پرش به محتوا

رسائل إخوان الصفاء و خلان الوفاء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ارسطو' به 'ارسطو'
جز (جایگزینی متن - 'امام صادق(ع)' به 'امام صادق (ع)')
جز (جایگزینی متن - 'ارسطو' به 'ارسطو')
خط ۷۵: خط ۷۵:




رسائل اخوان الصفا، شباهت بسيارى به يك دايرةالمعارف فلسفى - علمى‌دارد. تمام مطالب آن بر اساس نوعى نظام و سيستم خاص گردآورى شده است. اين نظام را بايد از چند جنبه بررسى كرد: اول، شكل خالص فلسفى آن است كه در اين جنبه متأثر از آگاهى‌هاى مسلمانان از فلسفه فيثاغورثيان و افلاطونيان و ارسطو است كه بر همين اساس، كتاب به چهار بخش تقسيم مى‌شود:
رسائل اخوان الصفا، شباهت بسيارى به يك دايرةالمعارف فلسفى - علمى‌دارد. تمام مطالب آن بر اساس نوعى نظام و سيستم خاص گردآورى شده است. اين نظام را بايد از چند جنبه بررسى كرد: اول، شكل خالص فلسفى آن است كه در اين جنبه متأثر از آگاهى‌هاى مسلمانان از فلسفه فيثاغورثيان و افلاطونيان و [[ارسطو]] است كه بر همين اساس، كتاب به چهار بخش تقسيم مى‌شود:


بخش اول، شامل چهارده رساله در شعب مختلف رياضيات (رسائل رياضيه تعليميه)؛ يعنى حساب و هندسه و فلك، هنرها و صنايع عملى و منطقى است. ابتداى اين بخش، متأثر از مكاتب فكرى فيثاغورثى و افلاطونى و در انتها متأثر از ارسطو است، زيرا در اينجا منطق ارسطويى با همان عناوين و به همان ترتيب بيان شده است.
بخش اول، شامل چهارده رساله در شعب مختلف رياضيات (رسائل رياضيه تعليميه)؛ يعنى حساب و هندسه و فلك، هنرها و صنايع عملى و منطقى است. ابتداى اين بخش، متأثر از مكاتب فكرى فيثاغورثى و افلاطونى و در انتها متأثر از [[ارسطو]] است، زيرا در اينجا منطق [[ارسطو]]يى با همان عناوين و به همان ترتيب بيان شده است.


بخش دوم كه رنگ ارسطويى دارد، شامل تمام علوم طبيعى (رسائل جسمانيه طبيعيه) به همان صورتى است كه ارسطو بيان داشته است؛ از هيولى و صورت و زمان و مكان و حركت آغاز مى‌شود و به آثار «علويه» مى‌رسد، سپس از آن نيز گذشته به معادن و آن‌گاه نبات و پس از آن به حيوان و انسان مى‌رسد و با علم النفس خاتمه مى‌يابد.
بخش دوم كه رنگ [[ارسطو]]يى دارد، شامل تمام علوم طبيعى (رسائل جسمانيه طبيعيه) به همان صورتى است كه [[ارسطو]] بيان داشته است؛ از هيولى و صورت و زمان و مكان و حركت آغاز مى‌شود و به آثار «علويه» مى‌رسد، سپس از آن نيز گذشته به معادن و آن‌گاه نبات و پس از آن به حيوان و انسان مى‌رسد و با علم النفس خاتمه مى‌يابد.


بخش سوم، شامل ده رساله در «مابعدالطبيعه» (رسائل نفسانيه عقليه) است. تأثير فلسفه يونانى براين سه بخش كاملاً هويدا است، زيرا آرا و اقوال گوناگون فيثاغورثيان و افلاطونيان و نوافلاطونيان و ارسطو در آن ديده مى‌شود. بدين ترتيب بخش چهارم (رسائل ناموسيه الهيه و شرعيه دينيه: يازده رساله) كه در «الهيات» و امور مربوط به اديان و مذاهب و تصوف است، مخلوطى است از تمام عوامل و عناصرى كه در فلسفه اسلامى تأثير گذارده‌اند.
بخش سوم، شامل ده رساله در «مابعدالطبيعه» (رسائل نفسانيه عقليه) است. تأثير فلسفه يونانى براين سه بخش كاملاً هويدا است، زيرا آرا و اقوال گوناگون فيثاغورثيان و افلاطونيان و نوافلاطونيان و [[ارسطو]] در آن ديده مى‌شود. بدين ترتيب بخش چهارم (رسائل ناموسيه الهيه و شرعيه دينيه: يازده رساله) كه در «الهيات» و امور مربوط به اديان و مذاهب و تصوف است، مخلوطى است از تمام عوامل و عناصرى كه در فلسفه اسلامى تأثير گذارده‌اند.


برخى عناوين اين رساله‌ها عبارتند از: «آرا و مذاهب»؛ «ماهيت وصول به خداوند»؛ «بيان اعتقاد اخوان الصفا و خلان الوفاء»؛ «چگونگى معاشرت اخوان الصفا»؛ «ماهيت ايمان و ويژگى‌هاى مؤمنان»؛ «ماهيت قانون الهى و شرع»؛ «شرايط نبوت»؛ «چگونگى دعوت به‌سوى پروردگار عز و جل»؛ «چگونگى افعال روحانيون و جن و فرشتگان»؛ «تعداد و انواع سياسات»؛ «چگونگى پيداش جهان»؛ «مراتب موجودات و نظام هستى» و «ماهيت سحر و جادو».
برخى عناوين اين رساله‌ها عبارتند از: «آرا و مذاهب»؛ «ماهيت وصول به خداوند»؛ «بيان اعتقاد اخوان الصفا و خلان الوفاء»؛ «چگونگى معاشرت اخوان الصفا»؛ «ماهيت ايمان و ويژگى‌هاى مؤمنان»؛ «ماهيت قانون الهى و شرع»؛ «شرايط نبوت»؛ «چگونگى دعوت به‌سوى پروردگار عز و جل»؛ «چگونگى افعال روحانيون و جن و فرشتگان»؛ «تعداد و انواع سياسات»؛ «چگونگى پيداش جهان»؛ «مراتب موجودات و نظام هستى» و «ماهيت سحر و جادو».
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش