ذيل وفيات الأعيان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ذيل وفيات الأعيان''' كه «درة الحجال في أسماء الرجال» ناميده مى‌شود، از آثار ابوالعباس شهاب‌الدين احمد بن محمد مكناسى زناتى فاسى مالكى مشهور به «ابن القاضى» (960-1025ق)، به زبان عربى در سه جلد، دنباله و ادامه كتاب «وفيات الأعيان» نوشته [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] (اربل 608-681ق) است كه در آن، شرح حال تعداد قابل توجهى از مشاهير مسلمان را به‌صورت مختصر توضيح داده است.

#در مقدمه نويسنده چنين آمده است: «... من قصد كردم با اين تأليف، خدمت به امامت هاشمى و خزانه علمى منصورى؛ خزانه پادشاه بزرگ‌تر و... اميرالمؤمنين مولاى ما ابوالعباس منصور احمد شريف حسنى كه خدا مُلكش را جاودان كند تا شكر نعمت‌هايش شود و اقرار به يك‌صدم از لطفش؛ چراكه «من لم يشكر الناس لم يشكر اللّه»؛ «هركس كه قدردان مردم نباشد شكر خدا را انجام نداده است»؛ زيرا كه او مرا از اسارت رهايى داد و بار سنگينم را سبك كرد. خداى تعالى به‌خوبى با او معامله كند و به مقام والا برساند.

#:و چون قبلاً تأليفى آماده كردم و آن را «المنتقى المقصور على مآثر الخليفة أبي‌العباس المنصور» ناميدم و به مناسبتى در آن از برخى از فضلا يادى كردم و برخى از كمالاتشان را نوشتم، ولى فرصت نشد كه حق مطلب ادا شود و نام همگى بيايد، پس لازم شد كه اسامى آنان را در يك جا گرد آورم و در آن به نام بردن از دانشمندان و اديبان اكتفا نكردم، بلكه هر كسى را كه شهرتى دارد و نامش بر زبان‌ها جارى است، از صاحبان فضيلت و شخصيت‌ها و... آوردم و از وفات [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] آغاز كردم... تا مانند ذيلى براى «وفيات الأعيان» باشد... و شروع اين تأليف در اوايل رجب سال 999ق، بود و آن را «درّة الحجال، في غرّة أسماء الرجال» ناميدم و آن را بر اساس نظم زمانى مرتب نكردم، بلكه به هر صورتى كه در حروف واقع شود؛ چون آن را از آنچه ثبت و ضبط كرده بودم، جمع كردم و گردآورى آن بر اساس ترتيب سال‌ها براى من مشكل است...» <ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ج1، ص3-6</ref>.

#در اين سه جلد، در مجموع 1522 نفر معرفى شده و مصحح (محمد احمدى ابوالنور) آن را شماره‌گذارى كرده است <ref>ر.ك: متن كتاب، ج3، ص364</ref>.

#مصحح براى تصحيح جلد اول اثر حاضر، از تعداد 64 كتاب <ref>ر.ك: همان، ج1، ص306-309</ref> و براى تصحيح دو جلد ديگر، افزون بر آن از 35 كتاب ديگر به زبان عربى بهره برده <ref>ر.ك: همان، ج3، ص559-560</ref> و در مجموع براى تصحيح اثر حاضر از 99 منبع استفاده كرده است.

#فهرست تفصيلى مطالب در پايان هر جلد و افزون بر آن، فهارس فنى (آيات، روايات، اعلام، ابيات اشعار، امكنه و كتب) و فهرست منابع در پايان جلد سوم آمده است <ref>ر.ك: همان، ج3، ص405-560</ref>.