الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفكر العربي و الإسلامي (تحليل و نقد): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
درباره شيوه تحقيقى كتاب به چند نكته اشاره مى‌شود:
درباره شيوه تحقيقى كتاب به چند نكته اشاره مى‌شود:


1. تنظيم مضامين مصطلحات بر اساس يازده موضوع: لغت، اصول فقه، علم كلام، تصوف، فلسفه، منطق، علوم اجتماعى و سياسى، علوم، تاريخ، تفكر جديد و معاصر و تفكر انتقادى؛
#تنظيم مضامين مصطلحات بر اساس يازده موضوع: لغت، اصول فقه، علم كلام، تصوف، فلسفه، منطق، علوم اجتماعى و سياسى، علوم، تاريخ، تفكر جديد و معاصر و تفكر انتقادى؛
 
#در صورت نبود منبع در دست خواننده، تعريف اصطلاحات به‌تنهايى كامل هستند؛
2. در صورت نبود منبع در دست خواننده، تعريف اصطلاحات به‌تنهايى كامل هستند؛
#برخى تعريفات به جهت منع از تطويل كلام به‌قدر مفيد ذكر شده است؛
 
#درباره هر اصطلاحى، بارزترين اصطلاحات فرعى ذكر شده است. ابتدا اصطلاح اصلى ذكر شده و سپس سلسله‌وار فروع آن به‌صورت الفبايى ذكر شده است؛
3. برخى تعريفات به جهت منع از تطويل كلام به‌قدر مفيد ذكر شده است؛
#با توجه به فراوانى ماده اصطلاحات در موسوعات مختلف، به نقل اصطلاح اساسى و موجد هر علم اكتفا شده است؛
 
#در ذكر لفظ به مفرد آن بسنده شده و صيغه‌هاى تثنيه و جمع ذكر نشده، مگر در صورت ضرورت كه يك اصطلاح با معناى مورد نظر، در قالب دو صيغه تثنيه و جمع وارد شده باشد <ref>ر.ك: مقدمه، XV-XVI و</ref>.
4. درباره هر اصطلاحى، بارزترين اصطلاحات فرعى ذكر شده است. ابتدا اصطلاح اصلى ذكر شده و سپس سلسله‌وار فروع آن به‌صورت الفبايى ذكر شده است؛
#در انتهاى تعريف هر اصطلاحى به اسم مؤلف و كتاب به‌صورت رمزى و به شماره صفحه و سطر اشاره شده است؛
 
#در نگارش كتاب، رعايت امانت در شيوه نگارش مؤلفين شده و در متن آنها جز در موارد نادرى (براى اصلاح) تصرف نشده است <ref>ر.ك: همان، ص XVI-XVII و</ref>.
5. با توجه به فراوانى ماده اصطلاحات در موسوعات مختلف، به نقل اصطلاح اساسى و موجد هر علم اكتفا شده است؛
 
6. در ذكر لفظ به مفرد آن بسنده شده و صيغه‌هاى تثنيه و جمع ذكر نشده، مگر در صورت ضرورت كه يك اصطلاح با معناى مورد نظر، در قالب دو صيغه تثنيه و جمع وارد شده باشد <ref>ر.ك: مقدمه، XV-XVI و</ref>.
 
7. در انتهاى تعريف هر اصطلاحى به اسم مؤلف و كتاب به‌صورت رمزى و به شماره صفحه و سطر اشاره شده است؛
 
8. در نگارش كتاب، رعايت امانت در شيوه نگارش مؤلفين شده و در متن آنها جز در موارد نادرى (براى اصلاح) تصرف نشده است <ref>ر.ك: همان، ص XVI-XVII و</ref>.


از جمله ويژگى‌هاى قابل توجه اين فرهنگ اين است كه تنها به گردآورى مطالب بسنده نشده و تحليل و نقد مطالب نيز به‌صورت جداگانه تحت عنوان «تعليق» ذكر شده است؛ به‌عنوان مثال، در رابطه با اصطلاح «حجابة» و پرده‌دارى توضيحى از مقدمه [[ابن خلدون]] ارائه شده كه آن را لقب صاحب‌منصبانى دانسته كه در دولت اموى و عباسى حجاب و واسطه بين سلطان و عامه مردم بوده و ارتباط مردم با سلطان را در زمان‌هاى خاصى تنظيم مى‌كرده‌اند. در تعليقه‌اى كه بر اين مطلب آمده چنين مى‌خوانيم: منصب سياسى‌اى كه [[ابن خلدون]] در مقدمه‌اش ذكر كرده و ادعا كرده كه حاجب در مدت زمان خاصى متولى آن بوده، امروزه معادل رئيس الوزراء است؛ چراكه پرده‌دارى، منصبى بوده كه واسطه بودن بين سلطان و مردم را فراهم مى‌كرده و بين خود او و سلطان واسطه ديگرى نبوده است. همچنين اين منصب سياسى از زمان حكومت اموى در ملت اسلامى ايجاد شده و پيش از آن كه خلافت دينى به پادشاهى تبديل شود، وجود نداشته است <ref>ر.ك: متن كتاب، ج1، ص945</ref>.
از جمله ويژگى‌هاى قابل توجه اين فرهنگ اين است كه تنها به گردآورى مطالب بسنده نشده و تحليل و نقد مطالب نيز به‌صورت جداگانه تحت عنوان «تعليق» ذكر شده است؛ به‌عنوان مثال، در رابطه با اصطلاح «حجابة» و پرده‌دارى توضيحى از مقدمه [[ابن خلدون]] ارائه شده كه آن را لقب صاحب‌منصبانى دانسته كه در دولت اموى و عباسى حجاب و واسطه بين سلطان و عامه مردم بوده و ارتباط مردم با سلطان را در زمان‌هاى خاصى تنظيم مى‌كرده‌اند. در تعليقه‌اى كه بر اين مطلب آمده چنين مى‌خوانيم: منصب سياسى‌اى كه [[ابن خلدون]] در مقدمه‌اش ذكر كرده و ادعا كرده كه حاجب در مدت زمان خاصى متولى آن بوده، امروزه معادل رئيس الوزراء است؛ چراكه پرده‌دارى، منصبى بوده كه واسطه بودن بين سلطان و مردم را فراهم مى‌كرده و بين خود او و سلطان واسطه ديگرى نبوده است. همچنين اين منصب سياسى از زمان حكومت اموى در ملت اسلامى ايجاد شده و پيش از آن كه خلافت دينى به پادشاهى تبديل شود، وجود نداشته است <ref>ر.ك: متن كتاب، ج1، ص945</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش