پرش به محتوا

الفهرست و بذيله نضد الإيضاح: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = الفهرست | عنوان‌های دیگر = نضد الايضاح اي...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:
}}
}}


'''الفهرست‏ و بذيله‏ نضد الإيضاح'''، مشتمل‏ بر دو كتاب‏ «الفهرست» تأليف‏ شيخ‏ طوسى‏ و «نضد الإيضاح» تأليف‏ محمد فرزند ملا محسن‏ فيض‏ كاشانى، معروف‏ به‏ علم‏الهدى‏ است. كتاب‏شناسى‏ الفهرست‏ در برنامه‏ موجود است‏ كه‏ كاربر مى‏تواند به‏ آن‏ مراجعه‏ كند و در اين‏ نوشتار تنها به‏ نضد الإيضاح‏ مى‏پردازيم‏ كه‏ تأليف‏ آن‏ در سال‏ 1073ق‏ به‏ اتمام‏ رسيده‏ است‏ <ref>ر.ك: متن‏ كتاب، ص382</ref>.
'''الفهرست‏ و بذيله‏ نضد الإيضاح'''، مشتمل‏ بر دو كتاب‏ «الفهرست» تأليف‏ شيخ‏ طوسى‏ و «نضد الإيضاح» تأليف‏ محمد فرزند ملا محسن‏ فيض‏ كاشانى، معروف‏ به‏ علم‏ الهدى‏ است. كتاب‌‏شناسى‏ الفهرست‏ در برنامه‏ موجود است‏ كه‏ كاربر مى‏ تواند به‏ آن‏ مراجعه‏ كند و در اين‏ نوشتار تنها به‏ نضد الإيضاح‏ مى‏پردازيم‏ كه‏ تأليف‏ آن‏ در سال‏ 1073ق‏ به‏ اتمام‏ رسيده‏ است‏ <ref>ر.ك: متن‏ كتاب، ص382</ref>.
 
== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب، مشتمل‏ بر يك‏ مقدمه‏ و متن‏ كتاب‏ الفهرست‏ در صدر صفحات‏ و نضد الإيضاح‏ در ذيل‏ آن‏ است. متن‏ كتاب‏ نضد الإيضاح‏ در دو بخش، مشتمل‏ بر اسامى‏ به‏ ترتيب‏ حروف‏ الفبا و كنيه‏هاست.
كتاب، مشتمل‏ بر يك‏ مقدمه‏ و متن‏ كتاب‏ الفهرست‏ در صدر صفحات‏ و نضد الإيضاح‏ در ذيل‏ آن‏ است. متن‏ كتاب‏ نضد الإيضاح‏ در دو بخش، مشتمل‏ بر اسامى‏ به‏ ترتيب‏ حروف‏ الفبا و كنيه ‏هاست.
 
