۶۱٬۱۸۹
ویرایش
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو'
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class='wikiInfo'> | <div class='wikiInfo'> | ||
[[پرونده:NUR01655.jpg|بندانگشتی|میرزای قمی، | [[پرونده:NUR01655.jpg|بندانگشتی|میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type='authorName'|میرزای قمی، | ! نام!! data-type='authorName'|میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر | |نام های دیگر | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
ميرزا | ميرزا ابوالقاسم بن محمد حسن بن نظر على جيلانى شفتى رشتى قمى، معروف به [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]]، بين سال‌هاى 1150 تا 1153 در روستاى «دره باغ» از منطقۀ جابلاق (جاپلق) در اطراف شهرستان ازنا (استان لرستان) به دنيا آمد. | ||
(در رجال شيخ و نظاير آن ابن قولويه نيز به | (در رجال شيخ و نظاير آن ابن قولويه نيز به ابوالقاسم القمى كنيه آورده شده كه نبايد با [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] اشتباه شود.) | ||
[[میرزای قمی، | [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] در جابلاق (جاپلق) به دنيا آمده است، اما به خاطر سكونتش در قم، به [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] و محقق قمى معروف شده و به واسطۀ كتاب گرانمايه‌اش قوانين، به عنوان «صاحب قوانين» شهرت يافته است. | ||
==هجرت‌ها و تحصيلات== | ==هجرت‌ها و تحصيلات== | ||
[[میرزای قمی، | [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] در اوان كودكى ادبيات را نزد پدر بزرگوارش، آخوند ملا محسن آموخته و پس از رسيدن به سن جوانى به خوانسار رفته و نزد سيد حسين خوانسارى، جد مؤلف كتاب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] چند سالى فقه و اصول را گذراند. | ||
او با خواهر سيد حسين خوانسارى ازدواج كرده و در سال 1174 قمرى به عراق مهاجرت كرد. | او با خواهر سيد حسين خوانسارى ازدواج كرده و در سال 1174 قمرى به عراق مهاجرت كرد. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
امامت جمعه و جماعت و هدايت مردم قم از بركات اجتماعى اين وجود مقدس بود و در آن زمان مرجعيت شيعه به وى رسيد. | امامت جمعه و جماعت و هدايت مردم قم از بركات اجتماعى اين وجود مقدس بود و در آن زمان مرجعيت شيعه به وى رسيد. | ||
يكى از نكات مهم در زندگى علمى [[میرزای قمی، | يكى از نكات مهم در زندگى علمى [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] اختلافات علمى و مباحثات بين او و [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|[[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبائى]] ]] حائرى، صاحب كتاب رياض المسائل در كربلا است. | ||
در كتاب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] از قول سيد صدر الدين موسوى عاملى مطالبى در اين خصوص نقل شده است. | در كتاب [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] از قول سيد صدر الدين موسوى عاملى مطالبى در اين خصوص نقل شده است. | ||
از علمايى كه [[میرزای قمی، | از علمايى كه [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] با آنها ارتباط داشت ملا على نورى اصفهانى، حكيم الهى معروف است كه قسمتى از مكاتبات آنها در مسائل علمى در ضمن مسائل متفرقه به آخر كتاب جامع الشتاة اضافه شده است. | ||
==خصوصيات ميرزا== | ==خصوصيات ميرزا== | ||
1 - شايد مهمترين نكته در خصوصيات [[میرزای قمی، | 1 - شايد مهمترين نكته در خصوصيات [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] تأثير اخلاقى و وعظ و نصيحت و ارشاد آن بزرگوار باشد. او حتى در نامه‌اى به فتحعلى شاه قاجار به ارشاد و راهنمايى او پرداخته، كه از آن به ارشاد نامۀ [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] تعبير شده است. در ابتداى اين نامه چنين آمده: «راه گم كردۀ بيابان خطايا و جرائم! و كشتى شكست خوردۀ طوفان درياى مآثم! ... به عرض اعلى مى‌رساند...» | ||
2 - نكتۀ ديگر، تواضع او در تحصيل ملكات اخلاقى است، آن بزرگوار از آقا محمد بيدآبادى اصفهانى خواست تا مقدمات سلوك الهى را برايش بيان كند. آقا محمد نيز، در جواب مطالبى را نوشت كه بعدها به صورت كتابى با عنوان «رسالة في السير و السلوك» منتشر شد. | 2 - نكتۀ ديگر، تواضع او در تحصيل ملكات اخلاقى است، آن بزرگوار از آقا محمد بيدآبادى اصفهانى خواست تا مقدمات سلوك الهى را برايش بيان كند. آقا محمد نيز، در جواب مطالبى را نوشت كه بعدها به صورت كتابى با عنوان «رسالة في السير و السلوك» منتشر شد. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
3 - در زمان ميرزا، رفته رفته شهر قم، كه پس از فتنۀ افاغنه تهى از علماى دين شده بود، رونق پيشين خود را باز يافت. از اين جهت ميرزا را مى‌توان مجدِّد حوزۀ علميّۀ قم بعد از صفويه ناميد، حوزه‌اى كه تا امروز نيز باقى است و جهان تشيع از بركات آن استفاده مى‌كند. | 3 - در زمان ميرزا، رفته رفته شهر قم، كه پس از فتنۀ افاغنه تهى از علماى دين شده بود، رونق پيشين خود را باز يافت. از اين جهت ميرزا را مى‌توان مجدِّد حوزۀ علميّۀ قم بعد از صفويه ناميد، حوزه‌اى كه تا امروز نيز باقى است و جهان تشيع از بركات آن استفاده مى‌كند. | ||
4 - از ديگر خصوصيات [[میرزای قمی، | 4 - از ديگر خصوصيات [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]]، ارادۀ جدى او در ايام تحصيل براى مطالعه و تحقيق بود. | ||
حكايت شده هنگامى كه چشمانش را خواب مى‌گرفت، كاسه‌اى روى چراغ قرار مى‌داد و دستش را بر روى آن مى‌گذاشت و تا وقتى كاسه گرم نشده بود مى‌خوابيد، همين كه كاسه گرم مى‌شد، تحمل او هم تمام مى‌شد و از خواب بيدار مى‌گشت. | حكايت شده هنگامى كه چشمانش را خواب مى‌گرفت، كاسه‌اى روى چراغ قرار مى‌داد و دستش را بر روى آن مى‌گذاشت و تا وقتى كاسه گرم نشده بود مى‌خوابيد، همين كه كاسه گرم مى‌شد، تحمل او هم تمام مى‌شد و از خواب بيدار مى‌گشت. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] دربارۀ [[میرزای قمی، | در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] دربارۀ [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] اين طور آمده است: | ||
«كان مجتهداً محققاً مدققاً فقيهاً أصولياً علامة رئيساً. ميرزا من علماء دولة السلطان فتح على شاه قاجار و اشتهر بين العلماء بالمحقق القمي.» | «كان مجتهداً محققاً مدققاً فقيهاً أصولياً علامة رئيساً. ميرزا من علماء دولة السلطان فتح على شاه قاجار و اشتهر بين العلماء بالمحقق القمي.» | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
«الشيخ المعظم و العلم المقدم، مسهل سبيل التدقيق و التحقيق.» | «الشيخ المعظم و العلم المقدم، مسهل سبيل التدقيق و التحقيق.» | ||
حتى ميرزا عبد النبى نيشابورى، مشهور به اخبارى، كه از مخالفين سرسخت [[میرزای قمی، | حتى ميرزا عبد النبى نيشابورى، مشهور به اخبارى، كه از مخالفين سرسخت [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] است از او چنين تعبير مى‌كند: | ||
«فقيه، أصولي، مجتهد، مصوب، معاصر، يروي عن شيخنا محمد باقر البهبهاني» و از او به معتبر الحديث نيز ياد مى‌كند و اين نشان از عظمت علمى ميرزا دارد، اگر چه هيچكدام از علماء شيعه قائل به تصويب نبوده‌اند. | «فقيه، أصولي، مجتهد، مصوب، معاصر، يروي عن شيخنا محمد باقر البهبهاني» و از او به معتبر الحديث نيز ياد مى‌كند و اين نشان از عظمت علمى ميرزا دارد، اگر چه هيچكدام از علماء شيعه قائل به تصويب نبوده‌اند. | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
از جمله پرورش يافتگان محضر درس [[میرزای قمی، | از جمله پرورش يافتگان محضر درس [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] مى‌توان اين بزرگان را نام برد: | ||
1 - شيخ اسد الله تسترى، صاحب المقابيس. او از [[میرزای قمی، | 1 - شيخ اسد الله تسترى، صاحب المقابيس. او از [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] روايت مى‌كرده است. | ||
2 - سيد محسن اعرجى، صاحب المحصول | 2 - سيد محسن اعرجى، صاحب المحصول | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
10 - شيخ محمد حسين قمى، صاحب توضيح القوانين | 10 - شيخ محمد حسين قمى، صاحب توضيح القوانين | ||
11 - ميرزا | 11 - ميرزا ابوطالب و ميرزا على رضا حسينى، دامادهاى [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] | ||
12 - آقا محمد جعفر، نوۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] | 12 - آقا محمد جعفر، نوۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۶۷: | ||
از [[میرزای قمی، | از [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن|ميرزاى قمى]] كتب فراوانى به يادگار مانده كه به چند عنوان اشاره مى‌شود: | ||
1 - القوانين المحكمة في الأصول | 1 - القوانين المحكمة في الأصول | ||
| خط ۲۳۶: | خط ۲۳۶: | ||
عالم بزرگوار و محقق گرانقدر، ميرزا | عالم بزرگوار و محقق گرانقدر، ميرزا ابوالقاسم قمى، در حالى كه حدود 80 سال از عمر شريفش مى‌گذشت در سال 1231 يا 1233 هجرى قمرى درشهر مقدس قم وفات يافت. | ||