پرش به محتوا

شرح و تعلیقه صدرالمتألهین بر الهیات شفا: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'صدرالمتألهين شيرازى' به 'صدرالمتألهين شيرازى '
جز (جایگزینی متن - 'بوعلى سينا' به 'بوعلى سينا ')
جز (جایگزینی متن - 'صدرالمتألهين شيرازى' به 'صدرالمتألهين شيرازى ')
خط ۵۰: خط ۵۰:




«شرح و تعليقه صدرالمتألهين بر الهيات شفا»، از آثار ارزنده صدرالمتألهين شيرازى (979- 1050ق) است كه در آن، مقاله‌هاى اول تا پايان مقاله ششم از مقالات ده‌گانه بخش الهيات كتاب شفاء نوشته حكيم بزرگ [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|بوعلى سينا]]  (370- 428ق) در دو جلد شرح شده است و در نتيجه، اين كتاب از آثار ناتمام ملاصدرا به شمار مى‌رود. با دقت در اين اثر تفاوت‌هاى دو روش و جريان مهمّ حكمت مشاء و حكمت متعاليه بيشتر آشكار مى‌شود زيرا [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] مهمترين حكيم در حوزه حكمت مشاء و مؤسّس آن است و ملاصدرا نيز شخصيت بس بزرگى است كه قرنها بعد از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]]، حكمت متعاليه را پديد آورده است.
«شرح و تعليقه صدرالمتألهين بر الهيات شفا»، از آثار ارزنده [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين شيرازى]]  (979- 1050ق) است كه در آن، مقاله‌هاى اول تا پايان مقاله ششم از مقالات ده‌گانه بخش الهيات كتاب شفاء نوشته حكيم بزرگ [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|بوعلى سينا]]  (370- 428ق) در دو جلد شرح شده است و در نتيجه، اين كتاب از آثار ناتمام ملاصدرا به شمار مى‌رود. با دقت در اين اثر تفاوت‌هاى دو روش و جريان مهمّ حكمت مشاء و حكمت متعاليه بيشتر آشكار مى‌شود زيرا [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] مهمترين حكيم در حوزه حكمت مشاء و مؤسّس آن است و ملاصدرا نيز شخصيت بس بزرگى است كه قرنها بعد از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]]، حكمت متعاليه را پديد آورده است.


درباره اين شرح ارزشمند چند نكته گفتنى است:
درباره اين شرح ارزشمند چند نكته گفتنى است:
خط ۶۶: خط ۶۶:
6. ملاصدرا در اين تعليقات گرچه بيشتر به توضيح و تبيين عبارات شفا و نظر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] توجّه داشته است اما از نقد مباحث و طرح ديدگاه‌ها هم غفلت نكرده است و باين‌جهت در حوزه آثار فلسفى ملاصدرا، بعد از اسفار، تعليقات، مفصل‌تر از ساير آثار اوست. ملاصدرا در موارد متعدد، به خواننده براى كسب اطلاعات بيشتر توصيه كرده است به اسفار اربعه مراجعه كند. وى در تعليقات، علاوه بر اسفار اربعه، از الشواهد الربوبية، المبدأ و المعاد و رسالة الحدوث و الحكمة العرشية خود نام برده است <ref>همان، ص 19</ref>.
6. ملاصدرا در اين تعليقات گرچه بيشتر به توضيح و تبيين عبارات شفا و نظر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] توجّه داشته است اما از نقد مباحث و طرح ديدگاه‌ها هم غفلت نكرده است و باين‌جهت در حوزه آثار فلسفى ملاصدرا، بعد از اسفار، تعليقات، مفصل‌تر از ساير آثار اوست. ملاصدرا در موارد متعدد، به خواننده براى كسب اطلاعات بيشتر توصيه كرده است به اسفار اربعه مراجعه كند. وى در تعليقات، علاوه بر اسفار اربعه، از الشواهد الربوبية، المبدأ و المعاد و رسالة الحدوث و الحكمة العرشية خود نام برده است <ref>همان، ص 19</ref>.


7. صدرالمتألهين شيرازى درعين‌حال، گاه‌گاه به تناسب ظرفيت موضوع، اعتراض‌ها و نقدهاى بسيار مرتبط با كلام شيخ را نقل مى‌كند و اغلب در دفاع از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] با استناد به سخن او و توضيح عبارات متن و تبيين كج‌فهمى معترضان، به اعتراض‌ها يا نقدها پاسخ مى‌دهد. حتى در اين قبيل موارد هم تفصيل نقدها و پاسخ‌ها را به كتب خود ارجاع داده است <ref>همان</ref> از باب نمونه در فصل سوم از مقاله سوم، تفصيل پاسخ خود را به [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]] در موضوع اعتبارى بودن «وحدت» به ساير كتب خود احاله كرده است <ref>متن كتاب، ج 1، ص 437</ref>.
7. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهين شيرازى]]  درعين‌حال، گاه‌گاه به تناسب ظرفيت موضوع، اعتراض‌ها و نقدهاى بسيار مرتبط با كلام شيخ را نقل مى‌كند و اغلب در دفاع از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] با استناد به سخن او و توضيح عبارات متن و تبيين كج‌فهمى معترضان، به اعتراض‌ها يا نقدها پاسخ مى‌دهد. حتى در اين قبيل موارد هم تفصيل نقدها و پاسخ‌ها را به كتب خود ارجاع داده است <ref>همان</ref> از باب نمونه در فصل سوم از مقاله سوم، تفصيل پاسخ خود را به [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]] در موضوع اعتبارى بودن «وحدت» به ساير كتب خود احاله كرده است <ref>متن كتاب، ج 1، ص 437</ref>.


8. ملاصدرا در اين تعليقات تقريباً روش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] را در شرح اشارات در التزام به دفاع از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]] [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] بكار برده است. بيشترين كسانيكه اعتراضات و نقدهايشان در اين تعليقات مورد بحث واقع شده، عبارتند از: [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]] شهاب‌الدين سهروردى و امام فخرالدين رازى و در مرتبه بعد جلال‌الدين دوانى. او در اين كتاب از قطب‌الدين شيرازى، شمس‌الدين محمد شهرزورى- بدون ذكر نام- و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] نيز مطالبى نقل كرده است <ref>مقدمه مصحح، ص 19</ref>.
8. ملاصدرا در اين تعليقات تقريباً روش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] را در شرح اشارات در التزام به دفاع از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]] [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] بكار برده است. بيشترين كسانيكه اعتراضات و نقدهايشان در اين تعليقات مورد بحث واقع شده، عبارتند از: [[سهروردی، یحیی بن حبش|شيخ اشراق]] شهاب‌الدين سهروردى و امام فخرالدين رازى و در مرتبه بعد جلال‌الدين دوانى. او در اين كتاب از قطب‌الدين شيرازى، شمس‌الدين محمد شهرزورى- بدون ذكر نام- و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] نيز مطالبى نقل كرده است <ref>مقدمه مصحح، ص 19</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش