمت ديگرى از مقدمه مشخص گرديده است. اولين آشنايى با مجموعه مذكور، به زمان صفويه كه [[علامه مجلسى]] بخشى از روايات مزبور را در كتاب [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] آورد، برمى‌گردد. ظاهر اين است كه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]]، مؤلف«[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]»، به مجموعه ياد شده دست‌رسى نداشته است؛ لا اقل تا قبل از زمان تأليف اين اثر گران‌قدر، زيرا هيچ اشاره‌اى به روايات آن در وسائل ننموده است. | ||
مجموعه مزبور، ويژگى‌هايى دارد كه آن را از امثالش متمايز كرده است، مانند اينكه در آن، برخى از روايات، در يك دسته‌بندى ذكر شده‌اند كه ظاهرشان با هم هم‌آهنگى ندارد، ولى به لحاظ واقعى و با دقت معلوم مى‌شود، همگى مضمون واحدى دارند. | مجموعه مزبور، ويژگى‌هايى دارد كه آن را از امثالش متمايز كرده است، مانند اينكه در آن، برخى از روايات، در يك دسته‌بندى ذكر شده‌اند كه ظاهرشان با هم هم‌آهنگى ندارد، ولى به لحاظ واقعى و با دقت معلوم مى‌شود، همگى مضمون واحدى دارند. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
كتاب«الاصول الستة عشر(ط - دار الحديث)»، از دو مجموعه تشكيل يافته است كه اولى، مشتمل بر كتاب زيد زراد و چند نفر ديگر مى‌باشد و دومى، شامل كتاب عبدالملك و چند نفر ديگر است كه به تفصيل اشاره خواهد شد. در مورد روات مجموعه هم بايد گفت كه غالب روايات از طريق شيخ الرواية، محمد بن ابى عمير مى‌باشد كه از اصحاب اجماع است. در مقدمه كتاب، تعاريفى از هر دو مجموعه كتاب و اينكه براى گردآورى كتاب از چه نسخه‌هايى استفاده شده و طريق تحقيق بر چه پايه‌اى استوار است، بازگو شده است. | كتاب«الاصول الستة عشر(ط - دار الحديث)»، از دو مجموعه تشكيل يافته است كه اولى، مشتمل بر كتاب زيد زراد و چند نفر ديگر مى‌باشد و دومى، شامل كتاب عبدالملك و چند نفر ديگر است كه به تفصيل اشاره خواهد شد. در مورد روات مجموعه هم بايد گفت كه غالب روايات از طريق شيخ الرواية، محمد بن ابى عمير مى‌باشد كه از اصحاب اجماع است. در مقدمه كتاب، تعاريفى از هر دو مجموعه كتاب و اينكه براى گردآورى كتاب از چه نسخه‌هايى استفاده شده و طريق تحقيق بر چه پايه‌اى استوار است، بازگو شده است. | ||
مجموعه اول: اولين كتاب مجموعه نخست؛ يعنى كتاب‌هاى روايى زمان ائمه(ع)، كتاب زيد زراد مى‌باشد و اولين روايت اين كتاب، از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] بوده و در مدح جود و ذم بخل است. اين كتاب، غير از روايت مذكور داراى سى و سه روايت ديگر نيز مى‌باشد كه آخرين آنها دستورى است از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] كه به هنگام نگاه به آسمان، آيات 190 آل عمران و 54 اعراف قرائت گردد. | مجموعه اول: اولين كتاب مجموعه نخست؛ يعنى كتاب‌هاى روايى زمان ائمه(ع)، كتاب زيد زراد مى‌باشد و اولين روايت اين كتاب، از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] بوده و در مدح جود و ذم بخل است. اين كتاب، غير از روايت مذكور داراى سى و سه روايت ديگر نيز مى‌باشد كه آخرين آنها دستورى است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه به هنگام نگاه به آسمان، آيات 190 آل عمران و 54 اعراف قرائت گردد. | ||
كتاب بعدى، متعلق به ابى سعيد، عباد عصفرى است كه نوزده روايت دارد؛ اولين روايت اين كتاب، روايت عاصم بن حميد حناط از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] مى‌باشد. | كتاب بعدى، متعلق به ابى سعيد، عباد عصفرى است كه نوزده روايت دارد؛ اولين روايت اين كتاب، روايت عاصم بن حميد حناط از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مى‌باشد. | ||
كتاب سوم، كتاب عاصم بن حميد حناط است كه مشتمل بر صد روايت است. | كتاب سوم، كتاب عاصم بن حميد حناط است كه مشتمل بر صد روايت است. | ||
كتاب چهارم، كتاب زيد نرسى است كه در بر گيرنده پنجاه روايت از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] مى‌باشد؛ اولين روايت آن از محمد بن ابى عمير از زيد نرسى از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] است كه در فضيلت روز جمعه و روزهاى عيد مى‌باشد. | كتاب چهارم، كتاب زيد نرسى است كه در بر گيرنده پنجاه روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مى‌باشد؛ اولين روايت آن از محمد بن ابى عمير از زيد نرسى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است كه در فضيلت روز جمعه و روزهاى عيد مى‌باشد. | ||
كتاب بعدى، كتاب جعفر بن محمد بن شرع حضرمى است. اين كتاب، چهار نوع اخبار دارد كه عبارتند از: اخبار حميد بن شعيب از جابر جعفى، اخبار عبدالله بن طلحه نهدى، اخبار ابى صباح عبدى و اخبار ابراهيم بن جبير از جابر جعفى كه مجموعا صد و بيست و سه روايت را در بر گرفته است. | كتاب بعدى، كتاب جعفر بن محمد بن شرع حضرمى است. اين كتاب، چهار نوع اخبار دارد كه عبارتند از: اخبار حميد بن شعيب از جابر جعفى، اخبار عبدالله بن طلحه نهدى، اخبار ابى صباح عبدى و اخبار ابراهيم بن جبير از جابر جعفى كه مجموعا صد و بيست و سه روايت را در بر گرفته است. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
در اين مجموعه، اين مطالب نيز ذكر شده است: | در اين مجموعه، اين مطالب نيز ذكر شده است: | ||
1. دو حديث از على بن عبدالله بن سعيد كه يكى در مورد دعاى وتر است از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] و ديگرى در مورد شعرى از هند است كه به هنگام رحلت پيامبر(ص) سروده است؛ | 1. دو حديث از على بن عبدالله بن سعيد كه يكى در مورد دعاى وتر است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و ديگرى در مورد شعرى از هند است كه به هنگام رحلت پيامبر(ص) سروده است؛ | ||
2. دو روايت از شيخ تلعكبرى كه از محمد بن جعفر قرشى نقل كرده است؛ | 2. دو روايت از شيخ تلعكبرى كه از محمد بن جعفر قرشى نقل كرده است؛ | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
دومين كتاب از دومين مجموعه، كتاب مثنى بن وليد حناط است كه بيست و سه روايت دارد. | دومين كتاب از دومين مجموعه، كتاب مثنى بن وليد حناط است كه بيست و سه روايت دارد. | ||
كتاب بعدى، متعلق به خلاد سندى است كه هشت روايت داشته و اولين آنها روايتى است از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] در بيان حكم ذبح كبوترى از كبوتران حرم. | كتاب بعدى، متعلق به خلاد سندى است كه هشت روايت داشته و اولين آنها روايتى است از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] در بيان حكم ذبح كبوترى از كبوتران حرم. | ||
كتاب حسين بن عثمان بن شريك، چهارمين كتاب مجموعه دوم است كه در بر دارنده چهل و چهار روايت از امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] است. | كتاب حسين بن عثمان بن شريك، چهارمين كتاب مجموعه دوم است كه در بر دارنده چهل و چهار روايت از امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است. | ||
كتاب بعدى، متعلق به عبدالله بن يحياى كاهلى است كه سيزده روايت دارد. | كتاب بعدى، متعلق به عبدالله بن يحياى كاهلى است كه سيزده روايت دارد. | ||