أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر: تفاوت میان نسخه‌ها

1. گام‌هاى عمل بعد از خلوص نيت: نويسنده با زبانى عاميانه و ساده، به خواننده اينگونه خطاب كرده كه «هنگامى كه خواستى به سوى مرقد امام حسين(ع) حركت كنى، پس روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه روزه بگير، وقتى شب جمعه شد، نماز شب بخوان، پس به اطراف آسمان نگاه كن و قبل از مغرب آن شب، غسل كن، سپس با حال طهارت بخواب». سپس به ادعيه وارده هنگام خروج از خانه و هنگام خارج شدن از ميان خانواده، اشاره گرديده و برخى از آداب بيان شده است از جمله: حفظ سكينه و وقار و خوددارى از آنچه براى مؤمن لازم نيست؛ پوشاندن چشم از آنچه ديدنش لازم نيست؛ ايثار و مواسات با برادران و در راه ماندگان؛ حفظ تقيه، ورع و پرهيز از خصومت، دعوا، زياد قسم خوردن و مجادله؛ كم سخن گفتن و دورى از مزاح و شوخى. سپس ادعيه رسيدن به مقصد، ديدن بارگاه مبارك، نزديك شدن به مشهد حسينى(ع)، عبور از فرات، ذكر شده است <ref>متن کتاب، ص20- 30</ref>.

 

2. غسل و وضوى زيارت: در اين بخش، رواياتى بيان گرديده كه در آن، به غسل و وضوى قبل از زيارت، اشاره گرديده است. از جمله در روايتى از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] آمده است: «... هنگامى كه مردى قصد زيارت امام حسين(ع) را كند، پس از اين كه غسل زيارت كرد، محمد(ص) او را ندا مى‌كند: اى وارد شوندگان بر خدا، شما را به همراهى من در بهشت بشارت باد. سپس اميرالمؤمنين(ع) ندا مى‌كند من ضامن برآورده شدن حوايج شما و دفع بلا از شما در دنيا و آخرت مى‌باشم. پس آنگاه پيامبر(ص) و على(ع) از راست و چپ آنها را دربر مى‌گيرند تا زمانى كه به سوى خانواده‌شان برگردند» <ref>همان، ص31</ref>.

 

3. دو لباس زيارت: نويسنده معتقد است كه از روايت چنين استفاده مى‌شود كه زائر پس از غسل، بهتر است دو لباس پاكيزه و تميز، به صفت «لباس احرام» بپوشد. به نظر وى، آنچه از جابر نقل كه يكى از دو لباس را «ازار» و ديگرى را «ردا» قرار مى‌داد، اين مطلب را تأييد مى‌كند و اين حالت به خضوع و خشوع كه در زيارت امام حسين(ع) مورد تأكيد است، نزديك‌تر است <ref>همان، ص34</ref>.

 

4. آداب صحن شريف: كه از جمله آداب بيان شده، عبارتند از: بيست و چهار بار تكبير گفتن؛ ورود با پاى راست؛ چهار بار تكبير گفتن در صحن به طرف قبله و خواندن دو ركعت نماز تحيّت در صحن شريف <ref>همان، ص40</ref>.

 

5. اذن دخول در حرم اقدس حسينى(ع): نويسنده معتقد است در مشهد مقدس حسينى(ع) بايد مطابق مأثور، طلب اذن كرد. به اعتقاد وى، اگر قلب خاشع و چشمان اشكبار گردد، علامت اذن و اجازه ورود است <ref>همان، ص45</ref>.

 

6. مناسك و آداب حائر مقدس: از جمله اين مناسك عبارتند از: فارغ ساختن عقل از زوايد و توجه با تمام وجود به آنحضرت؛ تكبير گفتن هنگام رؤيت مرقد مطهر؛ ايستادن روبرو و مقابل قبر آنحضرت با حالت خشوع و تضرع <ref>همان، ص52</ref>.

 

7. زيارت امام حسين(ع): نويسنده در اين بخش، به اين نكته اشاره دارد كه ابن قولويه در «كامل الزيارات» 18 زيارت مطلقه (كه در همه اوقات مى‌توان امام(ع) را با آن زيارت كرد) روايت كرده است. از جمله آدابى كه در اين بخش کتاب، بدان اشاره شده است، عبارتند از: اشاره به قبر شريف با انگشت سبابه دست راست و قرار دادن دست چپ بر آن در هنگام زيارت؛ نمازگزاردن فراوان نزد قبر مطهر مخصوصاً نمازهاى وارده با كيفيات مخصوص، نزد سر و عقب‌تر از قبر مطهر؛ خواندن نماز جعفر طيار نزد قبر مطهر؛ خواندن نماز دو ركعت نماز مستحبى براى درخواست حوائج؛ دعاكردن براى خود، خانواده، پدر و مادر و برادران <ref>همان، ص62-67</ref>.

 

8. صلوات بر امام حسين(ع): در اين قسمت، به صلوات خاصه‌ى كه سيد بن طاووس در «مصباح الزائر» ذكر كرده، اشاره شده است <ref>همان، ص72</ref>.

 

9. طواف بر قبر شريف: در کتاب‌هاى «المزار» [[شيخ مفيد]] و سيد بن طاووس، و «الإقبال» و «المزار» [[شهيد اول]] گرديدن دور ضريح مطهر و بوسه زدن بر آن از چهار جانب، وارد شده است <ref>همان، ص77</ref>.

 

10. سعى: در حديث جابر جعفى، از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] چنين آمده است كه:«پس آنگاه سعى مى‌كنى، پس به هر قدمى كه برمى‌دارى و بر زمين مى‌نهى، براى تو بسان ثواب كسى است كه در راه خداوند در خون خود آغشته شده است». در زيارت عاشورا از راه دور نيز تصريح به سعى شده است <ref>همان، ص85</ref>.

 

11. وداع پس از زيارت: در اين قسمت، دعاى وداع ذكر گرديده است <ref>همان، ص89</ref>.

 

12. زيارت حضرت ابالفضل العباس(ع): در اين قسمت، به آداب و ادعيه زيارت حضرت عباس بن على(ع) در كنار فرات و در مقابل حائر حسينى(ع) اشاره گرديده است <ref>همان، ص90</ref>.

 

13 وداع حضرت ابالفضل العباس(ع): در اين قسمت، پس از ذكر دعاى وداع، به اين نكته اشاره گرديده كه طبق روايت، نبايد آنجا را براى خود وطن گرفت و نويسنده معتقد است شايد اين نهى، بر بعضى از وجوه توطن حمل شود، نه مطلق توطن <ref>همان، ص95</ref>.

 

14. زيارت وداع امام حسين(ع): به سند صحيح از [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] نقل شده است كه فرمودند: «هنگامى كه پس از فراغت از زيارات خواستى وداع كنى، پس تا آنجا كه مى‌توانى بسيار زيارت كن و مقام خود را در نينوا و غاضريه قرار ده و زمانى كه اراده زيارت كردى، پس غسل كن و با زيارت وداع، زيارت كن» <ref>همان، ص120</ref>.

 

15. وداع قبور شهدا: از جمله آداب ذكر شده در اين قسمت، عبارتند از: روى برنگرداند از قبر مطهر تا نهان شدن آن از ديدگان؛ ترك غسل هنگام وداع؛ گفتن «انا لله و انا اليه راجعون»؛ تسبيح، تهليل و تكبير خداوند؛ صدقه بر نيازمندان آن بقعه و سرزمين <ref>همان، ص101</ref>.

 

16. آداب زيارت بانوان: [[شهيد اول]]، زيارت زنان را جداى از مردان و به‌صورت پوشيده و نهانى بهتر دانسته و زيارت در ميان مردان را براى آنان، مكروه معرفى كرده است <ref>همان، ص108</ref>.

 

17. زيارت عاشورا: در اين قسمت، متن زيارت عاشورا، به سند قدسى و زرّين، به نقل از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و سيد ابن طاووس در «مصباح المجتهد» و «مصباح الزائر» روايت شده است <ref>همان، ص114</ref>.

 

18. دعاى صفوان: در اين قسمت، متن دعاى صفوان كه از شاگردان [[امام جعفر صادق (ع)|امام صادق (ع)]] مى‌باشد، وارد شده است <ref>همان، ص121</ref>.