۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
العقد الفريد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن قتیبه' به 'ابن قتیبه'
جز (جایگزینی متن - 'احمد بن محمد بن عبدربه اندلسی' به 'احمد بن محمد بن عبدربه اندلسی') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن قتیبه' به 'ابن قتیبه') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''العقد الفريد'''، اثر [[ابن عبدربه، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن عبدربه اندلسی]]، کتابی است در موضوع اخبار، حکایت و تاریخ که در 25 باب و به تقلید از «عيون الأخبار» ابن قتیبه نگارش یافته است. | '''العقد الفريد'''، اثر [[ابن عبدربه، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن عبدربه اندلسی]]، کتابی است در موضوع اخبار، حکایت و تاریخ که در 25 باب و به تقلید از «عيون الأخبار» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] نگارش یافته است. | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در 25 باب، تنظیم شده است. | کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در 25 باب، تنظیم شده است. | ||
«العقد الفريد»، به تقلید از «عيون الأخبار» ابن قتیبه نگارش یافته و مندرجات و ترتیب و عناوین ابواب آن آشکارا تحت تأثیر کتاب ابن قتیبه است<ref> ر.ک: همان</ref>. | «العقد الفريد»، به تقلید از «عيون الأخبار» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] نگارش یافته و مندرجات و ترتیب و عناوین ابواب آن آشکارا تحت تأثیر کتاب [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] است<ref> ر.ک: همان</ref>. | ||
منابع عمده نویسنده در نگارش کتاب عبارتند از: قرآن، تورات، انجیل، ترجمه کتاب‌هایى از ایران و یونان و هند که آنها را از «عيون الأخبار» گرفته بوده است؛ نیز «أيام العرب و أمثال العرب» ابوعبیده معمر بن مثنى را تقریباً به‌تمامى نقل کرده است، جز آنکه خود گوید که ضرب‌المثل‌های کهن عربى را از توضیحات و افزوده‌های ابوعبیده پیراسته و به‌جای آن ضرب‌المثل‌های عامیانه رایج در زمان خود را آورده است. از کتاب‌های جاحظ و مبرد نیز بسیار بهره جسته و از استادان خود مانند خشنى، محمد بن وضاح و بقى بن مخلد روایات بسیار نقل کرده، اما به‌ندرت از آنان نام برده است<ref>همان، ص192</ref>. | منابع عمده نویسنده در نگارش کتاب عبارتند از: قرآن، تورات، انجیل، ترجمه کتاب‌هایى از ایران و یونان و هند که آنها را از «عيون الأخبار» گرفته بوده است؛ نیز «أيام العرب و أمثال العرب» ابوعبیده معمر بن مثنى را تقریباً به‌تمامى نقل کرده است، جز آنکه خود گوید که ضرب‌المثل‌های کهن عربى را از توضیحات و افزوده‌های ابوعبیده پیراسته و به‌جای آن ضرب‌المثل‌های عامیانه رایج در زمان خود را آورده است. از کتاب‌های جاحظ و مبرد نیز بسیار بهره جسته و از استادان خود مانند خشنى، محمد بن وضاح و بقى بن مخلد روایات بسیار نقل کرده، اما به‌ندرت از آنان نام برده است<ref>همان، ص192</ref>. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
نگاهى به عناوین بخش‌های کتاب مى‌تواند برآوردی از محتوای ادبى آن به دست دهد و معلوم دارد که ابن عبدربه در این اثر خویش به کدام‌یک از زمینه‌های ادب پرداخته و کدام‌یک را فروگذاشته است<ref>همان، ص191</ref>. | نگاهى به عناوین بخش‌های کتاب مى‌تواند برآوردی از محتوای ادبى آن به دست دهد و معلوم دارد که ابن عبدربه در این اثر خویش به کدام‌یک از زمینه‌های ادب پرداخته و کدام‌یک را فروگذاشته است<ref>همان، ص191</ref>. | ||
ابن عبدربه، مانند ابن | ابن عبدربه، مانند [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]]، سر آن داشته است که کتابش از گزند کهنگى در امان بماند و عامه کتاب‌خوانان را مفید افتد و آن‌چنان جاذبه‌ای داشته باشد که در سفر و حضر آن را فرونگذارند. به همین لحاظ، از یک‌سو سخت به ایجاز مى‌پرداخته و گذشته از حذف اسناد روایات و حکایات، از تکرار موضوعات - حتى اگر بى‌فایده هم نمى‌بوده - دوری جسته و از سوی دیگر، از آوردن داستان‌ها و لطیفه‌های نکته‌آمیز، حتى شوخی‌های زننده و تعبیرات مستهجن ابایى نداشته است<ref>همان، ص191-192</ref>. | ||
العقد الفريد بااینکه مجموعه دلپذیری از معارف دینى، سیاسى - اجتماعى، تاریخ ادبیات و تاریخ سیاسى اجتماعى عرب و به‌ویژه فرهنگ عامه است، اما مى‌توان برخى از بخش‌های آن را، با توجه به جامعیت و استقلال موضوع آنها، کتاب‌هایى جداگانه بشمار آورد. از آن جمله است بخش نوزدهم که بحث مفصلى در باب عروض در بر دارد. العقد از نظر تاریخ اندلس نیز دارای اهمیت فراوان است؛ زیرا مؤلف خود شاهد بسیاری از حوادثى بوده که در کتاب آمده است و نیز از آنجا که بسیاری از منابع ابن عبدربه از دست رفته، این کتاب منبع منحصربه‌فرد برخى روایات تاریخى مانند اخبار مربوط به زیاد و حجاج بن یوسف و علویان است<ref>همان، ص192</ref>. | العقد الفريد بااینکه مجموعه دلپذیری از معارف دینى، سیاسى - اجتماعى، تاریخ ادبیات و تاریخ سیاسى اجتماعى عرب و به‌ویژه فرهنگ عامه است، اما مى‌توان برخى از بخش‌های آن را، با توجه به جامعیت و استقلال موضوع آنها، کتاب‌هایى جداگانه بشمار آورد. از آن جمله است بخش نوزدهم که بحث مفصلى در باب عروض در بر دارد. العقد از نظر تاریخ اندلس نیز دارای اهمیت فراوان است؛ زیرا مؤلف خود شاهد بسیاری از حوادثى بوده که در کتاب آمده است و نیز از آنجا که بسیاری از منابع ابن عبدربه از دست رفته، این کتاب منبع منحصربه‌فرد برخى روایات تاریخى مانند اخبار مربوط به زیاد و حجاج بن یوسف و علویان است<ref>همان، ص192</ref>. | ||