۶۱٬۱۸۹
ویرایش
گردیزی، عبدالحی بن ضحاک: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد'
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR03888.jpg|بندانگشتی» ایجاد کرد.) |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
«ابوسعيد | «ابوسعيد عبدالحى بن ضحاك بن محمود عبدالحى گرديزى»، از مورخان برجسته ايرانى است كه در نيمه اول قرن پنجم هجرى، در روزگار سلطنت عبدالرشيد غزنوى، پسر سلطان مسعود غزنوى، مىزيست. | ||
از احوال او اطلاعاتى در دست نيست، جز اينكه منسوب به گرديز (منطقهاى در يك منزلى غزنه در جاده هند) بوده و در سال 440ق، متولد شده است. وى در غزنين سكونت داشت و در همين شهر كتاب خود را نوشت. | از احوال او اطلاعاتى در دست نيست، جز اينكه منسوب به گرديز (منطقهاى در يك منزلى غزنه در جاده هند) بوده و در سال 440ق، متولد شده است. وى در غزنين سكونت داشت و در همين شهر كتاب خود را نوشت. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
اثر برجسته او «زين الأخبار» مشهور به «تاريخ گرديزى»، پيرامون سال 440ق، نگاشته شده و مشتمل است بر تاريخ عالم و اسلام از قديمترين روزگار تا اندكى بعد از 440ق، مقارن با پايان پادشاهى مودود غزنوى، پسر سلطان مسعود غزنوى، كه به نثرى پخته نوشته شده است. | اثر برجسته او «زين الأخبار» مشهور به «تاريخ گرديزى»، پيرامون سال 440ق، نگاشته شده و مشتمل است بر تاريخ عالم و اسلام از قديمترين روزگار تا اندكى بعد از 440ق، مقارن با پايان پادشاهى مودود غزنوى، پسر سلطان مسعود غزنوى، كه به نثرى پخته نوشته شده است. | ||
او اين نام را به مناسبت نام مخدوم خويش - زين المله | او اين نام را به مناسبت نام مخدوم خويش - زين المله عبدالرشيد بن مودود غزنوى - برگزيده است. البته كتاب بهخاطر نام خود وى، به «تاريخ گرديزى» نيز مشهور است، ولى نام «زين الأخبار» معروفتر است. | ||
از مختصات كلام گرديزى، رعايت جانب ايجاز، ذكر رئوس حوادث و اجتناب از اطناب و عدم ورود در جزئيات است. با آنكه در كلام وى لغات تازى كم نيست، اما شيوه نگارش او كهنه و نزديك به نثر سامانى است. | از مختصات كلام گرديزى، رعايت جانب ايجاز، ذكر رئوس حوادث و اجتناب از اطناب و عدم ورود در جزئيات است. با آنكه در كلام وى لغات تازى كم نيست، اما شيوه نگارش او كهنه و نزديك به نثر سامانى است. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
وى با ابوريحان بيرونى در ارتباط بوده و از او دانشاندوزى كرده است و شايد با ابوالفضل بيهقى نيز حشر و نشر داشته است. | وى با ابوريحان بيرونى در ارتباط بوده و از او دانشاندوزى كرده است و شايد با ابوالفضل بيهقى نيز حشر و نشر داشته است. | ||
زين المله | زين المله عبدالرشيد بن مودود غزنوى، يكسال پس از تأليف «زين الأخبار» به دست طغرل، غلام پدرش، كشته مىشود و پس از آن معلوم نيست كه چه بر سر گرديزى آمده است. | ||
صفحههاى ابتدايى اين كتاب در دسترس نيست و مطالب موجود با شرح سلسله پيشداديان آغاز مىگردد و پس از آن به سرگذشت كيانيان و ملوكالطوايف (اشكانيان) و ساسانيان پرداخته شده است، سپس به ملوك اسلام و سرنوشت اميران خراسان رسيده است و به ذكر اعياد ملل گوناگون، مانند جهودان و ترسايان و مغان و هندوان هم پرداخته و كتاب را با معارف و انساب روميان به پايان برده است. | صفحههاى ابتدايى اين كتاب در دسترس نيست و مطالب موجود با شرح سلسله پيشداديان آغاز مىگردد و پس از آن به سرگذشت كيانيان و ملوكالطوايف (اشكانيان) و ساسانيان پرداخته شده است، سپس به ملوك اسلام و سرنوشت اميران خراسان رسيده است و به ذكر اعياد ملل گوناگون، مانند جهودان و ترسايان و مغان و هندوان هم پرداخته و كتاب را با معارف و انساب روميان به پايان برده است. | ||