== گزارش‏ محتوا ==
== گزارش‏ محتوا ==
نضد الإيضاح‏ مرتب‏شده‏ «إيضاح‏ الاشتباه» علامه‏ حلى‏ (جمال‏الدين‏ حسن‏ بن‏ يوسف‏ بن‏ على‏ بن‏ مطهر) است‏ كه‏ در آن‏ نام‏ راويان‏ حديث‏ فقط به‏ ترتيب‏ الفبايى‏ حرف‏ آغازين‏ نام‏ آنها آمده‏ است‏ كه‏ جستجو را براى‏ محققين‏ دشوار مى‏كند. در اين‏ اثر، علم‏الهدى‏ حروف‏ بعدى‏ را نيز مرتب‏ كرده؛ مثلاً عمار (كه‏ البته‏ در نسخه‏ كتاب‏ به‏اشتباه‏ «عمرا» ذكر شده) بر عمران‏ و عمر مقدمه‏ شده‏ است‏ <ref>ر.ك: مقدمه، ص2</ref>. نويسنده‏‘ مطالبى‏ را بر كتاب‏ ايضاح‏ افزوده‏ كه‏ با «أقول» به‏ آنها اشاره‏ كرده‏ است. وى‏ گاه‏ به‏ اختلاف‏ نظر علامه‏ در دو كتاب‏ «خلاصة الأقوال‏ في‏ معرفة الرجال» و «إيضاح‏ الاشتباه» او اشاره‏ كرده‏ است‏ <ref>ر.ك: متن‏ كتاب، ص13</ref>. همچنين‏ درباره‏ سليمان‏ بن‏ داود منقرى‏ به‏ اختلاف‏ ديدگاه‏ علامه‏ در دو كتاب‏ - كه‏ در يكى‏ او را ضعيف‏ و در ديگرى‏ ثقه‏ - دانسته‏ اشاره‏ كرده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص159</ref>.
نضد الإيضاح‏ مرتب‏ شده‏ «إيضاح‏ الاشتباه» علامه‏ حلى‏ (جمال‏ الدين‏ حسن‏ بن‏ يوسف‏ بن‏ على‏ بن‏ مطهر) است‏ كه‏ در آن‏ نام‏ راويان‏ حديث‏ فقط به‏ ترتيب‏ الفبايى‏ حرف‏ آغازين‏ نام‏ آنها آمده‏ است‏ كه‏ جستجو را براى‏ محققين‏ دشوار مى ‏كند. در اين‏ اثر، علم ‏الهدى‏ حروف‏ بعدى‏ را نيز مرتب‏ كرده؛ مثلاً عمار (كه‏ البته‏ در نسخه‏ كتاب‏ به‏ اشتباه‏ «عمرا» ذكر شده) بر عمران‏ و عمر مقدمه‏ شده‏ است‏ <ref>ر.ك: مقدمه، ص2</ref>. نويسنده‏‘ مطالبى‏ را بر كتاب‏ ايضاح‏ افزوده‏ كه‏ با «أقول» به‏ آنها اشاره‏ كرده‏ است. وى‏ گاه‏ به‏ اختلاف‏ نظر علامه‏ در دو كتاب‏ «خلاصة الأقوال‏ في‏ معرفة الرجال» و «إيضاح‏ الاشتباه» او اشاره‏ كرده‏ است‏ <ref>ر.ك: متن‏ كتاب، ص13</ref>.  
 
همچنين‏ درباره‏ سليمان‏ بن‏ داود منقرى‏ به‏ اختلاف‏ ديدگاه‏ علامه‏ در دو كتاب‏ - كه‏ در يكى‏ او را ضعيف‏ و در ديگرى‏ ثقه‏ - دانسته‏ اشاره‏ كرده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص159</ref>.
 
آدم‏ بن‏ حسين‏ نخاس، اولين‏ راوى‏ است‏ كه‏ به‏ آن‏ اشاره‏ شده‏ است. شيخ‏ طوسى‏ در الفهرست، نام‏ اين‏ راوى‏ را ذكر نكرده‏ است، ولى‏ علامه‏ و نجاشى‏ نام‏ او را در كتاب‏هايشان‏ آورده‏اند <ref>ر.ك: همان، ص5</ref>.
آدم‏ بن‏ حسين‏ نخاس، اولين‏ راوى‏ است‏ كه‏ به‏ آن‏ اشاره‏ شده‏ است. شيخ‏ طوسى‏ در الفهرست، نام‏ اين‏ راوى‏ را ذكر نكرده‏ است، ولى‏ علامه‏ و نجاشى‏ نام‏ او را در كتاب‏هايشان‏ آورده‏اند <ref>ر.ك: همان، ص5</ref>.
يونس‏ بن‏ يعقوب‏ بن‏ قيس‏ بجلى، آخرين‏ راوى‏ است‏ كه‏ در بخش‏ اسامى‏ به‏ نام‏ او اشاره‏ شده‏ است. شيخ‏ طوسى‏ در الفهرست‏ تنها خبر داده‏ كه‏ او يك‏ كتاب‏ دارد. نويسنده‏ از كوفى‏ و فطحى‏ بودن‏ او و برادرش‏ به‏ نقل‏ از شيخ‏ صدوق‏ خبر داده‏ است. همچنين‏ چنين‏ نوشته‏ كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در چند اثرش‏ وى‏ را ثقه‏ و عادل‏ دانسته‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص368</ref>.
يونس‏ بن‏ يعقوب‏ بن‏ قيس‏ بجلى، آخرين‏ راوى‏ است‏ كه‏ در بخش‏ اسامى‏ به‏ نام‏ او اشاره‏ شده‏ است. شيخ‏ طوسى‏ در الفهرست‏ تنها خبر داده‏ كه‏ او يك‏ كتاب‏ دارد. نويسنده‏ از كوفى‏ و فطحى‏ بودن‏ او و برادرش‏ به‏ نقل‏ از شيخ‏ صدوق‏ خبر داده‏ است. همچنين‏ چنين‏ نوشته‏ كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در چند اثرش‏ وى‏ را ثقه‏ و عادل‏ دانسته‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص368</ref>.
نويسنده‏ بخش‏ كنيه‏ها را همان‏گونه‏كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در صدر كتاب‏ عمل‏ كرده، بلافاصله‏ پس‏ از اسامى‏ با نام‏ ابوبكر جعابى‏ آغاز كرده‏ است. اين‏ شخصيت‏ همان‏ محمد بن‏ سالم‏ است‏ كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در صدر كتاب‏ و علم‏الهدى‏ در ذيل‏ صفحه‏ 309 تحت‏ عنوان‏ محمد بن‏ عمر بن‏ سالم‏ به‏ نام‏ او اشاره‏ كرده‏ است؛ لذا نويسنده‏ به‏ همان‏ جا ارجاع‏ داده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص307</ref>.
 
در بخش‏ كنيه‏هاى‏ كتاب‏ نضد الإيضاح‏ نام‏ كمتر از سى‏ راوى، اما در الفهرست‏ شيخ‏ طوسى‏ نام‏ قريب‏ به‏ نود راوى‏ ذكر شده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص363-383</ref>.
نويسنده‏ بخش‏ كنيه‏ها را همان‏گونه‏ كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در صدر كتاب‏ عمل‏ كرده، بلافاصله‏ پس‏ از اسامى‏ با نام‏ ابوبكر جعابى‏ آغاز كرده‏ است. اين‏ شخصيت‏ همان‏ محمد بن‏ سالم‏ است‏ كه‏ شيخ‏ طوسى‏ در صدر كتاب‏ و علم‏الهدى‏ در ذيل‏ صفحه‏ 309 تحت‏ عنوان‏ محمد بن‏ عمر بن‏ سالم‏ به‏ نام‏ او اشاره‏ كرده‏ است؛ لذا نويسنده‏ به‏ همان‏ جا ارجاع‏ داده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص307</ref>.
 
در بخش‏ كنيه‏ هاى‏ كتاب‏ نضد الإيضاح‏ نام‏ كمتر از سى‏ راوى، اما در الفهرست‏ شيخ‏ طوسى‏ نام‏ قريب‏ به‏ نود راوى‏ ذكر شده‏ است‏ <ref>ر.ك: همان، ص363-383</ref>.  
 
== وضعيت‏ كتاب‏ ==
== وضعيت‏ كتاب‏ ==
كتاب‏ به‏ چاپ‏ سنگى‏ بدون‏ فهرست‏ و پاورقى‏ چاپ‏ شده‏ است.
كتاب‏ به‏ چاپ‏ سنگى‏ بدون‏ فهرست‏ و پاورقى‏ چاپ‏ شده‏ است.
== منابع‏ مقاله‏ ==
== منابع‏ مقاله‏ ==
مقدمه‏ و متن‏ كتاب.
مقدمه‏ و متن‏ كتاب.
خط ۵۹: خط ۶۸:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:حدیث]]
[[رده:طبقات و تراجم محدثین و حفاظ (جمعی)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش