۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن رشد، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ارسطو' به 'ارسطو'
جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
جز (جایگزینی متن - 'ارسطو' به 'ارسطو') |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
«ابن رشد، ابوالوليد محمد بن احمد بن محمد بن رشد»، مشهور به حفيد (نواده) فيلسوف، شارح و مفسر آثار | «ابن رشد، ابوالوليد محمد بن احمد بن محمد بن رشد»، مشهور به حفيد (نواده) فيلسوف، شارح و مفسر آثار [[ارسطو]]، فقيه و پزشك برجسته غرب اسلامى (اندلس)، در 520ق در شهر قرطبه در اندلس زاده شد. پدربزرگ و پدرش هر دو از فقيهان و عالمان نامدار و بلندپايه زمان خود بودهاند. | ||
ابن رشد نخست نزد پدرش فقه آموخت و کتاب «موطأ» را به حافظه سپرد. همچنين اندكى فقه نزد ابوالقاسم بن بشكوال و سپس نزد ابومحمد بن رزق و ابومروان بن مسره، و ادبيات عرب را نزد سمحون آموخت و از ابوجعفر بن عبدالعزيز و ابوعبدالله العازرى اجازه گرفت. پزشكى را نيز نزد ابومروان بن جُرَّيول بلنسى و بهويژه نزد ابوجعفر بن هارون التجالى يا الترجالى (از شهر ترجاله «تروخيلو» در اندلس) فراگرفت. در فقه بيشتر به «درايت» دلبستگى داشت تا «روايت» و در آن زمينه کتاب «بداية المجتهد و نهاية المقتصد» را تأليف كرد. | ابن رشد نخست نزد پدرش فقه آموخت و کتاب «موطأ» را به حافظه سپرد. همچنين اندكى فقه نزد ابوالقاسم بن بشكوال و سپس نزد ابومحمد بن رزق و ابومروان بن مسره، و ادبيات عرب را نزد سمحون آموخت و از ابوجعفر بن عبدالعزيز و ابوعبدالله العازرى اجازه گرفت. پزشكى را نيز نزد ابومروان بن جُرَّيول بلنسى و بهويژه نزد ابوجعفر بن هارون التجالى يا الترجالى (از شهر ترجاله «تروخيلو» در اندلس) فراگرفت. در فقه بيشتر به «درايت» دلبستگى داشت تا «روايت» و در آن زمينه کتاب «بداية المجتهد و نهاية المقتصد» را تأليف كرد. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
يكى از برجستهترين اين دانشمندان، فيلسوف نامدار ابن طفيل (د 581ق) بود، كه وزير و پزشك ابويعقوب گرديد و نزد او از اعزاز و احترام فراوان برخوردار بود. ابن طفيل نيز، به نوبه خود، دانشمندان را از اقطار مختلف به دربار ابويعقوب دعوت و وى را به بزرگداشت ايشان تشويق مىكرد. ابن طفيل، كه پيش از آن با ابن رشد آشنا شده بود، وى را به ابويعقوب معرفى كرد. | يكى از برجستهترين اين دانشمندان، فيلسوف نامدار ابن طفيل (د 581ق) بود، كه وزير و پزشك ابويعقوب گرديد و نزد او از اعزاز و احترام فراوان برخوردار بود. ابن طفيل نيز، به نوبه خود، دانشمندان را از اقطار مختلف به دربار ابويعقوب دعوت و وى را به بزرگداشت ايشان تشويق مىكرد. ابن طفيل، كه پيش از آن با ابن رشد آشنا شده بود، وى را به ابويعقوب معرفى كرد. | ||
اما گويا ابن رشد در آن هنگام، ديرى نزد ابويعقوب نماند؛ زيرا در 565ق وى را در منصب قضا در شهر اشبيليه مىيابيم و در آنجا بود كه وى خلاصههايى (جوامع) از کتابهاى ارسطو «درباره پيدايش جانوران» و «درباره اعضاى جانوران» را نوشته، يا به پايان رسانده بوده است. | اما گويا ابن رشد در آن هنگام، ديرى نزد ابويعقوب نماند؛ زيرا در 565ق وى را در منصب قضا در شهر اشبيليه مىيابيم و در آنجا بود كه وى خلاصههايى (جوامع) از کتابهاى [[ارسطو]] «درباره پيدايش جانوران» و «درباره اعضاى جانوران» را نوشته، يا به پايان رسانده بوده است. | ||
در حدود 567ق ابن رشد، با همان عنوان قاضى، به قرطبه بازگشت. | در حدود 567ق ابن رشد، با همان عنوان قاضى، به قرطبه بازگشت. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
پس از مرگ ابويعقوب، پسرش ابويوسف يعقوب، كه در آن هنگام 32 ساله بود، جانشين پدر گرديد. بهخاطر پيروزىهاى متعددش در جنگهاى با مسيحيان به رهبرى آلفونس هشتم پادشاه كاستيل در نبرد الارك (آلاركس) لقب المنصور به وى داده شده بود. ابن رشد تقريباً تا اواخر دوران فرمانروايى وى از تقرب و احترام ابويوسف برخوردار بود. | پس از مرگ ابويعقوب، پسرش ابويوسف يعقوب، كه در آن هنگام 32 ساله بود، جانشين پدر گرديد. بهخاطر پيروزىهاى متعددش در جنگهاى با مسيحيان به رهبرى آلفونس هشتم پادشاه كاستيل در نبرد الارك (آلاركس) لقب المنصور به وى داده شده بود. ابن رشد تقريباً تا اواخر دوران فرمانروايى وى از تقرب و احترام ابويوسف برخوردار بود. | ||
ابن رشد در سراسر سدههاى ميانه و نيز در دوران رنسانس اروپا پيش از هر چيز بهعنوان شارح بزرگ نوشتههاى ارسطو مشهور بوده است و اين عنوان بهحق به وى داده شده است. وى را مىتوان يكى از بزرگترين مفسران آثار ارسطو در همه دورانها بشمار آورد. | ابن رشد در سراسر سدههاى ميانه و نيز در دوران رنسانس اروپا پيش از هر چيز بهعنوان شارح بزرگ نوشتههاى [[ارسطو]] مشهور بوده است و اين عنوان بهحق به وى داده شده است. وى را مىتوان يكى از بزرگترين مفسران آثار [[ارسطو]] در همه دورانها بشمار آورد. | ||
ابن رشد در 9 صفر 595 درگذشت. | ابن رشد در 9 صفر 595 درگذشت. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
1. تفسير مابعدالطبيعة؛ | 1. تفسير مابعدالطبيعة؛ | ||
2. شرح کتاب البرهان ( تفسير بزرگ بر کتاب «تحليلهاى پسين يا دومين» ارسطو)؛ | 2. شرح کتاب البرهان ( تفسير بزرگ بر کتاب «تحليلهاى پسين يا دومين» [[ارسطو]])؛ | ||
3. شرح کتاب النفس ( تفسير بزرگ بر کتاب «درباره روان» ارسطو)؛ | 3. شرح کتاب النفس ( تفسير بزرگ بر کتاب «درباره روان» [[ارسطو]])؛ | ||
4. شرح السمّاء و العالَم ( تفسير بزرگ بر کتاب «درباره آسمان» ارسطو)؛ | 4. شرح السمّاء و العالَم ( تفسير بزرگ بر کتاب «درباره آسمان» [[ارسطو]])؛ | ||
5. تلخيص الخطابة؛ | 5. تلخيص الخطابة؛ | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
6. تلخيص مدخل فرفوريوس؛ | 6. تلخيص مدخل فرفوريوس؛ | ||
7. تلخيص کتاب المقولات (ارسطو)؛ | 7. تلخيص کتاب المقولات ([[ارسطو]])؛ | ||
8. تلخيص کتاب العبارة ( پرى هرمه نياس، ارسطو)؛ | 8. تلخيص کتاب العبارة ( پرى هرمه نياس، [[ارسطو]])؛ | ||
9. تلخيص کتاب القياس (شرح متوسط بر «تحليلهاى نخستين» ارسطو)؛ | 9. تلخيص کتاب القياس (شرح متوسط بر «تحليلهاى نخستين» [[ارسطو]])؛ | ||
10. تلخيص کتاب البرهان (شرح متوسط بر «تحليلهاى پسين يا دومين» ارسطو)؛ | 10. تلخيص کتاب البرهان (شرح متوسط بر «تحليلهاى پسين يا دومين» [[ارسطو]])؛ | ||
11. تلخيص کتاب الجدل (شرح متوسط بر «توپيكا»ى ارسطو)؛ | 11. تلخيص کتاب الجدل (شرح متوسط بر «توپيكا»ى [[ارسطو]])؛ | ||
12. تلخيص کتاب السفسطة؛ | 12. تلخيص کتاب السفسطة؛ | ||
13. تلخيص کتاب الشّعر (شرح متوسط بر «درباره شعر» ارسطو)؛ | 13. تلخيص کتاب الشّعر (شرح متوسط بر «درباره شعر» [[ارسطو]])؛ | ||
14. تلخيص السّماع الطبيعي (شرح متوسط بر «درباره طبيعت» ارسطو)؛ | 14. تلخيص السّماع الطبيعي (شرح متوسط بر «درباره طبيعت» [[ارسطو]])؛ | ||
15. تلخيص السّماء و العالم (شرح متوسط بر «درباره آسمان و جهان» ارسطو)؛ | 15. تلخيص السّماء و العالم (شرح متوسط بر «درباره آسمان و جهان» [[ارسطو]])؛ | ||
16. تلخيص الكون و الفساد (شرح متوسط بر «درباره پيدايش و تباهى» ارسطو)؛ | 16. تلخيص الكون و الفساد (شرح متوسط بر «درباره پيدايش و تباهى» [[ارسطو]])؛ | ||
17. تلخيص الآثار العلوية (شرح متوسط بر «متئورولوگيكا يا پديدههاى جوّى» ارسطو)؛ | 17. تلخيص الآثار العلوية (شرح متوسط بر «متئورولوگيكا يا پديدههاى جوّى» [[ارسطو]])؛ | ||
18. تلخيص کتاب النفس (شرح متوسط بر «درباره روان» ارسطو)؛ | 18. تلخيص کتاب النفس (شرح متوسط بر «درباره روان» [[ارسطو]])؛ | ||
19. تلخيص مابعدالطبيعة (شرح متوسط بر «متافيزيك يا مابعدالطبيعة» ارسطو)؛ | 19. تلخيص مابعدالطبيعة (شرح متوسط بر «متافيزيك يا مابعدالطبيعة» [[ارسطو]])؛ | ||
20. تلخيص کتاب الأخلاق (شرح متوسط بر «اِتيكانيكوماخيا يا اخلاق نيكوماخوس» ارسطو)؛ | 20. تلخيص کتاب الأخلاق (شرح متوسط بر «اِتيكانيكوماخيا يا اخلاق نيكوماخوس» [[ارسطو]])؛ | ||
21. تلخيص کتاب الحس و المحسوس (شرح متوسط بر درباره احساس و محسوس و چند نوشته كوتاه ديگر ارسطو به نام «طبيعيات كوچك يا پاروا ناتوراليا»؛ | 21. تلخيص کتاب الحس و المحسوس (شرح متوسط بر درباره احساس و محسوس و چند نوشته كوتاه ديگر [[ارسطو]] به نام «طبيعيات كوچك يا پاروا ناتوراليا»؛ | ||
22. جوامع كتب | 22. جوامع كتب [[ارسطو]]طاليس في الطبيعيات و الإلهيات (خلاصههايى از کتاب «درباره طبيعت» و متافيزيك [[ارسطو]])؛ | ||
23. الضّروري في المنطق؛ | 23. الضّروري في المنطق؛ | ||